Yapay Uydular

Yapay Uydular

Yapay uydular: Bilim insanları yüzyıllardır gökyüzünü
yeryüzünden gözlemlediler ve bilgiler edindiler. Günümüzdeyse gelişen
uzay teknolojisi bize yeni ufuklar açtı. Roketlerin uzay mekiklerinde
kullanılmasıyla gök cisimleri uzaydan incelenmeye başlandı. Aynı
zamanda uzay içinde bilinmeyenlere doğru yolculuk yapabilme şansı elde
edildi. Gök cisimlerini neden uzaydan gözlemlemeliyiz? Dünya'mızın
doğal uydusu olan Ay'ı tanıyorsunuz. Güneş Sistemi'ndeki diğer
gezegenlerin de doğal uydularının bulunduğunu biliyorsunuz. Herhangi
bir gök cisminin çevresinde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
belli bir yörüngede o gök cismine bağımlı olarak hareket eden doğal
uydular vardır. Bunların dışında insan eliyle yapılarak belirlenen
yörüngeye yerleştirilen cisimlereyse yapay uydular adı verilir.
Dünyamız üzerindeki değişikleri gözlemlemek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
uluslar arası iletişimi kolaylaştırmak ve uzay çalışmalarına yardımcı
olmak amacıyla yapay uyduların istenilen yörüngeye nasıl
yerleştirildiğini biliyor musunuz? Uzaya gönderilen uydunun istenilen
yörüngeye yerleştirilmesi için bilim insanları çeşitli hesaplamalar
yaparlar. Bu hesaplamalar yapılırken uydunun kütlesi ve dolanım hızı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
uydunun yerleşeceği yörüngenin gök cismine uzaklığı gibi veriler
dikkate alınır. Yapay uydular Dünya çevresine yerleştirilebildiği gibi
ulaşılabilen diğer gök cisimlerine de gönderilir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
ilk yapay uydu olan Sputnik 1 (Spatnik 1) Sovyetler Birliği tarafından
Dün-ya'nın yörüngesine yerleştirildi (4 Ekim 1957). Yapay uydular
araştırmalarda kullanılan balon ve roketlere göre daha pahalı
araçlardır. Ancak bu uydulardan elde edilecek sonuçlara bakıldığında
pahalı oluşları önemli değildir. Dünya'mızın çevresinde pek çok yapay
uydu bulunur. Uzaktan görüntü algılama ve haberleşme uydularının
sayıları bilimsel çalışmalar yapılan uydulardan daha çoktur. Dünya
çevresindeki yapay uydular bir dönüşlerini[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Dünya'nın günlük hareketinin süresinde yani 24 saatte tamamlar. Böylece
hep aynı bölgedeki bilgiler elde edilir. Türkiye her zaman Türksat 1B[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 1C[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 2A[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
3A uydularımızın görüş alanı içindedir. Yeryüzününün 1 m gibi küçük bir
boyutunu bile görüntüleyebilen hatta sokakta yürüyen bir insanın
elindeki elmanın fotoğrafını çekebilen uydular da bulunmaktadır. Bu tür
uydular bulutlu havalarda ve karanlıkta bile görüntü alabilir. Yapay
uydular topladığı bilgi ve verileri sürekli olarak yeryüzüne iletir.
Bunlar yer istasyonları tarafından kaydedilir ve kullanıma sunulur. Bu
nedenle yapay uydularla yer istasyonları sürekli iletişim halindedir.
Günümüzde sayıları çoğalan bu tür uydulardan elde edilen veriler
incelenerek kısa sürede[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
sağlıklı ve doğru bilgilere ulaşılmaktadır. Örneğin; doğal bir afete
neden olabilecek hava hareketi belirlenerek insanlar erkenden
uyarılabilmektedir. Ayrıca tarım[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
maden ve petrol alanlarıyla ilgili bilgilerin elde edilmesinde de
yararlanılır. Yapay uydular şu başlıklar altında toplanabilir:

• Haberleşme uyduları: TV[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] radyo[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
  telefon gibi iletişim araçlarını kullanabilmek için uzaya gönderilmiş
  uydulardır. Modern haberleşme uyduları çoğunlukla "Molniya" veya "Alçak
  Dünya" yörüngelerini kullanırlar.
  

• Meteoroloji uyduları: Bu uydular dünyadaki meteorolojik olayları gözlemlemek için kullanılırlar.
  

• Anti-uydu silah sistemleri: "Katil uydular" olarak
  da bilinen bu uyduların amaçları düşman uydularını yok etmektir. Düşman
  uyduları vurmak için kinetik mermiler ya da enerji veya partikül silah
  sistemleri kullanırlar.
  

• Astronomi uyduları: Uzaydaki diğer gökcisimlerini gözlemek amacıyla kullanılırlar.
  

• Biyouydular (Biosatellites): Bilimsel amaçlarla canlı organizmalar taşıyan uydulardır.
  

• Minyatür uydular: Çok çeşitli amaçlarla kullanılabilen sıradışı şekilde ufak cüsseli uydulardır. 500-200 kg arasında olanlara "miniuydu"[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 200-10 kg arasında olanlara "mikrouydu"[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 10-1 kg olanlara "nanouydu"[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 1 kg'dan daha hafiflerine "pikouydu" denir.
  

• Seyrüsefer uyduları: Radyo sinyalleri vasıtasıyla dünya üzerindeki mobil cihazların yerlerini tesbit etmeye yarayan uydulardır. Günümüzde uçaklarda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
  otomobillerde hatta elde kullanımı oldukça yaygınlaşmış olan bu sistem
  sayesinde dünya üzerindeki konum bir kaç metre hassasiyetiyle tesbit
  edilebilir.
  

• Gözetleme uyduları (Reconnaissance satellites):
  Daha çok askeri gözetleme ve keşif amaçlarıyla kullanılan bu uyduların
  gerçek kabiliyetleri konusunda detaylı bir bilgi mevcut değildir. Bunun
  nedeni[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu sistemlere dair bilgilerin "çok gizli" gizlilik derecesinde olmasıdır.
  

• Gözlem uyduları (Earth observation satellites): Bu uydular sivil gözlem amacıyla (çevre faciaları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] harita yapımı vs.) kullanılan uydulardır.
  

• Güneş enerjisi uyduları: Bu uydular güneş enerjisini dünya üzerindeki alıcılara yönlendirerek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] alternatif enerji kaynağı olarak kullanılması planlanan uydulardır.
  

• Uzay istasyonları: Uzay istasyonları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
  üzerinde insanların yaşaması için inşa edilmiş yapılardır. Günümüzde
  bilimsel amaçlarla kullanılan bu yapılar astronotların yıllarca
  barınmasına imkân verebilmektedir. Bu istasyonlar uzay taşıtı
  değillerdir ve iniş-kalkış kabiliyetleri yoktur. Bu istasyonlara gidiş
  geliş diğer uzay taşıtları vasıtasıyla sağlanır.
  

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Haberleşme uydusu MILSTAR