Yeni Paralar Nasıl Hazırlanıyorlar?

Konu: Yeni Paralar Nasıl Hazırlanıyorlar? Paz Ara. 20, 2009 11:50 am

Yeni Yılda Tedavüle Çıkacak Türk Lirası (Tl) Banknotlarla Birlikte, 1 Ocak 2005 Tarihinden Paradan 6 Sıfır Atılması ve Paranın Önüne 'Yeni' Kelimesinin Eklenmesiyle Başlayan Süreç Bu İbarenin Kaldırılmasıyla Sonuçlanacak.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Anadolu Ajansı objektiflerine açılan Merkez Bankası
Banknot Matbaası'nda üzerinde filigran ve gizli görüntüleriyle gelen
kağıt tabakaları, banknot halinde Emisyon Genel Müdürlüğüne teslim ediliyor.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Merkez Bankası Matbaasında, üç ayrı baskı salonunda,
aynı anda 3 farklı banknot basılabiliyor. Yılda 750 milyon adet banknot
üretilebilen matbaada basım işlemi üzerinde filigran ve gizli
görüntülerle gelen kağıt tabakalarının teslim alınmasıyla başlıyor.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Filigran ve gizli görüntüleri kontrol edilen tabakaların önce arka yüzü, ardından da kabartmaların bulunduğu ön yüzleri farklı baskı makinelerinde basılıyor.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Büyüklüğüne göre her bir tabaka da 28 ile 40 banknot
yer alıyor. Tabaka kağıtların baskıları tamamlandıktan sonra ise seri
numaraları basılıyor. Baskı sırasında sürekli kontrol edilen
makinelerin yanı sıra basılan tabakalardan da belirli aralıklarla
kontrolü yapılıyor. Baskıların ve makinelerin yanı sıra yine belirli
aralıklarda alınan örnek banknotlar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kimya laboratuvarlarında inceleniyor.
Baskısı tamamlanan tabakaların banknot haline
gelmeden önce son durakları ise bayanların çalıştığı inceleme servisi.
Her aşamada imza karşılığı teslim alınıp teslim edilen tabakalar burada
tek tek kontrol ediliyor. En küçük bir kusurun bile fark edildiği
serviste kadınlar hatalı tabakaları seriden çıkarıyor.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Ön ve arka yüzü basılan ardından seri numaralarına kavuşup, tek tek incelenen banknot tabakaları son olarak kesim bölümüne taşınıyor. Burada kesilen tabakalar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
son şekillerini alarak banknota dönüşüyor. Kesimi tamamlanan paralar
son olarak banknot şekliyle bir kez daha incelendikten sonra
paketleniyor. Tekrar sayımı yapılan banknotlar,
100'lük desteler haline getiriliyor. Ardından her 4 deste 1 paket
olarak poşetleniyor. Her 4 poşet ise balya olarak adlandırılıyor.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Baskıdan, incelemeye oradan da kesim bölümlerine kilitli kafeslerde taşınan tabakalar kesim aşamasının ardından banknot halini alınca, her biri 250 bin banknot kapasitesine sahip özel kilitli kabinlerde depolara oradan da emisyon genel müdürlüğüne naklediliyor.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İZLENİMLER Merkez Bankası Banknot Matbaasını fotoğraflayan Rıza Özel,
izlenimlerini şöyle aktardı: “Daha önce içinden çekilmiş hiçbir
fotoğrafı görmediğim Merkez Bankası Banknot Matbaasına kameraman
arkadaşım Engin Çorlu ile birlikte güvenlik çemberlerini tek tek aşıp
kontrolden geçtikten sonra ulaşabildim.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Bu durumu aktardığım Merkez Bankası Genel Müdür
Yardımcısı İsmail Ertekin ile birlikte ve bir yol haritası belirlemek
için fotoğraflamadan önce matbaayı gezdim, ardından fotoğrafladım. Matbaa makinelerinden dönen banknotlar,
ardarda dökülen banknot tabakalar ne göreceğimi beklesem de beni
heyecanlandırdı. İnsan boyu kağıt tabakaları baskı makinelerine sürekli
yükleniyordu.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

İnceleme servisi ise beni daha da şaşırttı. Banknot
tabakaları bloklar halinde tamamı kadınlardan oluşan serviste masalara
dağıtılıyordu. Masalarda bayan çalışanlar sadece saniyeler içinde koca
blokları inceliyor. Parmaklarına taktıkları plastik tutucularla hızla
inceledikleri banknot tabakalarından hatalı olanları şıp diye
buluveriyorlar.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Çalışanlara bunu nasıl bu kadar hızlı
yapabildiklerini sorduğumda ise aldığım cevap ilginçti. Sürekli
baktıkları için akıllarına kazınan bu imajdaki en küçük bir farklılığı
bile anlayabiliyorlardı. Diğerlerinden farklı olan tabakayı çıkardıktan
sonra tekrar tabakayı diğerlerinden ayırarak bu farklılığın nerede
olduğuna bakıyorlardı. Yani ilk bakışta farklılığı anlıyor ama nerede
olduğunu sonra bulabiliyorlardı.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Basımdan,
incelemeye oradan da kesime her alanda imza karşılığı teslim edilip
teslim alınan banknot tabakaları kesimin ardından son şeklini alıyordu.
Son olarak merkez bankasınca tasarlanan taşıma kabinlerine alınıyordu
paralar. Her bir kabinde ise 250 bin banknot taşınabiliyordu

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Tüm bunları kare kare fotoğrafladıktan sonra
matbaadan çıkmadan önce son bir güvenlik kontrolünden daha geçtik ama
bu kez çektiğimiz fotoğraflarla birlikte. Çekimden önce çalışanların
yüzlerinin görünmemesi ve genel görüntü çekilmemesi konusunda
uyarılmıştık ve bu fotoğrafların kontrolü gerekiyordu.,,

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Tüm titizliğimize rağmen gözden kaçan çalışan yüzlerinin göründüğü kareler,
bir kaçında ise hemen oracıkta fotoğraftaki yüz maniple edilerek
orijinal silindi. Bizim fark etmediğimiz genel fotoğraflarda kapıların
ve güvenlik noktalarının göründüğü kareler de silindi.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Çıkmadan önce ise Genel Müdür Yardımcısı Ertekin, ne hissettiğimizi sordu. Tek bir cevabım vardı, 'Matbaadan içeri girdiğimde yılbaşı için aldığım piyangonun büyük ikramiyesi artık benim için o kadar büyük değildi.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Saatler geçip kesim aşamasına geldiğimizde ise artık
banknotların üzerinde yazan değerler benim için önemini yitirmişti'.
Ertekin beni matbaadan şu sözlerle uğurladı, “Artık siz de bizden biri oldunuz. Burada banknot kağıt parçası. Cüzdana girmeyen banknot para değildir.”

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]