Trend Kavramı

Trend Kavramı

Piyasa analizine teknik bir yaklaşımda trend kavramı son derece
temel bir yer tutar. Teknik analizci tarafından kullanılan bütün
araçlar (destek ve direnç seviyeleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] fiyat modelleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hareketli ortalamalar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] trend çizgileri vb.) piyasanın o trendine katılabilme amacına yönelik olarak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] piyasanın trendini belirlemeye yardımcı olma amacını taşırlar.
Genel anlamda trend[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] basitçe[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] piyasanın gittiği yöndür. Fakat[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bizim daha kesin bir tanımlamaya ihtiyacımız var. Öncelikle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
piyasa hangi yöne doğru ilerliyor olursa olsun genellikle doğrusal bir
çizgi izlemez. Piyasa hareketleri bir seri zigzag ile karakterize olur.
Bu zigzaglar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] görünür tabanları ve tepeleri olan bir seri birbiri arkasına gelen dalgayı temsil ederler. Bu taban ve tepelerin yönü[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] piyasanın trendini oluşturur.
Bu tepe ve tabanlar yukarıya doğru[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aşağıya doğru ya da yatay olarak hareket ediyor olabilir. Yön ne olursa olsun[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu bize piyasanın trendini gösterir. Bir yukarı-trend[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] birbirini takip eden bir seri yükselen tabanlar ve tepeler olarak tanımlanır. Bir aşağı-trend[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yukarı-trend’in tanımının tam tersi yani[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] düşen tabanlar ve tepelerdir. Yatay tepeler ve tabanlar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yatay fiyat trendini belirler. (Bkz. Şekil 4.1a[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] b[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] c[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] d.)
<blockquote>Şekil 4.1a Yükselen tepe ve tabanlarıyla bir yukarı-trend örneği görülüyor:</blockquote><blockquote>Şekil 4.1b Alçalan taban ve tavanlarıyla bir aşağı-trend örneği görülüyor:
</blockquote><blockquote>Şekil 4.1c Yatay taban ve tabanlarıyla bir yatay-trend örneği görülüyor. Bu tür piyasaya "trendsiz piyasa" da denir:
</blockquote><blockquote>Şekil
4.1d Grafiğin sol tarafında bir aşağı-trend görülüyor. Fiyatlar şu anda
yatay bir hareket içindedirler. Ekim ayındaki tepenin geçilmesi yeni
bir yukarı-trend başlatacaktır. Eylül ve Aralık aylarının tabanlarının
aşağısına düşülmesi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aşağı-trend’in sürmesine neden olacaktır:
</blockquote>
Trendin 3 Yönü Vadır
Büyük bir çoğunluk[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] piyasaların daima bir yukarı-trend ya da bir aşağı-trend içinde olduğu düşüncesi içindedir. Gerçekte ise[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] piyasalar üç yönde hareket ederler. Aşağıya[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
yukarıya ve yanlamasına. Bu farklılığı akılda tutmak önemlidir çünkü
tutucu bir tahminle bile zamanın en azından üçte birinde fiyatlar düz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yatay bir model şeklinde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] işlem aralığı da denilen bir biçimde hareket ederler. Bu tip bir yatay hareket[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] arz ve talep güçlerinin nispi bir denge durumunda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] fiyatların da kararsız olduğu bir dönemi gösterir. Yatay bir piyasanın[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yatay trende sahip olduğu şeklinde bir belirlemede bulunduysak da bu piyasalar çoğunlukla "trendsiz" olarak anılırlar.
Teknik araçların ve sistemlerin tamamı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
öncelikle aşağı ya da yukarı hareket eden piyasalar için düzenlenmiş
olan "trend-takipçisi" bir yapıdadırlar. Piyasalar "trendsiz" ya da
yatay hareket etme dönemi içine girince[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] teknik sistemler ya tamamen başarısız kalırlar ya da iyi sonuçlar vermezler.
Kendi tanımından kalkarsak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir trend-takipçisi sistemin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] görevini yapabilmek için bir trende ihtiyacı vardır. Buradaki başarısızlık[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sistemin kendisinde değildir. Başarısızlık daha çok[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] trend içinde olan piyasalar için düzenlenmiş bir sistemi trendsiz piyasalarda uygulamaya çalışan kişiye aittir.

Trend Üçe Ayrılır
Trendin üç kategorisi şöyledir:

1. Ana trend
   
2. Orta trend
   
3. Kısa dönemli trend
   

Gerçekte[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çok kısa vadeli olarak dakikalardan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] saatlerden başlayıp 50 veya 100 yıla kadar uzanan çok uzun trendler olarak neredeyse sonsuz sayıda trend vardır. Ama yine de[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] teknik analizcilerin hemen tamamı trendi üç bölüme sınıflandırırlar. Ancak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çeşitli analizcilerin her bir trendi nasıl tanımladıkları konusunda bir belirsizlik vardır.
Örneğin Dow Kuramı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ana trendi bir yıldan uzun bir süre için etkili olan bir trend olarak sınıflandırır. Dow[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ikincil (orta) trendi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] üç haftadan başlayıp birkaç aya uzanan bir dönemde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kısa trendi de iki[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] üç haftadan daha az sürede etkili olan trendler olarak tanımlar.
Her bir trend[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kendisinden bir sonraki daha büyük trendin bir parçasıdır. Örneğin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] orta trend ana trendin bir düzeltmesidir. Uzun vadeli bir yukarı-trend’de piyasa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yukarı hareketine yeniden başlamadan önce[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] birkaç ay süren bir düzeltme hareketi yaşar. Bu ikincil düzeltmenin kendisi de[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] daha kısa vadeli tepelerin ve tabanların ortaya çıktığı kısa vadeli dalgalardan oluşur. Bu durum[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
her bir trendin kendisinden sonraki daha büyük trendin bir parçası
olması ve o trendin kendisinden küçük trendlerden oluşması şeklinde
yinelenir. (Bkz. Şekil 4.2a ve 4.2b.)
<blockquote>Şekil 4.2a Trendin 3 derecesinin örneği: ana[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ikincil ve kısa dönemli trendler. 1[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 2[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 3 ve 4 noktaları[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ana yukarı-trend’i gösteriyor. 2-3 dalgası[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ana yukarı-trend içinde ikincil bir düzeltmeyi gösteriyor. Her bir ikincil dalga[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kısa dönemli trendlere bölünür. Örneğin 2-3 ikincil dalgası[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] daha küçük olan A-B-C dalgalarına bölünür:
</blockquote><blockquote>Şekil 4.2b Eğer birileri Aksigorta’nın trendinin ne olduğunu sorarsa onlara[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ana trendin aşağıya doğru[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
orta vadeli trendin (son 5-6 haftalık trend) yatay ve kısa dönemli
trendin de (son bir ya da iki haftalık trend) yukarıya doğru olduğu
söylenmelidir. Hangi trend için konuşulduğunun belirlenmesi her zaman
için önemlidir:
</blockquote>
Şekil 4.2a’da[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ana yukarı-trend[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yükselen tepe ve tabanlarla gösterilmiştir (1[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 2[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 3[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 4 noktaları). Düzeltme dönemleri (2-3) ana yukarı-trend’de orta vadeli bir düzeltmeyi temsil eder. Fakat[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 2-3 dalgasının daha küçük 3 dalgadan oluştuğuna da dikkat edelim (A[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] B[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] C). Teknik analizci C noktasında[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ana trendin hala yukarı doğru olduğunu ancak orta ve kısa trendlerin aşağı doğru olduğunu söyleyecektir. 4 noktasında[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] her üç trend de yukarı doğru olacaktır.
Trendin çeşitli dereceleri arasındaki farklılığı kavrayabilmek önemlidir. Eğer birisi size[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] o günkü piyasanın trendinin ne yönde olduğunu sorarsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] eğer siz o kişinin hangi trend hakkında soru sorduğunu bilmiyorsanız[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yanıt vermek imkansız olmasa da güçtür. Siz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] o kişiye ancak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] daha önce incelediğimiz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] trendin üçe sınıflanması tanımlaması çerçevesinde bir yanıt verebilirsiniz.
Değişik tarzda işlem yapan kişiler olduğu için[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir trendin ne anlama geldiği konusunda bir miktar anlaşmazlıklar oluşur. Uzun dönemli bir yatırımcı için[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] birkaç günden birkaç haftaya uzanan fiyat hareketlerinin anlamı olmayabilir. Günlük işlem yapan bir yatırımcı için ise[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 2-3 günlük bir fiyat hareketi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir "ana trend" oluşturabilir. Bu nedenlerle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir trendin çeşitli derecelerinin kavranması ve aynı trendden söz ediliyor olması özellikle önemlidir.