Strese çörek otu, öfkeye bergamut

Kokuların gücü yüzyıllar öncesinden kanıtlandı. Stresi, öfkeyi yok
eden, mutlu eden, vücutu ısıtan kokuları biliyor musunuz?

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim
Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ayten Altıntaş, “koku”nun insan üzerine
çok önemli etkileri bulunduğunu ifade ederek, “Stres verici meslek
dallarında çalışanlar ve uyku problemi olanlar lavanta kokusu, çörek otu
ve üzerlik tohumu kokusu kullanabilir. Aynı kokular, sürekli
ağlayan bebeklerin rahatlamasına yardımcı olur” dedi.

Prof. Dr. Ayten Altıntaş, kokunun Türk tıp tarihinde psikolojik tedavide
uygulandığını söyledi.

Osmanlı tıp tarihinin yüzde 60'ının sağlıklı hayat hakkında
olduğunu hatırlatan Altıntaş, o dönemde insanların öncelikle hastalıktan
korunmayı hedeflediklerini, hasta olmaları halinde şifa aramayı ilke
edindiklerini ifade etti.

Altıntaş, Türk tıp tarihinde kokunun insan üzerine etkilerinin
araştırıldığını, yıllar süren çalışmalar ve tecrübeler sonucu,
bitkilerin ve bitki esanslarının birçok hastalığı önleyici ve şifa
verici etkisi olduğunun anlaşıldığını kaydederek, şöyle devam etti:
Tarihteki koku uzmanları İbn-i Sina ve Biruni

“Türk tıp tarihinde İbn-i Sina ve Biruni gibi ünlü tıp alimleri, birçok
bitki ve kokusu gibi, gülün de birçok hastalığı önleyici ve giderici
olduğunu söylemiş ve hastalar üzerinde uygulamışlardır. Bu alimler, gülü
akıl hastalarının tedavisinde kullanmış ve hafızayı açtığını, belleği
güçlendirdiğini görmüşlerdir. Nitekim, bir Alman araştırma grubu,
denekleri gül kokulu bir odada uyuttuktan sonra zeka ve algılama
seviyelerinin arttığını görmüş, daha sonra bir Türk araştırma grubu da
gülle beslenen farelerin hafızalarının güçlendiğini ispatlamıştır.”

Osmanlı hekimlerinin, Mevlana'nın “Koku, gönül gözünü açar” tavsiyesiyle
insanların tabiatlarını çok iyi tanıyarak, buna göre kokular
belirlediklerini anlatan Altıntaş, şöyle konuştu:

“Stres verici meslek dallarında çalışanlar ve uyku problemi olanlar
lavanta kokusu, çörek otu ve üzerlik tohumu kokusu kullanabilir. Aynı
kokular, sürekli ağlayan bebeklerin rahatlamasına yardımcı olur.
Bebeklerin çok sıcak ve nemli vücutları olduğu için serin ve ferahlatıcı
kokulardan doğal menekşe kokusu, ergenlik dönemindeki gençlerin
hormonları yoğun ve yüksek olduğundan, hırçınlaşmalarını engellemek için
serinletici kokulardan gül, menekşe, limon, bergamut esanslı kokular
tavsiye edilirken, yaşlıların vücutları kuru ve soğuk olduğundan ısıtıcı
kokulardan biberiye ve tarçın kokuları kullanılması önerilir.”

Geçmişte örnekleri görülmesine rağmen günümüzde kokuların tıpta aroma
terapi haricinde kullanılmadığını kaydeden Altıntaş, kokunun tedavideki
öneminin, ilerleyen yıllarda artacağını vurguladı.

İnsan bünyesinin doğal kokulara reaksiyon gösterdiğini, şimdiki
kokuların sentetik olması sebebiyle beklenen tepkinin görülmeyeceğini
hatırlatan Altıntaş, bugün doğal gülün bulunduğu ender yerlerden biri
olan Isparta'da bile 3 ton gülden 1 kilogram saf gül esansı çıktığını
bildirerek, genelde ihraç edilen bu esansın, altından daha değerli
olduğunu ifade etti.

Altıntaş, kokunun tarih boyunca özellikle bayanlar tarafından önem
taşıdığına değinerek, şunları söyledi:
“Tarihte koku, insanları etkileme konusunda o kadar önemlidir ki 12.
yüzyılda Mısır Kraliçesi olan Cleopatra, güzel bir kadın
olmamasına rağmen Mısır rahiplerine hazırlattığı kokularla döneminde nam
salmış, gülün de içinde bulunduğu esanslarla büyük bir etki meydana
getirmiştir. Babil ve [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'de
de kraliçeler çekici bulunmak için gül ve zambak kullanmışlardır.”