Karaciğer tümörleri

Karaciğer tümörleri Vücudun çeşitli yerlerinde görülen tümörler
karaciğerdede görülmektedir. Kendini yenileme gücü bakımından dikkate
değer bir organ olmakla birlik­te, karaciğerde gerek iyi, gerek kötü
huylu birincil tümörlere seyrek rastla­nır. Buna karşılık başka
organlardan sıçrama yoluyla gelişen tümörler sık görülür. Bunun nedeni
kendi atardamarıyla gelen kana ek olarak, genellikle birincil ve
metastaz yoluyla gelişen tümörlerin sık yerleştiği bir yer olan mide,
bağırsak kanalından gelen bütün ka­nın da karaciğere akmasıdır.
Karaciğe­rin kendi hücrelerinden kaynaklanan kansere oldukça seyrek
rastlanması ne­deniyle karaciğerde görülen bir tümörün karaciğer kanseri
olduğuna karar vermeden önce, sıçrama olasılığını dik­katle
değerlendirmek gerekir.
Görülme Sıklığı
Karaciğerde oluşan birincil kanserin çok sık görüldüğü ülkelerin yanı
sıra, bu olgunun orta sıklıkta rastlandığı coğ­rafi bölgeler de vardır.
Birinci gruba ör­nek olarak tümörlerin yüzde 50’sinin 45 yaşın
üzerindeki erkeklerde görüldüğü Bantular (bir Afrika halkı) verilebilir,
ikinci gruba İspanya. Yunanistan, İtal­ya, İsviçre gibi Avrupa ülkeleri
ve Hawaii gibi bazı Avrupa dışı ülkeler girer. Ayrıca Danimarka, İsveç,
ABD, Şili ve Kanada gibi ülkelerde görülme oranı düşük ya da çok
düşüktür.
Örneğin, Çin ve Mozambik gibi ül­kelerde erkek nüfusta 100 bin kişide
100 olguya rastlanırken, bu oran Kanada’daki erkek nüfusta 100 binde
1,4′e geriler.
Tümörün yüksek oranda görüldüğü ülkelerden göç edenlerin ilk kuşağında
hastalığa yakalanma oranı aynı kalmak­ta, ama sonraki kuşaklarda bu
göçmenlerin yerleştikleri bölgedeki dü­zeye inmektedir.
Bu durum, bu tümöre yatkınlığın kalıtsal ve ırksal etmenlerden çok
çev­resel etmenlere bağlı olduğunu göster­mektedir. Bu çevresel
etmenlerin araştı­rılması çok önemlidir.
Son yıllarda, tümörün görülme sıklı­ğının düşük olduğu ülkelerde artma,
yüksek olduğu ülkelerde ise azalma eğilimi görülmektedir. Bu durum, bazı
ülkelerde gerek sağlık gerek çevresel koşulların iyileşmesi sonucunda
tümö­rün görülme oranının azaldığını, öte yandan “uygar” olarak
nitelenen ülke­lerde çevresel koşulların kötüleştiğini düşündürmektedir.
Coğrafi dağılımın yanı sıra, tümö­rün cinsiyete göre görülme sıklığı da
farklıdır. Erkeklerde ve özellikle 50 yaşın üzerindekilerde belirgin
ölçüde çok görülür. Erkekte görülme oranı yüzde 60-80 arasında değişir.
Olası patolojik etmenler arasında ilk sırayı karaciğer sirozu alır. Bu
nedenle uzun süre, sirozun bir preneoplastik (kanser öncesi) lezyonları
olduğu iddia edilmiştir.
Tümörün sirozla birlikte görülmesi­ne Afrika’da seyrek rastlanır.
Karaciğer kanseri, çoğunlukla erkeklerde olmak üzere, çocukluk çağında
da görülür (tümörlerin yüzde 4′ü). Dölütsel tipte epitel (döşeyici)
hücrelerden oluşan “hepatoblastom” tümörü, genellikle yaşamın ilk üç
yılında gelişir. Çocukluk çağında tümör ve siroz arasındaki bağlantıya
erişkinlere oranla daha seyrek rastlanır.