Neden Ağzımız Kokar?

Memorial Hastanesi İç Hastalıkları Bölüm Koordinatörü Prof. Dr. Yavuz
Baykal “Ağız kokusunun nedenleri ve önlemenin yolları” hakkında bilgi
verdi.
Sağlıklı bireylerde sabah uyandığında ağızda çirkin bir koku
bulunabilir. Bu hoş olmayan ağız kokusu günümüzde gelişmiş toplumlar da
dahil olmak üzere bireylerde oldukça sık rastlanılan bir durumdur.
Anormal ağız kokusu, sebep olduğu sosyal problemler yanında biyolojik
problemlere de neden olabilir. Anormal ağız kokusu bireylerin sosyal
yaşantılarında kendilerine olan güvenlerinin kaybedilmesine yol
açabilmektedir.
Ağız bakımınıza özen gösterin
En önemli neden ağız hijyeni olduğundan, dil sırtında yerleşik olan
bakteriyel birikimleri ortadan kaldırmak önemlidir. Bu nedenle birikim
gösteren bakterileri kazıyıcı bir alet ile dil sırtının kazınması
oldukça önemlidir. Ayrıca antiseptik gargaralar bakterilerin yeniden
birikip çoğalmalarını engelleyebilir. Sakız çiğnemek salyanın debisini
ve yapışkanlığını artırarak, dil sırtına yıkama etkisi oluşturur ve
bakteri çoğalmasını kısmen engeller. Çinko içeren gargaralar daha fazla
uçucu sülfür bileşikleri bağlar ve bu yüzden ağız kokusu tedavisinde
faydalıdır. Uçucu sülfür bileşiklerini bloke eden diğer bir madde
sodyum bikarbonatlı diş macundur. Hasta her gün diş fırçalamaya ve bu
sırada dilini de fırçalamaya alışmalıdır. Özellikle dil kökünün sert ve
güzel olarak fırçalanması gerekir.
Kötü ağız kokusunun kaynağı genellikle uçucu sülfür bileşikleridir.
Ağız kokusunda altta yatan sebep çoğunlukla dil çıkıntıları arasına
yerleşen bakterilerin oluşturduğu uçucu sülfür bileşikleridir. Kötü ağız
kokulu bireylerde bu miktarlar çok daha yüksektir. Dil ucundan, dil
köküne doğru gidildikçe bu uçucu sülfür bileşiklerinin miktarı artar.
Ağızda yerleşmiş olan bu bakteriler ağız kokusunun oluşmasında önemli
rol oynar. Özellikle dilin en arka bölgesinde yerleşen mikroplar daha
fazla koku yapar. Diğer taraftan, fazla sayıda bakteri, kötü hijyen,
alkali ortam ve ağızda protein artıklarının bulunması kokuyu daha da
artırır.
Ağız kokuları 3 başlıkta incelenir ve hepsinin tedavileri birbirinden
farklıdır.
1. Normal ağız kokusu: Her sağlıklı
birey sabah uyandığında sindirim kanalında
biriken gazlar veya dil sırtında çoğalan bakterilerin oluşturduğu
uçucu sülfür bileşikleri sebebiyle ağız kokusu duyabilir. Özellikle
proteinden zengin yiyecekler (et, balık, yumurta) daha fazla ağız
kokusuna neden olmaktadır. Dil sırtını fırçalamak ve sürekli olmamak
şartıyla klorheksidin veya çinko içeren ağız gargaraları kullanmak ve
sakız çiğnemek bu durumu azaltabilir.

2. Anormal ağız kokusu: Ağız kokusu olan hastalar diş hekimine ağız
kokusu şikayetiyle müracaat etmeyebilir. Ağızlarındaki çirkin kokunun
ya farkında değil ya da tolere etmektedirler. Bu hastaların ancak yüzde
25’i diş hekimine müracaat eder. Genellikle ağızlarındaki kokuyu
kabullenmişler ve anormal ağız kokusundan farklı bir şikayet ile diş
hekimine müracaat ederler. Diş hekiminin uyarısı ile tedavi edilirler.
Bazı hastalarda ise kendisinin değil, yakınlarının tespiti söz
konusudur. Anormal ağız kokusu ağız içi veya ağız dışı kaynaklı
olabilir:
Ağız nedenli olanlar: Ağız kokusunun sebeplerinin %87 si ağız içi
kaynaklıdır. Bunların %51’i dil, %32 si diş ve dişeti, %17’si ise
bunların karışımına bağlıdır. Çeşitli hastalıklara bağlı oluşan ağız
kuruluğu da kötü kokuya neden olabilmektedir.
Ağız dışı nedenler: Bu sebeplere bağlı ağız kokusunun görülme sıklığı
%13 olup, bunların %7’si kulak-burun-boğaz kaynaklıdır. Sindirim
sistemi kaynaklı olanlar %1 civarındadır. En sık sebepler;

• Kronik bademcik iltihapları,
  
• Kronik sinüzit, burun polipleri,
  
• Kronik faranjit,
  
• Sindirim sisteminde darlık,
  
• Mide ülseri, helikobakter plori varlığı,
  
• Reflü hastalığı
  
• Sindirim kanalındaki iltihabi hastalıklar,
  
• Karaciğer yetersizliği
  
• Şeker hastalığı,
  
• Böbrek yetmezliği, üremi
  
• Akciğerin iltihabi hastalıkları (bronşektazi, apseler),
  
• Böbrek yetmezliği
  
• Sigara kullanımı
  

3. Psikosomatik ağız kokusu: Böyle hastalarda yakınma
olmasına rağmen aslında gerçek bir anormal ağız kokusu yoktur. Böyle
hastaları patolojik anormal ağız kokusundan ayırmak zordur.
Tedavi: Tedavi esas olan;

• Ağız hijyenine dikkat
  
• Nedenin ortadan kaldırılması
  
• Tedavinin süresi
  
• Hastanın tedaviye uyumu
  
• Hastanın tercihidir.
  

Teşekkürler Adminim ... (: