Asit ve bazların kullanıldığı yerler.(8.sınıf )

AMONYAK (Ammoniak)-NH3
A) Özellikleri: Renksiz, kuvvetli kokulu bir gazdır. Havadan hafiftir.
ticarette suda çözülmüş baz halde bulunur (salmik ruhu). Hava karışımı
patiayıcıdır.
MAK değeri 50cm3/m3 veya 35mg/m3'dür.
B) Kullanma Yerleri: En çok gübre ve patlayıcı madde imalinde, soğutma
tesislerinde kullanılır. Kokuşma sürecinde teşekkül eder. DİKKAT:
Kapların kırılmasına. boru kaçırmalarına ve cam borulara,
C) Tehlikeleri: Cilt ve ince dokuda (solunum ve gözler) kuvvetii
iltihabidir. Sağlığa zararlılığı önceden anlaşılmaz. Yüksek
konsantrasyonda teneffüs edilmesi boğulmaya neden olur.
Ç) Korunma: Yukarıdan havalandırma yapılmalı, kapalı aparatlar, geçirmez
koruyucu elbise, gözlük, eldiven ve K tipi filitreli (yeşil) maske
kullanılmalıdır.
D) İlk Yardım: Büyük miktarda teneffüs edildiği hallerde sakin tutmak,
yatarak taşımak, derin nefes almamak gerekir. Sun'i teneffüs yapılmaz.
Su buharı ise çekilir (Bronşit Kabı), oksijen verilir. Göz tahrişi bol
su ile silinir. Derhal tıbbı müdahale ister.









Sodyum

SODYUM [Na] ve POTASYUM [K]
A) Özellikleri : Balmumu kıvamında, oda sıcaklığında bıçakla kesilebilen
bir metal olup, kesit yüzleri gümüş gibi beyaz-mavi renkte parıldar.
Oksijene olan ilgisinden dolayı bu yüzeyler sodyum oksit teşkil ederek
derhal matlaşır. Bu yüzden saf sodyum petrol veya naftalin içinde
saklanır.
B) Kullanma Yerleri : Organik bileşiklerin redüksiyon ve kurutma aracı
olarak ve sodyum peroksit, sodyum siyanid ve sodyumamid elde edilmesinde
kullanılır.
C) Tehlikeleri : Sodyum su ile kuvvetle reaksiyona girer. Bu sırada
nötron bazı ve reaksiyon sıcaklığında tutuşan hidrojen teşekkül eder.
Patlama tehlikesi vardır. Sodyum metalinin bazı kimyasal maddelerle bir
araya gelmesi (mesela; klor) şiddetli patlama meydana getirir.
Ç) Korunma : Sodyum metali yalnızca bir kıskaç veya kuru eldivenle
tutulmalıdır. Kesinlikle koruyucu gözlük takılmalıdır. Sodyum yangını
asla su, CO2 veya karbontetra klorür ile söndürülmemelidir. Bu maddeler
sıcak sodyumu şiddetle etkiler Kuru kum, kaya tuzu, kalsinleşmiş soda
tavsiye edilir. Sodyum deriyi tahriş eder. (Bazlara bakınız.)
D) İlk Yardım : Göz tahrişleri bol su ıle silinmelidir. Hemen doktor müdahalesi gerekir.








Bazlar




BAZ'LAR (Laugen)
A) Özellikleri : Tahriş edici, alkalik etki yapan, renksizden sarıya
kadar değişen renkte sıvıdır, suda çeşitli konsantrasyonda erimiş halde
bulunur.
B) Kullanma Yerleri : Teknik kimyada, sabun fabrikalarında, hücresel
maddelerin elde edilmesinde, boyacılıkta ve temizleme maddesi olarak
kullanılır.
C)Tehlikeleri : Cilt, ince doku ve özellikle gözler için tehlikelidir.
Baz sıçraması ve de buhar ve sisleri, vücudun dokusunda şişme yapar.
İdrar yolları dokularında iltihaba ve dokularda ağrılara sebep olur.
Yutulursa yemek borusunda ve mide de ağır tahrişlere neden, teskil eder
Ç) Korunma : Kesinlikle koruyucu gözlük takmalıdır. Diğer lüzumlu
kurallar; meselâ; eldiven, lastik çizme ve önlük takmaktır. Bazların
yoğunluğuna ve miktarına göre bu tedbirler değerlendirilir.
D) İlk Yardım : Bulaşan elbiseler derhal uzaklaştırılmalıdır. Cildin ve
gözlerin talırişi halinde derhal bol su ile silinmelidir.Yutulduğunda
ağızın, yemek borusunun ve midenin tahrişi halinde yulaf lapası ve çiğ
yumurta verilir. Mide temizlenmez. Derhal tıbbi yardım gereklidir





Hidrokolik Asit


Florlu Hidrojen ve HF
A) Özellikleri : Renksiz biraz kokulu, kuvvetli tahriş edici bir sıvıdır.
MAK Değeri = 3 cm3/m3 veya 2 mg/m3 dür.
ÇOK ZEHİRLİDİR
B) Kullanma Yerleri : Cam ve çelik malzemenin aşındırılmasında ve
matlaştırılmasında ve temizleme ilacı olarak kullanılır; mantar öldürme
ilacı fluorid.
C) Tehlikeleri : Deriyi ve ince dokuyu- bilhassa gözleri çokk tahriş
eder. Ağır yaraların teşekkülüne sebep olur. Temas önceden belli olmaz.
Etkilenmeden ekseriya birkaç saat sonra ağrı başlar. Tırnak dibi
iltihabı doku nekrozları (tahrip) meydana gelir. Teneffüs halinde
solunum yollarında tahriş ve iltihap belirtileri olur. Uzun süreli fluor
alınması kemiklerde ve mafsallarda hastalanmaya yol açar.
Ç) Korunma : Havalandırma. çıktığı yerden emme şeklinde olmalıdır.
Çalışanlara lastik koruyucu elbise, gözlük, eldiven, lastik çizme ve B
tipi filitreli maske verilmelidir.
E) İlk Yardım : Deri tahrişleri uzun süre devam etmek üzere; su ile veya
kalsiyum klorür eriyiği ile silinmelidir. Daha sonra yaranın üzeri
Magnezyum oksit (yanmış mağnezyum) ve gliserin lapası ile örtülmelidir.
Göz tahrişleri esaslı bir şekilde su ile ve takriben % 3.5 'luk
magnezyumsüfat eriyiği ile silinmelidir. Sükunet, sıcak tutma, oksijen
verme tavsiye edilir. Suni teneffüs yapılmaz. Derhal doktor müdahalesi
gerekir. (Meslek Hastalığı)





Nitrik Asit


ASETİLEN C2H2
A) Özellikleri: Renksiz, kötü kokulu ve kükürtlü, fosforlu veya
arsenikli hidrojenle karışık olması nedeniyle sağlığa zararlı bir
gazdır. Yanıcıdır, havanın oksijeni olmaksızın da az bir basınçla
patlayabilir. Havadan hafiftir. Hava ile karışımı patlayıcıdır.
B) Kullanma yerleri: Su ile kalsiyum karpitin etkilen yoluyla teşekkül
eder. Otojen kaynak ve kesme işlemlerinde yaygın olarak kullanılır.
C) Tehlikeleri: Yüksek konsantrasyonları bayıltıcıdır. Temiz olmayan
asetilenin. kuvvetle teneffüsü çok tehlikeli ve öldürücüdür.
Ç) Korunma: Alev almaz, emprenye edilmiş koruyucu elbise verilmelidir.
Kapalı tutulmalı, üstten havalandırılmalıdır. B(Gri) filitreli maske
kullanılmalıdır.
D) İlk Yardım: Nefes almanın durması halinde sun'i teneffüs yapılmalıdır.