Literatürde meme kanseri oluşumunda önemli rolleri olduğu düşünülen hormonlar grubu, kaynaklarına göre iki grupta incelenmektedirler.
İnsan organizmasında doğal olarak bulunan "endojen hormonlar (iç
kaynaklı)" ve çeşitli nedenlerle vücut fonksiyonlarına katkıda bulunmak
amacıyla dıştan takviye olarak alınan "ekzojen hormonlar (dış
kaynaklı)" olarak iki gruba ayrılırlar.
Canlı organizmasında doğal olarak bulunan endojen kaynaklı hormonlar içerisinde başlıca östrojenler, androjenler ve projestron hormonları yer almaktadır.
İnsan organizmasında doğal olarak bulunmayan ve çeşitli nedenlerle
dıştan hazır preperatlar şeklinde alınan ekzojen kaynaklı hormonlar
içerisinde ise menapoz sonrası kullanılan ve içeriğinde östrojen ve
projesteron içeriği olan hormon replasman tedavi ilaçları ve oral
kontraseptifler yer almaktadır.
Meme kanserinin,
overlerin (yumurtaların) aktivitesi ile yakından ilişkili olması
nedeniyle östrojen (kadınlık hormonu) hormonunun hastalık oluşumunda
önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Östrojenler meme dokusundaki
normal ve kanser hücrelerinin büyümesini uyarmaktadırlar. Bununla
birlikte bölünme özelliği gösteren hücreler de östrojenin etkisine daha
da duyarlıdırlar. Östrojenlerin kanser hücrelerinin üzerinde de
direkt etkileri olup hücrelerin mitotik büyüme faktörlerinin
salgılanmasına da neden oldukları bilinmektedir.
Östrojen hormonuna maruziyet ne kadar uzun sürerse meme kanserine yakalanma oranının da o derece arttığı bilinmektedir. Menopoz nedeni ile uzun süre östrojen tedavisi (10 yildan fazla) gören kadınlarda, meme kanseri oranının dikkate değer oranda artış gösterdiği bilinmektedir. Bunun yanında,
hormon tedavisi almayan kadınlarda ise kalp hastalıklarında ve
osteoporoz (kemik erimesi) gibi hayati rahatsızlıklarda artış meydana
geldiği bilinmektedir.
Meme kanserinin tedavisinde de anti-östrojen tedavinin kullanılıyor
olması bu kanser türünün oluşumunda hormonal etkilerin ne derece etkili
olduğunu ortaya koymaktadır.
İlaç bilimi olarak bilinen "Farmakoloji" alanında bilinen bir terim vardır, "Her ilaç bir zehirdir". Bu sebeple,
ilaç kullanımında kendi başımıza karar vererek ilaç kullanmadan önce
mutlaka doktorumuza başvurmalıyız! Ancak doktorumuzun önerisi ve
kontrolü ile ilaç kullanıldığı zaman ilaçların etkilerinden sağlıklı
bir şekilde faydalanabileceğimizi unutmamalıyız...
Uzm.Mine Çağlar