Geç yaşta anne olanları bekleyen tehlike

Günümüzde meme kanserine yakalanan kadınların sayısı giderek artarken bunun en önemli nedenlerinden biri modern yaşam.


Meme kanseri üretken yaşta kadınlar arasında sıklıkla görülen bir kanser türü olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] nadir de olsa erkeklerde de görülebiliyor. Günümüzde kanseri ortaya çıkartan en önemli faktörleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hastaların genetik özellikleri ve hastalara ait bazı özellikleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
kansere ortam hazırlayabilecek bazı riskleri bulundurması gibi etkenler
sayılabilir. Meme kanserinde risk etkenleri ve koruyucu faktörler diye
nitelendirilebilen bazı özellikleri saymak mümkün. Örneğin adetin erken
yaşta başlaması[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] geç menopoz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] doğum yapmamak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] süt emdirmemek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aşırı kilo[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
aşırı alkol tüketimi gibi nedenler meme kanserinde risk faktörü olarak
nitelendiriliyor. Amerikan Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü
Meme Sağlığı ve Hastalıkları Birimi Prof. Dr. Şükrü Aktan konuyla ilgili bilgi verdi.
Meme kanserinden nasıl korunulabilir?

Her kanser türü gibi meme kanseri de sessiz ve gizli seyreden bir hastalıktır. Klasik belirtisi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
memede hasta tarafından fark edilen veya doktor tarafından muayene
sırasında saptan kitlenin varlığıdır. Bu hastalığın erken tanısında amaç[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
daha kitle ele gelmeden kanserin ortaya çıkarılması şeklinde olmalıdır.
Modern çağda meme hastalıkları ile uğraşan tüm doktorların daha kitle
hissedilmeden meme kanserine erken tanı koyma yöntemlerini uygulaması
ile mümkün olmaktadır. Bu nedenle 30 yaş sonrası kadınların her yıl en
az bir kez doktora mmeme muayenesi için başvurmaları ve 40 yaşına kadar
her yıl ultrasonografi yaptırmaları tavsiye edilmektedir. 40 yaş
sonrası ise fizik muayeneye[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
ultrasonografi ile birlikte mutlak olarak mamografi tetkiklere
eklenmelidir. Bu görüntüleme metodları sayesinde memede daha kitle
oluşmadan kanseri belirleyebilecek bir takım bulgular ile hastaların
erken biyopsi veya cerrahi girişimleri yapılabilmekte ve erken dönemde
kanser tedavisi cerrahi açıdan uygulanabilmektedir.

Doğum yapmamak kanser nedeni
Günümüzde meme kanserini artırıcı etkenler var mıdır?
Meme kanseri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] modern toplumlarda oldukça sık rastlanan bir kanser türüdür. Gelişmiş toplumlarda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] gelişimini tamamlamamış ve gelişmemiş toplumlara oranla çok daha çok rastlanmaktadır. Örneğin ABD’de her 8 kadından 1’i yaşamları boyunca meme kanserine yakalanma riskine sahipken[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Uzakdoğu’da ve gelişimini tamamlamamış toplumlarda bu oran 20 ile 26’
kadındada 1 olarak bildirilmektedir. Ancak son zamanlarda Uzakdoğu
ülkelerinde Batılılaşmaya yönelik bir yaşam değişikliği[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu oranı 15 ile 20 arasında 1 kadına indirgediği ileri sürülmektedir. Buna kısaca Batılılaşma diyecek olursak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ülkelerdeki sosyo – ekonomik ve teknolojik gelişmeler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] meme kanserini görülme sıklığında son 10 yılda belirgin bir artış ortaya çıkarmıştır. Bu etkenler adetin erken yaşta başlaması[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] menopoz yaşının ileri yaşlara uzaması nedeniyle kadınların daha fazla östrojen hormonuna maruz kalmaları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bunu tetikleyici bir etmen olarak düşündürmektedir. Yine modern yaşamda kadınların geç yaşta anne olmaları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] daha az süt emdirmeleri veya hiç doğum yapmamaları kanserin ortaya çıkışını etkileyici unsurlardır. Ortamdaki kimyasal maddeler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] radyasyona maruz kalma[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çevre kirliliği[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bazı hormonların düzensiz kullanımı bu etkenler içerisinde sayılabilir. Dikkatsiz beslenme nedeniyle oluşan kilo artımları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] diyette aşırı alkol tüketimi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
iş hayatı nedeniyle egzersiz yapmama gibi nedenler de meme kanseri için
tetikleyici sebep olarak sayılabilmektedir. Bu açıklamaları özetleyecek
olursak [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Batılılaşma diye nitelendirilen sosyal yapının aslında medeniyetin ilerlemesi ile yakın ilgisi olduğu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
modern teknolojinin insana bir taraftan sayısız yararlar sağlarken
diğer taraftan da bazı problemleri ortaya çıkardığı izlenimini
yadsıyamayız.
Kanserden korunmada değiştirilebilir veya değiştirilemez faktörler nelerdir?
Özellikle meme kanserinde değiştirilemez risk faktörlerinin başında
genetik geçiş özelliği sayılabilir. Birinci derece yakın kan
akrabalarında meme kanseri saptanmış bir kadının meme kanseri olabilme
riski[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
ailesinde kanser olmayanlara oranla iki ila üç kat daha fazladır. Bu
oran ailesinde iki veya daha fazla kişide meme kanseri olan kadınlarda
4 ila 6 katına kadar çıkabilmektedir. Erken adet görme değiştirilemez
faktörler arasında sayılır. Bunların yanı sıra memede kanser öncesi
oluşabilecek hücresel değişiklikler (atipi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hiperpilazi diye nitelendirilen ) değiştirilemez faktörler arasındadır. Değiştirilebilecek faktörler ise[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ilk kez anne olma yaşı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] anne olmak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] süt emdirmek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kilo almamak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] düzenli egzersiz yapmak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir takım ek hormonal ilaçlardan uzak kalmak sayılabilir.
Meme kanserinde erken tanıda yardımcı etkenler nelerdir?
Bu konuda hastalara ve doktorlara düşen görevler vardır. Hastalara
düşen görevlerin başında meme sağlığına önem vermek gelir. Ayrıca 20
yaşından itibaren her kadının kendi kendine meme muayenesine alışması
gerekmektedir. Yukarıda da açıkladığımız gibi kendi kendine meme
muayenesinin yanı sıra kadınların yıllık doktor muayenesi (özellikle
meme konusunda deneyimli genel cerrahi uzmanı) ve radyolojik
görüntüleme tekniklerinden (ultrasonografi ve mamografi gibi)
yararlanması gerekmektedir. Bunun iki yararı şöylece özetlenebilir;
a- Oluşabilecek bazı değişimlerin erken ortaya çıkartılması ve yakın takibi olanağı sağlanır.
b- Gelişmekte olan veya başlangıçtaki meme kanseri olgularında erken tedavi şansı doğar.
Bu nedenle daha ele gelmeyen bir meme kanserinde en iyi yardımcı tetkik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] radyolojik görüntüleme metodları olmaktadır. Modern dünyada kanseri tetikleyen birçok faktör olmasına rağmen[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
teknolojinin sağladığı kolaylıklar sayesinde meme kanseri erken
tanınabilir bir hastalıktır. Yanı sıra tedavisinde son 20 yıldır
gelinen nokta gerçekten çok yüz güldürücü olarak ortaya çıkmıştır.
Ancak kadınların üzerinde ciddiyetle durması gereken nokta şu
olmalıdır: Kadınlar asla[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] “nasıl olsa bu teşhis edilip[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
tedavi ediliyor” düşüncesi ile ihmalkar davranmamalı ve meme sağlığına
ciddiyetle önem vermelidirler. Yıllık kontrollerin akılda tutulması ve
buna uyulması halinde erken teşhisin yararının tartışılamaz olacağı
unutulmamalıdır.