Köpeğiniz için Pratik BilgiLer !(Köpek Besleyenlerin Dikkatine)

Köpeğiniz için Pratik BilgiLer !

DERI

· Köpeginizi insan sampuanlariyla yikamayiniz.
· Köpeginizi en *** ayda bir kez yikayiniz.
· Kedinizi çok kirlendigi zaman yikayiniz.
· Köpek ve kedinizin dis parazit mücadelesini düzenli olarak veterinerinize yaptiriniz.
· Beslenme konusunda veterinerinize danisiniz.
· Düzenli olarak kedi ve köpeginizi tarayiniz.
· Kedi ve köpeginizi deri problemi olan diger hayvanlardan uzak tutunuz.
· Hayvaninizin derisi ve tüyündeki degisiklikler konusunda veterinerinize danisiniz.
· Hayvaninizin direkt günes isigindan faydalanmasini saglayiniz.

TIRNAK

· Köpeginizi düzenli olarak yürüyüse çikariniz.Tirnaklarinin dogal olarak asinmasi onun için en iyisidir.
· Kedinizin tirnaklarini "törpülemesi"için sert bir zemin saglayiniz,
bunu kendiniz hazirlayabilir veya hazir olarak alabilirsiniz.
· Köpeginizi senede en az iki kez parmak aralari dahil tras ettiriniz (uzun tüylü irklar için).
· Her yürüyüstten sonra köpeginizin parmak aralarini ve tirnaklarini kontrol edip temizligini yapiniz.
Bunu yaparken kesinlikle yapay temizlik malzemeleri kullanmayiniz.

KULAK

· Köpeginizin kulaklarinin içine kesinlikle su kaçirmamaya özen gösteriniz.
· Aracinizda giderken köpeginizin açik camdan disari bakmasini engelleyiniz.
· Herhangi bir kulak probleminde veterinerinerinize danismadan müdahalede bulunmayiniz.
· Uzun tüylü irklar için kulak tüylerini kisa kestirmeye özen gösteriniz.
· Cocker gibi uzun ve sarkik kulakli irklar için kesinlikle özel su kaplari edininiz ve kulaginin islanmasini engelleyiniz.
· Köpeginizin beslenmesinde veterinerininize danisiniz.
· Özellikle otluk alanda gezindikten sonra kulagini kontrol ediniz.("pisipisi otlari" vs.)
· Kulak problemi olan hayvanlardan kedi ve köpeginizi uzak tutunuz.
· En çok 6 ayda bir kedi ve köpeginizin kulaklarini veterinerinize kontrol ettriniz.

GÖZ

· Köpeginizin trasinda (uzun tüylü irklar için) göz etrafini iyice açtiiniz.
· Aracinizda giderken köpeginizin açik camdan disari bakmasini engelleyiniz.
· Göz problemleri için veterinerinize danismadan müdahalede bulunmayiniz.

DİŞ

· En çok alti ayda bir düzenli olarak veterinerinize dis kontrolü için gidiniz.
· Kesinlikle uygun olan kuru mamayi kullanmaya özen gösteriniz. ·
Köpeklerinize sekerli, yumusak, bakteri üremesine uygun, yiyecek
vermeyiniz.
· Agiz kokusu olan köpek ve kedinizi hekiminize götürünüz.

KöpekLerde Aşı Programı Nasıldır ? Hangi Haftalarda Yapılır ! Hangi AşıLar KullanıLır?

6.HAFTA PUPPY DP ( Karma aşı - 6 haftalık yavru köpekler için )

9.HAFTA DHP+L ( Karma aşı )

12.HAFTA DHP+L ( Karma aşı )

14- 15.HAFTA R + DRONCIT ( Kuduz aşısı + Kist ilacı enjectabl )

NOT: Veteriner Hekiminiz bölgenizde risk oluşturan enfeksiyonları göz
önünde bulundurarak karma aşı seçimini yapar ve uygular. Gerekli
gördüğü aşıları program içine dahil eder ve aşı karnesine işler.
Yavru köpekler için ölümcül olan ve tedavisi güç olan viral
enfeksiyonlara karşı aşılama çok önemlidir. Enfeksiyona
yakalandıklarında % 90 ölümle sonuçlanır.Aşı programına zamanında
başlanıp, programa tam bir uyum içinde devam edildiğinde,
dostunuzenfeksiyon riski ortadan kalkmış sağlıklı bir yaşama ilk
adımını atmış olacaktır.Aşı programına başlamadan önce yavru köpeklerin
anneden geçmesi olası bir parazit enfeksiyonuna karşı parazit
tedavileri yapılmış olmalıdır.6-8 haftalıkken aşı programı başlar.6
haftalık köpek yavruları için hassasiyetle hazırlanmış özel karma
aşılarla ( Puppy DP ) aşı programına başlamak gerekir. Böylece savunma
sistemi antijenlerlekarşılaştığı ilk görevini bünyeyi sarsmadan
başarıyla tamamlar ve viral enfeksiyonları tanıyarak antikor üretmeye
başlar.Daha sonra vücuttaki antikor titresini belirli bir seviyeye
getirmek için 21 gün arayla aynı antijenleri içeren karma aşıların
tekrarı yapılır.Ancak 3.tekrarda bağışıklık istenilen düzeye gelir.Daha
sonraki haftalarda aşı programı Kuduz aşısı ve Kist ilacı
enjeksiyonuyla tamamlanır...

Artık dostunuz, kendisi için hayati risk oluşturan enfeksiyonlara karşı
savunma sistemini oluşturmuş olacaktır. Bundan sonra yapılması gereken
senelik hatırlatma aşılarıyla bağışıklık seviyesini aynı düzeyde
tutmaktır.Veteriner Hekiminizin belirlediği tarihlerde senelik
hatırlatma aşılarını aksatmadanmutlaka yaptırmalısınız. Senelik
hatırlatma aşıları daha önceki aşı programında yapılan temel aşıların(
Karma , Kuduz ) tekrarı ve bölgenizde enfeksiyon riski Veteriner
Hekiminiz tarafından belirlenendiğer aşılardan ( Öksürük, Tetanoz,
Piroplasmose, Parainfluenza vb. ) ibarettir.Halkımız arasında kist
aşısı olarak bilinen DRONCIT ( Bayer ) aşı değil parazit
ilacıdır.Enjectabl ve
tablet formları bulunur.DRONCIT 6 haftalık periyotlarla
uygulanmalıdır.En uygun kullanım ilk 6 haftada enjeksiyon ( enjectabl
form ), sonraki 6.haftada ağızdan ( tablet form ) kullanımıdır. Bu
şekilde dostunuz en azından 3 ayda bir Veteriner Hekiminiz tarafından
muayene edilerek tam bir sağlık kontrolünden geçmiş olacaktır.

* Her Veteriner Hekim in uyguladığı aşı programı diğerleriyle aynı olmayabilir, biraz farklılıklar söz konusudur.
* Veteriner Hekiminizin uyguladığı aşı programına tam ve eksiksiz uyum,
aşı programından istenilen verimin alınması için şarttır.
* Aşı programından önce ve aşı programı sırasında enfeksiyona açık olan
yavru köpeğinizi enfeksiyon riski olan bölgelerden uzak
tutmalısınız.Kesinlikle aşılı dahi olsa diğer köpeklerle temas
ettirmeyiniz.Parklarda dolaştırmayınız.
* Aşı yapıldıktan sonraki hafta içinde kesinlikle banyo yaptırmayınız.
* Aşı dostumuzun vücut ısısının yükselmesine ( ateş ) neden
olacaktır.Bu fizyolojik bir olaydır.Kesinlikle Asprin ve benzeri bir
ateş düşürücü ilaç vermeyin.Veteriner Hekiminiz önerisi dışında
kullanılan bu tip ilaçlar özellikle kedi ve köpekler için toksik etkili
olabilir ve zehirlenmeye yol açabilir.Aşırı bir hassasiyet söz
konusuysa Veteriner Hekiminize başvurunuz. Aşı sonrası istirahat
yeterli olacaktır.
* Aşılamadan sonra aşı bölgesinde oluşan hassasiyet ve deri reaksiyonları için Veteriner Hekiminize danışınız.
*Aynı zamanda iki farklı aşının yapılması fazla yüklenme sonucu
istenilen verimi düşüreceğinden tavsiye edilmez.Ancak aşıyla birlikte
enjeksiyon tarzında kist ilacı " DRONCIT " uygulanabilir.

KöpekLerde KısırLaştırma! YararLarı , ZararLarı ! Uygulama Zamanı !

Kısırlaştırma için en ideal zaman yavru altı aylığı geçtikten hemen
sonradır. Bu yaşın seçilmesinin nedenleri aşağıda verilmiştir:

Dişi için: Çoğu dişi altıncı ayından önce regl olmayacağından ilk kanamasını geçirdikten sonra kısırlaştırılması yerinde olacaktır.

Faydaları

* Regl dönemlerinde kanlı lekelere son
* Çiftleşme ve istenmeyen yavruların doğma ihtimali ortadan kalkar
* Çiftleşme dönemlerindeki davranış değişiklikleri (huzursuzluk, saldırganlık, gezinme istekleri ve sızlanma) önlenmiş olur.
* Estörejen hormunun yokluğu meme kanseri oluşumunu engeller. İkinci
regl döneminden önce kısırlaştırılan köpeklerin ileriki yaşlarda meme
kanseri olma olasılığı % 95 azalmaktadır.
* İdrar yolu ya da rahim kanseri riskinden kurtulma
* İstenmeyen yavruların doğumunun engellenmesinde önemli bir faydaniz
dokunacaktır. Her yıl binlerce köpek bakacak kimseleri olmadığından
uyutulmaktadır.

Dezavantajları

* Mama tüketimine dikkat edilmediğinde kilo alımı söz konusu olabilir.
* Kısırlaştırılmış bir dişiyi üretemez ya da show'lara çıkaramazsınız.
* Bazi köpeklerde aktivite azalması olabilir.
* Bazı ırklar anesteziye duyarlı olduğundan köpeğinizin kulübüne ve veteriner hekiminize bu konuda danışmayı unutmayın.

Erkekler için: Bir yaşına geldiklerinde erkeklerin
kısırlaştırılma kararı verilebilir. Altıncı ayında çoğu erkeğin
fiziksel özellikleri gelişmiş olduğundan kısırlaştırma büyümelerini
engellemeyecektir.

Faydaları

* Testisler alındığından testesteron hormonu üretilmez olur ve erkek
köpeğin davranışları daha kontrol edilebilir bir hal alır. Bölgesini
işaretlemez, diğer erkeklere saldırganlığı azalır, dominantlığ
azaldığından itaati artar, eş aramak için gezinme gereksinimi duymaz ve
insan ve diğer objelerle ****üel hareket içinde bulunmayı keserek
kimseyi utandırmaz.
* Testis kanseri engellenir.
* Tüm prostat hastalıkları engellenir.
* Çoğu insan kısırlaştırılmış erkek köpeği daha uygun bir ev köpeği bulur.
* İstenmeyen yavruların doğumuna engel olmada faydalı olursunuz.

Dezavantajları

* Mama tüketimine dikkat edilmediğinde kilo alımı söz konusu olabilir.
* Kısırlaştırılmış bir erkeği üretemez ya da show'lara çıkaramazsınız.
* Bazı köpeklerde aktivite azalması olabilir. Bu yavru koruma, iş ya da yarışmalar için eğitilecekse bir problem olabilir.
* Bazı ırklar anesteziye duyarlı olduğundan köpeğinizin kulübüne ve veteriner hekiminize bu konuda danışmayı unutmayın.

Köpeklerde Beslenme

Bir canlının yaşamsal faaliyetleri arasında önemli bir yer tutan
beslenme tüm vücut fonksiyonlarının devamlılığı için gerekli temel
unsurdur. Canlı vücudunda gelişen tüm metabolik ve fizyolojik olayların
rutin işlevlerini sürdürebilmesi için bir miktar besin gereklidir ve bu
yaşam payı olarak adlandırılır. Canlının bedensel aktivasyonlarını
sürdürebilmesi için de gerekli bir enerji payı ihtiyacı vardır. Yaşam
payı ve enerji payı canlının toplam besin ihtiyacıdır ve zorunlu olarak
dışarıdan alınması gerekir. Beslenme ne kadar dengeli ve yeterli olursa
canlının yaşam kaliteside aynı oranda yüksek olacaktır.
Köpeğin ırk, cinsiyet, yaş ve boyutlarına göre besin ihtiyacı farklı
olabileceği gibi laktasyon, gebelik, çiftleşme gibi özel durumlarında
da günlük besin ihtiyacı farklı olacaktır. Aşağıda bu farklılıklar
gözetilerek, beslenmedeki en temel unsurlar ve dikkat edilmesi gereken
diğer konular açıklanmaktadır. Bu bilgiler tamamen sağlıklı bir köpeğin
temel ihtiyaçları gözetilerek hazırlanmıştır. Doğal olarak hastalıklar
veya başka nedenlere bağlı olarak vücudun ihtiyaçları farklılık
gösterebilir. Bu nedenle köpeğinizin beslenme şekli ve düzeni veteriner
hekim tarafından belirlenmelidir.
Yavru Köpeklerde Besleme
Köpekler etoburdurlar. Sindirim sistemleri, tek bir mideden ve kısa bir
bağırsak sisteminden oluşur. Bu sistem et ve et bazlı besin maddelerini
kolayca sindirebilir. Yavruların sütten kesilmesi yaklaşık 4-6
haftalıkken gerçekleşir. Irklara göre değişiklik göstermekle birlikte
yavru bir köpeğin erişkin hale gelinceye kadar geçen gelişme süreci
10-16 ayda tamamlanır. Gelişme çağında onları en iyi şekilde beslemek
gerekir. Bu nedenle gelişme dönemi boyunca beslenme yavru kuru mamaları
veya yavru konserve mamalarıyla yapılmalıdır.
Köpeklerin farklı hayat evrelerinde farklı gereksinimleri vardır. Yavru
köpeklerin besin gereksinimleri, erişkin bir köpeğin ihtiyacından daha
fazladır. Bu fazlalık yavruların büyüme dönemindeki ihtiyaçlarından ve
aktivitelerinden kaynaklanır. 3 aylık yavru ile 8 aylık yavrunun
gereksinimlerinde bile farklılıklar görülür. Bu yüzden yavrular,
gereksinimlerine uygun yüksek biyolojik değerli ve kolay sindirilebilir
protein, yeterli kalsiyum ve uygun kalsiyum/ fosfor oranıyla yüksek
vitamin içeren diyetlerle beslenmelidir. Proteinler, doğru vücut
büyümesi ve kas gelişimi açısından önemlidir.
• Yavrular 4-5 haftalık olduklarında kuru mama, ıslatılarak yada yavru konserveleriyle
karıştırılarak verilmelidir. Böylece yavruların mamalarını koklamaları,
yalamaları ve ısırmaya başlamaları teşvik edilir. Bu ıslatma işlemi,
kuru mamaya daha fazla aroma kazandırarak tadını, kokusunu ve
lezzetliliğini arttırır. Ayrıca mamanın daha yumuşak olmasını ve sütten
yeni kesilen yavruların çiğneme refleksini uyarak mamayı daha kolay
almalarını sağlar. Bu uygulamanın yavrularda şekillenebilen mide
şişkinlerini, mide dönmelerini ve gaz oluşmasını engellediği de
uzmanlar tarafından belirtilmektedir.

• Mamanın ıslatılaması ilk 2-3 aylık dönemde süt ile yapılabilir. Daha sonraki dönemde
mamanın ıslatılması gerekirse bu işlem su, et suyu yada yemeklerin
sularıyla yapılmalı, süt kullanılmamalıdır. Köpeklerin süte gereksinim
duyduğu dönem ilk 2-3 aydır. Bundan sonraki dönemlerde süt sindirim
sisteminde problemlere ve ishale neden olabilir. Yapılan araştırmalar
köpeklerin % 80’inin süte karşı allerjik olduğunu göstermektedir. Bu
nedenle ilk 2-3 aydan sonra süt vermekten kaçınılmalıdır.

• Yavrunun anne sütünden sonra birden bire kuru mamayla beslenmesinin kabızlığa yol
açabildiği de bilinmektedir.

• Mamanın partikül büyüklüğü köpek yavrularına uygun olmalıdır. Büyük partüküllü bir
mamayı yavrunun ağzına alması ve çiğnemesi zor olacağından, bu
beslenmeyi olumsuz etkileyecektir. Köpeklerin arasında bireysel
farklılıkların da olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle yavru maması
hazırlayan ticari firmalar, farklı gelişme dönemleri için farklı
partükül büyüklüğüne ve farklı formülasyonlara sahip mamalar
hazırlamışlardır.

• Mamanın küçük parçalar halinde verilmesi, yavrunun yeme alışkanlığı kazanması
açısından da önemlidir.

• Köpek kabına mama konulduktan sonra, “gel” veya “ye” gibi bazı tek heceli
komutlarla mama yemeye teşvik edilmelidir.

• Yavruların mide kapasiteleri, günlük ihtiyaçlarını bir sefer yemeyle karşılayacak kadar
gelişmediğinden, yavrular yiyeceklerini birkaç öğünde tüketirler.

• Yavruların diyetleri 6. haftadan 3 aya kadar günde 4 öğün, 3 ayda 6 aya kadar günde 3
öğün, 6. aydan 12. aya kadar günde 2 öğün, 12. aydan sonra ise günde 1 öğün olarak verilmelidir.

• Yemek zamanı ve yemek yedikleri yer olabildiğince sabit olmalı ve değiştirmemeye çaba
gösterilmelidir. Günde 3 öğün yapılan beslemede yemek zamanlarının
sabah,öğlen ve akşam olarak düzenlenmesi yararlıdır. Köpekler ancak
10-12 aylık olduktan sonra, günlük ihtiyaçlarını tek bir öğünle
karşılayabilecek sindirim sistemi kapasitesine ulaşırlar.

• Beslenme amacıyla uyuyan yavruların uyundırılmaları doğru değildir. Yavruların
beslenme kadar uykuya da gereksinimi olduğu unutulmamalıdır.

• Yavrular 6-7 haftalık olduktan sonra diş değiştirme dönemine kadar, kuru mamanın
ıslatılamasına gerek yoktur. Çünkü ilk 6-7 haftadan sonra köpeklerde
çiğneme refleksi iyice gelişir ve katı partüküller ağıza rahatça alınıp
sindirilebilir.

• Su katılmak suretiyle hazırlanan ve kendi yapısında yüksek miktarda su bulunduran
(konserve gibi) mamalar, küf mantarlarının üremesi için uygun bir ortam
yaratır. Bu tip su miktarı fazla olan mamalar, 30-60 dakika içersinde
tüketilmediklerinde köpeğin önünden alınmalıdır. Islatılarak verilen
mamaların tüketilmeyen kısımlarının süratle bozulabileceği
unutulmamalıdır.

• Yavru köpekler 4 aylık olduklarında geçici dişler dökülmeye başlar ve 42 adet kalıcı diş
süt dişlerinin yerini alır. Diş değiştirme döneminde kuru mamaların
ıslatılarak verilmesinde yarar vardır. Bunun nedeni bu dönemde kuru
mamanın sert gelmesi ve yavrunun kuru mamalardan yeterince
yaralanamamasıdır. Bu dönemde yavrunun biraz iştahsız olması normaldir.
Ancak gene de bir miktar yumuşatılmamış (ıslatılmamış) kuru mama
verilerek dişlerin temizlenmesi sağlanmalıdır.

• Çok sık olmamakla birlikte kırılmadan temizlenmiş ve pişirilmiş ilikli büyük kemiklerin
verilmesi, köpeklerde dişlerin temizlenmesinde ve çene kaslarının çalışmasında faydalıdır.

• Kuru mamayla beslenme köpeklerin gelişimi açısından daha uygundur. Çünkü ticari
mamalar, gelişim açısından gerekli olan bütün unsurları dengeli bir
şekilde ve yeterli miktarlarda içermektedir. Ev yemekleri ile yapılan
beslemenin, gelişim için gerekli olan besin unsurlarını yeterli ve
dengeli bir şekilde sağlayamadığı klinik araştırmalarla kanıtlanmıştır.


• Kalsiyum ve fosfor gibi iki temel besin maddesi, yavruların diyetinde yeterli ve dengeli
bir düzeyde bulunmalıdır. Çünkü kalsiyum ve fosfor düzeyi düşük gıdayla beslenen yavrularda sıklıkla raşitizm gelişmektedir.

• Köpeklerin aşırı yağlanmasına izin verilmemelidir. Aşırı kilo alma ve yağlanma bir
taraftan güzelliklerini diğer bir taraftanda sağlıklarını bozmakta ve
hayatlarını kısıtlamaktadır. Bu yüzden iyi dengelenmiş ve denetimden
geçmiş köpek mamalarının paketlerinde yazılı bulunan beslenme
talimatlarına ve miktarlarına, veteriner hekim aksi birşey söylemedikçe
mutlaka uyulmalıdır. Aşırı mama tüketiminin midede rahatsızlıklara ve
ishale neden olabileceği unutulmamalıdır.

• Yavru köpeklerin kişisel gereksinimlerine göre, ihtiyaç duydukları günlük mama miktarı
değişiklik gösterebilir. Köpek her öğünden sonra yemek kabında mama bırakıyorsa, kaba konan mama miktarı %10 azaltılmalıdır.

• Kuru mamayla beslenen köpeklerin içme suyu gereksinimleri daha fazladır. Bu yüzden
önlerinde her zaman taze ve yeterli miktarda temiz su bulunmalıdır.

• Köpeğin mama ve su kabı ayrı olmalıdır. Bu kaplar ayak altından uzak bir yere
konulmalı ve her öğün sonrasında temizlenmelidir. Köpeğinizin
deviremeyeceği büyüklükte ve şekilde su ve mama kabı seçmeye özen
gösterilmelidir.

• Köpeklerin diyetlerinde ani değişiklikler yapmaktan kaçınılmalıdır. Böyle bir işlem
gerekliyse kademeli olarak yapılmalıdır. Köpek maması yeni bir mama ile
değiştirilirken, bu değişim ortalama 7 günlük bir süreç içersinde
yapılmalıdır. bu geçiş dönemi hem köpeğin alışması hem de sindirim
sistemi açısından faydalı olacaktır. Köpeğin eski mamasıyla yeni maması
karıştırılarak ve bu karışımdaki yeni mamanın miktarı her gün
arttırılarak verilmelidir. Bu barsak mikroorganizmalarının yeni mamaya
adaptasyonu açısından önemlidir. Yeni mamaya alışıncaya kadar dışkıda;
miktar, kıvam ve renk açısından oluşabilecek değişikler normaldir.
Adaptasyon sürecinden sonra bunlar normale dönecektir. Değişiklik ani
bir şekilde yapılırsa ishal olma ihtimali çok yüksektir.
• Yavru bir köpek normal olarak günde 4-5 kez dışkılama yapar.

• Bazı köpeklerde dışkısını yeme (kaprofaji) olayı görülebilir. Bu davranış vahşi yaşamdan
kalma bir alışkanlıktır. Bunun yanı sıra dışkı yeme, diyeteki besin
maddeleri eksikliğinde ya da dengesizliğinde, özellikle de lifli
maddelerin noksanlığında ortaya çıkmaktadır. Mamada bulunan lifli
maddeler, besinlerin barsaklardan geçiş süresinden sorumludur. Bu
eksikliklerin sonunda dışkı yemenin yanı sıra toprak yeme olayı da
görülebilir.

• Köpekler bazen de ot yerler ve de kusarlar. Çok sık karşılaşılmadığı sürece bu olay
normal olarak kabul edilir. Bunun nedeni, köpeklerin yaşadığı karın
ağrısı ve kendilerini rahatsız eden safrayı dışarı çıkarmaktır.

• Temel olarak köpeklerin tatlıya gereksinimleri yoktur. Çikolata ve şeker gibi
yiyeceklerin uzun süre verilmesi sonucunda sindirim sisteminde
bozukluklar, diş çürümesi, yağlanma ve şeker hastalıkları
şekillenebilmektedir.

• Köpeklere asla çok sıcak yada çok soğuk yiyecekler verilmemelidir.

• Kuru mamayla beslenen bir köpeğe ekstra gıda maddelerin verilmesi gereksiz ve
de yanlıştır. Bu tip besin maddeleri de köpeğiniz için allerjik olabilir.

• Köpekler için hazırlanmış ticari mamalar dengeli beslenme, yüksek
sindirilebilirlik, sağlık, iştahla tüketim, dışkılamada düzen, az
dışkı, temizlik ve pratik olmaları bakımından avantajlıdırlar.

• Erişkin (adult) mamaya geçişiniz, köpeğinizin büyümesi durduktan sonra olmalıdır.
Irklara göre erişkin mamasına geçme yaşı aşağıda verilen tablodaki gibidir.


Küçük ırk (2.5-10 kg.) 8-12 aylık yaş

Orta boy ırk (10-25 kg.) 12-18 aylık yaş

Büyük ya da dev ırk (>25 kg) 12-24 aylık yaş
Ayrıca büyük ya da dev ırklara ait (erişkin ağırlığı 25 kg.’ın üzerinde
olan köpekler) köpek yavrularının beslenmesinde aşağıdaki hususlara da
dikkat edilmelidir:

• Bu tip ırkların gelişim süreci 12-24 ay kadar sürmektedir.

• Büyük ve dev ırk köpeklerde gelişim, hayatlarının ilk aylarında son derece değişkendir.
Haftalar geçtikçe vücut ağırlığı ve kemiklerin büyümesi artış
gösteririr. Bu tip ırklardaki canlı ağırlık artışı çok hızlıdır, bu
büyüme hızı kemikler ve eklemlerde düzeltilmesi zor gelişim
bozukluklarına neden olduğundan aşırı beslenmeden kaçınılmalıdır. Canlı
ağırlık artışı belirli zaman aralıklarıyla düzenli bir şekilde
izlenmelidir.

• Köpeklerin yağlanmasına izin verilmemelidir.

• Büyük ve dev ırk köpekler genel olarak bazı ortopedik hastalıklara (osteochondrosis,
dirsek displasisi, kalça displasisi gibi) yatkınlık gösterirler. Bu
hastalıkların genellikle 4-8 aylık yaş gurubunda görüldüğü ve bazı
ırklarda (Alman Çoban köpekleri, Labrador, Rottweiller, Alman Kurt
köpeği, Boxer, Golden Retriever, Danua, Dobermen) kalıtsal olduğu
bilinmektedir. Yanlış beslenme (aşırı besleme ve fazla kalsiyum
verilmesi) bu hastalıklar için bir risk faktörüdür. Büyük ve dev ırk
köpekler genetik olarak hızlı gelişim gösterdiklerinden daha fazla risk
altındadırlar.

• Yukarıda adı geçen hastalıklardan korunmak için mamaya fazla kalsiyum
takviyesi yapılması da bu rahatsızlıklara neden olmaktadırlar.

• Büyük ırk köpeklere fazla kalsiyum verilmesi kemiklerin gelişimini olumsuz etkilemekte
hatta durdurabilmektedir. Bu durum kemik çatıda bozulmaya ve yapı
bozukluklarına yol açar. Aşırı kilo alımı sonucunda da zayıf olan
kemikler bu yükü kaldıramaz ve kemiklerde eğrilik ve kırılmalar
şekillenebilir.

• Bu riskleri en aza indirmek için, büyük ve dev ırklar için özel olarak geliştirilmiş mamaların
kullanılması gerekmektedir. Eğer bu formulasyonda bir mama
kullanılıyorsa ilave vitamin ve minerel katkısı yapılmasına gerek
yoktur. Ayrıca mama tüketimi kontrol altında tutulmalıdır.

Yavru Mamalarının Formülasyonları

Yavru mamaları, yavru köpeklerin büyüme ve gelişme dönemindeki yüksek
enerji ihtiyaçlarını karşılamak üzere düzenlenmiştir. Bu mamalar
yeterli miktarda kalsiyum, yüksek oranda protein, yağ asitleri, mineral
ve vitaminleri içermektedir. Yavru mamaları junior, puppy, growth gibi
isimler almaktadırlar.

Tavuk etli yavru kuru mamaları: Büyüme ve gelişme döneminde olan
yavruların artan enerji ihtiyaçlarını ve gereksinim duydukları bütün
besin maddeleri ihtiyacını karşılar. Protein kaynağı olarak tavuk eti
ve tavuk yan ürünleri kullanılmıştır. Bu mamalar ufak ırklar için
(2.5-10 kg. arası ağırlıkta, Örn: Pincher, Terrier ) küçük taneli, orta
boy ırklar için (11-25 kg. arası ağırlıkta, Örn: Beagle, Spaniel,
Cocker ) normal taneli, büyük ve dev ırklar için (erişkin ağırlığı 25
kg. üzerinde olan, Örn: Doberman, Kurt, Rotweilller ) büyük taneli
olarak hazırlanmıştır. Ayrıca bu mamalardaki besin maddeleri oranları
da ırkların büyüklüklerine ve ihtiyaçlarına göre farklı miktarlarda
ayarlanmıştır.

Kuzu etli ve prinçli (Lamb & Rıce) yavru kuru mamaları: Bu
mamalarda protein kaynağı olarak kuzu eti kullanılmaktadır. Yapılan
araştırmalar kuzu etinin köpekler için en az allerjik ve hazmı en kolay
besin maddesi olduğunu göstermektedir. Bu mamalar besin duyarlılığı
olan yavruların beslenmesinde, deri ve tüy sağlığının korunmasında iyi
bir seçenektir. Kuzu eti en az allerjik besin maddesi olduğundan dolayı
deri ve tüy sağlığı açısından koruyucu ve oluşabilecek problemleri
ortadan kaldırıcı özelliğe sahiptir.

Bu mamaların konserve formları da bulunmaktadır.

Yavru mamalarındaki esansiyel yağ asitleri sağlıklı ve parlak bir tüy
yapısının, doğru dengelenmiş kalsiyum/fosfor oranı sağlam diş ve kemik
yapısının, yüksek kaliteli protein seviyesi güçlü kas yapısının, yüksek
sindirilebilirlik az miktarda ve sağlıklı dışkının oluşmasını sağlar.
Ancak unutulmamalıdır ki, piyasadaki her ticari mama aynı kalitede
değildir.

Bu mamalar haricinde bazı özel durumlarda (kusma, ishal…) kullanılan,
yavrular için özel hazırlanmış (prescription) diyet mamalar da piyasada
bulunmaktadır. Bu tip mamalar hekim kontrolünde kullanılmalı, veteriner
hekimlere danışılmadan kullanılmamalıdır. Çünkü verilecek yanlış bir
diyet mama organizmadaki sorunun çözümü olacağına yeni bir problemin
ortaya çıkmasına neden olabilir.


Yetişkin Köpeklerde Besleme
Beslenmede asıl olan besinlerdeki yaşam payı ve daha sonrasında gelişim
payının belirlenmesidir. Köpeklerde tüm canlılar gibi hayatlarını devam
ettirecek bir miktar yiyeceğe ve enerjiye zorunlu olarak ihtiyaç
duyarlar. Bu enerji gıdalardaki protein, karbonhidrat ve yağların
belirli oranlarda vücutta girdiği kimyasal tepkimeler sonucu açığa
çıkar. Yiyecekler içindeki protein kaynağının önemi çok fazladır.
Hayvansal gıdalardaki protein tercih edilenidir, çünkü besin değeri
fazladır. Ayrıca bitkisel protein kaynakları kullanılarak hazırlanan
gıdalarla uzun süre beslenen köpeklerde ishal gibi sindirim problemleri
yaşanabilir.
Beslenmede öncelikle köpeğinizin yaşam payı denilen miktar dengeli bir
şekilde sağlanmalı ve sonrasında köpeğin ırk, boyut ve cinsiyet gibi
özellikleri dikkate alınarak gelişim payı belirlenmelidir. Elbetteki
küçük ırk bir Terrier ile büyük ırk Labrador’un günlük besin ihtiyacı
aynı olamayacağı gibi dişi bir Labrador ile erkek bir Labrador’un
ihtiyaçlarıda değişiklik gösterir.
Ayrıca dikkat edilmesi gereken diğer bir konuda köpeğin aktivitesidir.
Ev içinde yaşayan bir köpekle bahçede yaşayan veya avcılık yapan bir
köpeğin enerji gereksinimi farklı olacağından günlük alması gereken
miktar da farklılık gösterir.
Çevre koşulları da verilecek mamanın miktar ve niteliğinde önem
taşımaktadır. Soğuk bir ortamda yaşayan köpeğin günlük enerji ihtiyacı
fazla olacağından karbonhidrat ve yağ oranının daha fazla olması
gerekir.


Küçük boy ırklarda (1-10 kg arası ) beslenme
Küçük ırk köpekler yetişkin canlı ağırlığına 8-12 ayda erşirler. Orta
ve büyük boy ırklara oranla daha aktiftirler ve fazla enerji harcarlar.
Küçük boy ırkların yüksek enerji ihtiyaçlarının karşılanmasına dikkat
ederek uygun mamalar seçilmeli ancak aşırı kilo almaları
engellenmelidir. Çünkü narin kemik yapıları bu aşırı yük karşısında
deforme olabilir ve özellikle eklemlerde problem yaşayabilir. Enerji
kaynağı olarak kullanılan yağların besin içinde protein ile oranına
dikkat edilmelidir.


Orta boy ırklarda (10-25 kg arası ) besleme
Orta boy ırk köpekler yavru ağırlıklarının yaklaşık olarak 50-60 katı
bir yetişkin ağırlığa ulaşırlar. Gelişimleri yaklaşık 18 aylık oluncaya
kadar devam eder. Gelişim döneminde uygun ve dengeli bir beslenme ile
erişkin ağırlığı kazandırılmalı ve aşırı kilo artışı önlenmelidir. Orta
boy ırklarda mama miktarı belirlenirken köpeğin ırkı ve aktivitesi göz
önünde bulundurularak yapılacak seçimler oıldukça önemlidir.

Büyük boy ırklarda ( 25 kg üzeri ) beslenme
Büyük ırk köpekler de gelişim süreci küçük ve orta boy ırk köpeklere
göre daha uzun sürer. Bu süre yaklaşık olarak 18-24 aylık oluncaya
kadar devam eder ve erişkin ağırlığını kazanır. Bu nedenle kilo
almasını engellemeli ve gereğinde hızlı büyümesi kontrol altında
tutulmalıdır. Bu ırklarda sıkça karşılaşılan eklem problemlerine karşı
önlem alınmalı, dengeli vitamin ve minerel oranına sahip mamalar tercih
edilmelidir. Eğer ev yemeği ile beslemek söz konusu ise hekim
gözetiminde kalsiyum, D vitamini takviyeleri faydalı olacaktır. Büyük
ırk köpeklerin beslenmesinde dikkat edilmesi gereken bir konuda mamamın
miktarıdır. Vücut ağırlığının fazla olması nedeniyle fazla miktarda
mama vermek gerekir. Ancak ani yenilen bu fazla miktardaki gıda midenin
aşırı genişlemesine ve mide dönmesi adı verilen çok tehlikeli bir
rahatsızlığa neden olabilir. Bu nedenle büyük boy ırklarda verilecek
miktar en azından ikiye bölünerek verilmelidir.
Beslemede dikkat edilmesi gereken konular:
Yetişkin bir köpeğin gıdasında yüksek oranda protein, karbonhidrat ve yağ bulunmasına dikkat edilmeli
Günde bir öğün beslenmeli (Öğün sayısı, miktar aynı kalmak koşulu ile en fazla ikiye çıkarılabilir).
Temiz su sürekli bulundurulmalı
Aktivitelerden hemen önce ve sonra yemek vermemeli
Özel faaliyetleri olan bir köpekse (polis köpeği, av köpeği vb.) uygun
diyetler hazırlanmalı ve gerekli takviyeler yapılmalı. Bu amaçla yoğun
aktivite sırasında vücudun gerek duyacağı oksijen ve demir ihtiyacını
karşılanmak amacı ile uygun oranlarda E vitamini ve selenyum gibi
elementlerin takviyesi yapılmalı
Kalsiyum ve fosfor oranının dengeli olmasına dikkat edilmeli. Aşırı ve
oransız kalsiyumun kireçlenmelere neden olabileceği unutulmamalı.
Irka özgü erişkin ağırlığının korunmasına dikkat etmeli aşırı kilo veya aşırı zayıflamaların önüne geçilmeli
Sindirilebilirliği yüksek gıdalar tercih edilmeli
Selülozun gıdasında yeterli oranda bulunmasını sağlamalı. Böylece
bağırsakların ve sindirimin hızı artırılmış olacaktır. Ayrıca selüloz
doygunluğu artıracağından diyette yeterli oranda bulunması faydalıdır.
Diyette yeterli düzeyde vitamin ve mineraller bulundurulmalı.
Köpeklerin sindirim sisteminin laktozu (süt şekeri) sindiremediği dikkate alınmalı ve gıdasında bulundurulmamalı.
Gıda değişimi yapmanız gerektiğinde değişim ani olarak değil yavaş ve günlük artırımlar şeklinde yapılmalı.
Yetişkin köpekler için profesyonel mama firmaları tarafından
hazırlanmış ırka özgü pek çok mama günümüzde kolaylıkla
bulunabilmektedir.

-Küçük ırk yetişkin köpek mamaları
-Orta ırk yetişkin köpek mamaları
-Büyük ırk yetişkin köpek mamaları

Yüksek aktiviteye sahip yetişkin köpekler için ‘performans ‘
Allerjik yapıda ki köpekler için ‘lamb & rice ‘
Metabolik hastalığı olan köpekler için de çeşitli ‘prescription ‘mamalar üretilmektedir.

Hamile Köpeklerde Besleme
Tüm canlılarda olduğu gibi köpeklerde de hamilelik dönemi özel bakım
gerektiren istisna bir devredir. Bu dönemde hamile köpeğin besinlerdeki
normal ‘’yaşam payı’’ ihtiyacı daha yüksektir.
Hamilelikte görülebilecek değişimler:

Vücuttaki yağ miktarında artış
Aktivitelerde azalma
Vücut ağırlığında artış olarak sınıflandırılabilir.
Gebeliğin ilk haftalarında normal oranda verilen gıda miktarını,
gebeliğin ileri dönemlerinde artırmak gerekir. Yavruların gelişimine
paralel olarak artış gösteren gıdasal ihtiyaç, annenin maması kademeli
artırarak karşılanmalıdır. Ayrıca içerdiği protein oranının daha yüksek
olmasına dikkat edilmelidir.
Hamile bir köpeğin beslenmesinde dikkat etmeniz gereken konuları şöyle sıralayabiliriz:
Düzenli ve dengeli bir beslenme hamile köpekler için çok önemlidir.
Mamanın miktarı ve mümkünse öğün sayısı arttırılmalıdır
Protein oranı yüksek, yağ oranı dengeli gıdalar tercih edilmelidir
Temiz ve yeterli su annenin önünde sürekli olarak bulundurulmalıdır
Gerekli mineral ve vitaminlerin takviyesi yapılmalıdır (hekimin önerisi ile)


Hamile köpekler kilo almaya meyillidir. Ancak annenin aşırı kilo artışı
güç doğum olasılığı dikkate alınarak önlenmelidir. Bu amaçla besinlerde
ki denge korumalı ve anneye aşırı olmayan düzenli yürüyüşler
yaptırılmalıdır.

Hamilelik ilerledikçe artan yavru hacmi nedeniyle midenin alanı
küçüldüğünden tek seferde fazla gıda vermek annenin rahatsızlanmasına
neden olabilir. Sık sık ve daha az miktarlarda yedirmek daha doğru
olacaktır.

Kalsiyum oranında kideğişim nedeniyle deformasyonlar olabileceğinden
annenin gıdasındaki kalsiyum oranı dengelenmelidir. Kalsiyum fötus’un
gelişiminde olduğu kadar laktasyon (süt emzirme) döneminde de önem
taşıyan bir mineraldir.
Enerji kaynağı olarak kullanılan karbonhidratların anneye yeterli
düzeyde verilmesine özen gösterilmelidir. Mısır, buğday, pirinç bu
amaçla verilebilecek gıdalar arasındadır.

Gebelik döneminde gerekli olan günlük enerji (kalori) ihtiyacı
belirlenirke annenin vücut ağırlığı, ırkı, aktivitesi, çevre ısısı ve
biliniyorsa yavru sayısı gözetilmelidir. Bu durum süt verme döneminde
de dikkat edilmesi gereken bir konudur. Bu dönemde de annenin enerji ve
besin ihtiyacı süt salgılanmasına bağlı olarak artış gösterir.
Vitaminler normal vücut metabolizması için gerekli olduğu kadar hamile
bir köpeğin besinlerinde de yeterli oranda bulunmalıdır.

Doğumdan önceki son günlerde yemek tüketiminde azalma olur. Bazen son 24 saatte tamamen durabilir. Bu durum normaldir.

Doğumdan sonraki ilk gün de de köpeğin gıda tüketimi az olabilir ancak anneye bol su verilmelidir.

Yavru maması olarak adlandırılan puppy mamaların gebelik döneminde
anneye verilmesi yavrunun, fötus evresinden başlayarak aynı protein ve
karbonhidratı alması ve gelişme oranının yüksek olması açısından
yararlıdır.

Yaşlı Köpeklerde Besleme
Düzenli ve dengeli bir beslenme tüm canlılarda olduğu gibi köpekler
içinde çok önemlidir. Yaşlı bir köpeğin artık genç olmadığı, daha az
hareket ettiği ve daha az kalori harcayacağı unutulmamalıdır.
Yaşın ilerlemesiyle birlikte vücutta kas dokuda azalma ve yağ dokuda
artış olur. Aktivitesi azalan köpeklerde mama miktarını azaltarak
obesiteyi (aşırı şişmanlık) önlemek gerekir. Aksi halde yaşlılık nedeni
ile kapasitesi azalan sistemlerde aşırı bir yük ve baskı sonucu
fonksiyonel bozuklukların oluşumu kaçınılmaz olur.
Eklemler ve kemikler de, metabolik fonksiyondaki azalma nedeniyle,
kalsiyumun yetersiz emilimi ve kalsiyum / fosfor oranında değişim
meydana gelecek, deformasyonlar şekillenecektir. Bu nedenle yaşlı
köpeklerde gıdada yeterli ve dengeli kalsiyum oranı sağlanmalıdır.
Kolay sindirilebilen lifli gıdaları tercih etmek yetersiz egzersiz veya
prostat gibi bir nedenle gelişen konstipasyonun (kabızlık) önlenmesi
için fayda sağlayacaktır. Enerji kaynağı olarak kullanılan
karbonhidratların gıdasında yeterli düzeyde olmasına özen
gösterilmelidir.
Yaşlanma ile birlikte böbrek fonksiyonlarında yavaşlama veya
deformasyonlar olacaktır. Proteinlerin parçalanması ile açığa çıkan
amino asitlerin bir kısmı, özellikle azot, böbreklerden süzülüp idrarla
dışarı atılır. Filtrasyon kapasitesi azalan böbrekte atılım yavaş
olacağından birikim ve buna bağlı problemler meydana gelebileceğinden
köpeğin gıdasındaki protein oranının düşük tutulması yararlı olacaktır.
Vitaminler normal vücut metabolizması için gerekli olup vücutta
üretilemezler ancak gıda ile alınır ve karaciğerde depolanırlar.
Vitaminlerin noksanlığında bir çok vücut fonksiyonunda bozukluklar
oluşabilir. Yaşlılıkla birlikte karaciğerin depolama kapasitesi
azalacağından vitaminlerin günlük olarak yeterli düzeyde köpeğinizin
gıdasında bulunması gerekir. Ancak unutulmamalıdır ki fazla miktarlarda
verilen vitaminler köpekte hayati riskler doğurabilen toksikasyonlara
neden olabilir. Bu nedenle günlük verilen miktarın dengeli olmasına
özen gösterilmelidir.

Yaşlı bir köpeğin beslenmesinde dikkat etmeniz gereken konuları şöyle sıralayabiliriz:
Yemeğinin miktarını azaltarak ve mümkünse 2 öğüne bölerek vermek
Sindirilebilirliği yüksek, protein ve yağ oranı düşük gıdaları tercih etmek
Temiz ve yeterli suyu sürekli bulundurmak
Gerekli mineral ve vitaminlerin takviyesini yapmak (hekimin önerisi ile)


Köpeğin yaşı ve günlük ihtiyaçları gözetilerek, yağ ve protein oranı
azaltılmış, gerekli vitamin ve mineral dengesi sağlanmış yaşlı köpek
maması olarak adlandırılan SENIOR mamalar yaşlı köpek beslemesinde
ideal gıdadır.

KÖPEKLERDE BESLEME 2
Köpekler özellikle hayvansal proteinleri ve yağları oldukça iyi
sindirir. Nişasta ısıtıldığı zaman sindirilebilirliği artmaktadır.
Laktoz, yavru köpekler hariç köpekler tarafından sınırlı miktarda
sindirilmektedir. Yetişkinlerde laktaz enzimi bulunmamaktadır. Diyette
fazla miktarlarda çiğ nişasta ve laktoz bulunması diyareye neden
olabilir. Glikoz ve dekstrinler nispeten kolay sindirilirler. Seluloz
köpekler tarafından sindirilmez, fakat peristaltizim ve dışkının kıvamı
için mamada düşük düzeylerde de (KM’de %5) olsa bulunmalıdır. Obesite
olgularında daha yüksek düzeyde selüloz tavsiye edilebilir.

Normal şartlarda köpeklerin su ihtiyacı diyet kuru maddesinin yaklaşık
2,5-3 katıdır.Bir köpeğin canlı ağırlığının (CA) %2’si kadar kuru madde
tükettiği farz edilirse günde yaklaşık 50 ml/kg CA su gereklidir. Yani
20 kg’lık bir köpeğin günlük olarak 1 litre suya ihtiyacı vardır.
Konserve mama tüketildiğinde ihtiyaç azalır.Ağır çalışma, laktasyon,
sıcak hava ve tuzlu gıdalar ise su ihtiyacını artırır. Sıcak havalarda
ve laktasyon döneminde kuru madde tüketiminin 4 katı su verilmelidir.

Beslemede Kullanılan Yiyecekler

Yetişkin bir ev köpeğin beslenmesinde;

Et ve et ürünleri,

Pişirilmiş sebzeler,

Nişastalı yiyecekler (ekmek, bisküvi, pişmiş patates, pirinç, makarna) dengeli karıştırılarak kullanılabilir.

Böyle bir mamaya 450 gr kuru madde için 10 gram kemik unu ilave
edilmelidir. Mamaların çok sulu ve bulamaç kıvamında olmaması gerekir.
Böyle mamaların hazmı güçtür ve hayvan kusabilir. Mamaların lapa
görünümün ve kıvamında olması gerekir.

Et, sakatat ve balık yararlı ve kaliteli protein kaynaklarıdır. Ancak
Ca yönünden eksiktir.Yeterli oranda B vit. içermezler.Karaciğer ve
böbrek hariç A D ve E vitaminleri bakımından fakirdirler. Bu nedenle
ayda bir veya iki kez karaciğer verilmesi ile A ve D vitamin eksiği
giderilmiş olur. Sığır, koyun, domuz, kuzu, tavuk ve tavşan etleri
köpek beslemede sıklıkla kullanılır. Etlerin eniklere kıyma şeklinde,
büyüklere kuşbaşı şeklinde çiğ olarak, balığın kılçıksız ve pişmiş
olarak verilmesi uygun olur.

Süt, peynir ve yumurta mükemmel protein kaynaklarıdır. Süt (yağsız) çiğ
olarak veya süt tozu şeklinde verilir. Yumurta çalışan köpekler için
uygundur ancak aşırı verilmesi karaciğer problerine yol açabilir.Taze
kemikler ve kemik unu başlıca Ca ve P kaynaklarıdır.

Kemik verilecekse çiğ verilmelidir. Bu şekilde gelişebilecek konstupasyon olayları önlenmiş olunur.

Tahıllar, sebzeler ve maya, suda eriyen vitaminler bakımından
zengindir. Sebzeler pişirilerek püre halinde ve etle karıştırılarak
verilebilir. Pirinç suyu iyi bir barsak düzenleyicisidir. Pratikte 1/4
prinç + 1/2 az kemikli et +1/4 doğranmış sebze ile kolay sindirilebilir
bir mama hazırlanabilir.

Taze havuç, yeşil fasulye, pırasa, marul pişirilerek veya çiğ halde
verilebilir. Muz, armut, portakal, ve elma köpeklerin severek tükettiği
meyvelerdir.

Ticari Hazır mamalar

Otuz yılı aşkın bir süredir, ticari köpek ve kedi yemleri büyük bir
aşama kaydederek dünyada önemli bir endüstri kolu haline gelmiştir.
Köpek ve kedilerin besin maddeleri ve enerji gereksinmelerinin çeşitli
faktörlere göre önemli değişiklikler göstermesi buna karşın gıdaların
içeriklerin ise çok farklı olması bu hayvanların dengeli beslenmelerini
oldukça güçleştirmektedir.Veteriner kliniklere gelen hastalıkların
önemli bir kısmının beslenme hatalarından kaynaklanması bu durum
kanıtlanmaktadır. Çoğu hayvan sahibinin de beslenme konusunda yeterli
bilgiye sahip olmadığı göz önünde bulundurulursa dengeli beslenmeye
yardımcı olacak gıdaların tercih edileceği ortaya çıkmaktadır. Ticari
yemler kullanım amaçlarına göre çeşitli şekillerde üretilmektedir.
Ticari köpek ve kedi yemleri su kapsamı ve hazırlanış şekline göre
sınıflandırılmaktadır.

1. Sulu (konserve) köpek mamaları:

Konserve mamalar çeşitli etler , et yan ürünleri, balık ve tahıllar ile
firmaya özgü lezzet, aroma ve kıvamı sağlayıcı maddelerden hazırlanır.
Köpekler tarafından iştahla yenilmeleri,uzun süre güvenle
saklanabilmeleri tercih sebebi olmaktadır. Tahıl ve tahıl ürünlerin
kapsamı azaldıkça hayvanlar tarafından daha çok tercih edilirler. Su
kapsamı %70-80’dir ve komple mama olarak üretilmektedir. Ancak, büyüme,
laktasyon gibi değişik fizyolojik durumlar ile, nekahat dönemi,
şişmanlık ve nefritis gibi klinik durumlara yönelik olarak hazırlanmış
özel konserve mamalar da mevcuttur.

2. Yarı sulu Köpek mamaları:

Yarı yaş mamalar %20-40 oranlarda su kapsarlar. Genellikle göze hitap
edecek şekilde biftek vs gibi insan yiyeceklerine benzetilirler. Bu
mamalara şeker, prezervatif ve nem çekiciler ilave edilerek bakteri
veya küf gelişimine karşı önlem alınır. Sindirebilirlikleri kuru
mamalardan daha yüksektir. Yarı yaş mamaların lezzetli olmaları,
sindirebilirliklerinin yüksek olması ve yedirilmelerinin kolaylığı gibi
avantajları vardır. Buna karşın pahalı olmaları ve yüksek şeker
kapsamaları nedeniyle diş bozukluklarına sebebiyet vermeleri gibi
dezavantajları vardır. Bu tip mamalar genelde plastik torbalarda kıyma
veya sosisler halinde bulunmaktadır.

3. Kuru köpek mamaları

Kuru mamaların su kapsamları düşüktür ve genellikle %10- 12
arasındadır. Başlıca hammaddelerini mısır, yulaf, arpa ve buğday gibi
tahıllar, tahıl yan ürünleri, soya veya soya ürünleri, et unu, et-kemik
unu, diğer et ve tavuk mezbahası yan ürünleri gibi hayvansal kökenli
maddeler, süt tozu, peynir altı suyu tozu gibi süt ürünleri, katı ve
sıvı yağlar, mineral ve vitamin katkıları ile firmalara özgü lezzet ve
aromatik unsurlar oluşturur. Genellikle lezzetli olmalarını sağlamak
amacıyla peletlenmiş ya da ektruderden geçirilmiş ürünlerin üzerine yağ
kaplama işlemi uygulanır. Kuru mamalar kırıntı, palet, bisküvi
kırıkları, bisküvi ya da ezme şeklinde biçimlendirilebilirler. Kuru
mamaların özellikle iri cüsseli köpeklerin beslenmesinde ekonomik yönü
konserve mamalarına göre oldukça uygundur. Ambalajı açıldıktan sonra
uzun bir süre bozulmadan saklanabilmesi ve iş kolaylığı da kuru
mamaların avantajıdır. Ayrıca kuru mamalarla beslenen hayvanların diş
ve diş eti hastalıkları daha az görülmektedir. Ancak küçük cüsseli
köpek ırkları kuru mamaları konserve ve yarı yaş mamalara göre daha az
severek yerler. Bu olumsuzluğu gidermek için kuru mamalara
tatlandırıcıların ilave edilmesi, yağda pişirme, üzerine biraz yağ veya
et suyunun serpiştirilmesiyle giderilebilir. Pratikte un halindeki kuru
mamalar kullanmadan hemen önce süt, et suyu veya su ile
sulandırılmaktadır.

Eniklerin (Yavruların) Beslenmesi

Normal olarak yavrular 3-4 haftalık olana kadar anneleri tarafından
beslenir, bu yüzden bu yaştan önce ilave beslemeye gerek yoktur.
Bununla birlikte annenin sütü yoksa veya yavru sayısı fazla ise
eniklere ilave besleme uygulanmalıdır. Bu amaçla inek sütü; krema,
yumurta sarısı, kemik unu ve vitaminlerle zenginleştirilerek
verilebilir. Bu işlem zahmetli olduğu için bunun yerine ticari enik
mamaları, ılık suda eritilerek verilebilir.

Enikler 3 haftalık olduklarında, ana sütüne veya süt ikamelerine
ilaveten başka yiyeceklere alıştırılmaya başlanır. Bu yiyecekler ilk
önce lapa halinde olmalıdır ve yavaş yavaş et, karaciğer ve kaynatılmış
yumurta ile desteklenmelidir.

Enikler 6 haftalıkken sütten kesilir ya da analarından ayrılırlar.
Ancak yavrular en az 6-7 aylık olana kadar süt vermeye devam edilir.
Sütten kesme belli aralıklarla analarından uzaklaştırılarak yavaş yavaş
yapılır. Bu yaştan önce dişler tam gelişmediği için sert yiyeceklerden
kaçınılmalıdır.

Ölüm, hastalık, emzirme yetersizliği veya ihmal neticesi analarını
emmeyen eniklere, kaynatılmış ve 35C’ ye soğutulmuş su ile %5’lik
glikoz çözeltisi hazırlanarak doğumdan sonra bir saat içersinde bir
biberon veya sonda ile 5-10 ml verilir. Bundan yaklaşık 2 saat sonra
süt verilmelidir.

Ergin köpeklerin beslenmesi

Yaşama payı düzeyinde günde sadece 1 kere beslenilir. Orta boy köpek
için yaklaşık 2 kg’lık bir diyet düzenlenir. Böyle bir diyetin yaklaşık
1/3’i et, 1/3’i tahıl ve sebze karışımı, 1/3’i de su şeklinde
olmalıdır. Diyetin miktarı hayvanın canlı ağırlığına, kondüsyonuna ve
yaptığı işe göre ayarlanmalıdır.

Ergin kangal köpeklerine halk arasında yal denilen, arpa ununun sıcak
su ile hamur haline getirilmesiyle elde edilen mamadan günde 2 kg kadar
verilir. Buna ilaveten günde yaklaşık 25 gram et, haftada 3 kere
haşlanmış ve fazla set olmayan kemik verilir.

Gebe ve Laktasyondaki Köpeklerin Beslenmesi

Köpeklerde fötüs , uterus, plesenta, memelerdeki en önemli gelişme
toplam 9 hafta süren gebeliğin son üç haftasında meydana gelir. Enerji
ve besin maddeleri ihtiyaçları gebeliğin ilk 4 haftasında yaşama payı
düzeyinde tutulmalı, 5-6 haftadan itibaren mama miktarı her hafta %10
düzeyinde artırılarak doğum esnasında %50’ye kadar artırılır. Bir
önemli noktada gebeliğin son üç haftalık döneminde uterusun büyümesiyle
karın hacmi daraldığı için gebe köpeklerde gebe köpekler günde 3 kere
beslenmelidir.

Yaşlı köpeklerin Beslenmesi

Yaşlı köpeklerde sindirim etkinliğinin düşük olması ve başlıca Ca gibi
çoğu besin maddesinin emiliminin azalması sebebiyle, besin maddeleri
bakımından zengin, kolay sindirilebilir mamalar kullanılmalıdır. Yaşlı
köpeklerin enerji ihtiyaçları daha düşüktür. Bu yüzden diyetlerin
kaliteleri artırılırken, miktarlarının azaltılması gerekir.

Öğün sayısı

Genç köpeklere 3 aylık olana kadar 4-5 kere, 3- 5 ay arasında 3 kere,
5-10 ay arasında 2 kere, daha sonra 1 veya 2kere mümkün olduğunca
aynısaatlerde mama yedirilmelidir.Çünkü çok hızlı büyüme iskelet
bozukluklarına yol açabilir.



Köpek Beslemede aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir:

1.Sağlıklı ergin köpekler için günde bir öğün yeterlidir. Yem
hayvan sahibine uygun herhangi bir saatte fakat her gün aynı saatte
verilmelidir. Beslemeden birkaç saat sonra dışkılama ve işeme ihtiyacı
olacağından beslemenin akşam geç saatlerde yapılmaması daha iyidir.

2. Bazı geniş ve derin göğüslü ırklarda (Boxer, Bloodhounds) mide torsiyonu riskinden dolayı diyet 2-3 öğüne bölünerek verilir.

3.Yoğun yetiştiricilik yapılan işletmelerde ad libitum besleme daha iyi olur.

4. Köpeklere eşkimiş, kokuşmuş, çok soğuk veya sıcak
yiyecekler, sivri uçlu veya parçalanmış kemikler, balık kılçıkları
verilmemelidir.

5.Öğun sonrası tüketilmeyen artık mamalar yaklaşık 1.5-2 saat sonra uzaklaştırılmalıdır.

6.İçme suyu devamlı veya en azından günde üç kere verilmelidir.

7.Yoğun çalışan iş köpekleri hariç, öğün aralarında başka yiyecekler verilmemelidir.

8.Ani mama değişiklikleri yapılmamalıdır.

9.Mama ve su kapları her zaman temiz olmalıdır.

10.Hayvanla düzenli olarak aç karnına tartılarak canlı ağılkları belirlenir vebu sayede beslenme durumları tespit edilir.

Köpeklerde Üreme ve Doğum Bilgisi

Giriş

Köpeklerde de diğer hayvanlarda olduğu gibi bakım ve besleme koşulları,
hastalıklar ve stres faktörleri cinsel olgunluğa ulaşma yaşını direkt
etkilemektedir.

Köpeklerde ilk ****üel siklus erişkin birey büyüklüğüne ve ağırlığına
ulaşıldıktan birkaç ay sonra görülür. Dişiler ergin ağırlıklarına daha
erken ulaştıklarından daha erken cinsel olgunluk gösterirler. Genelleme
yapacak olursak köpekler ırklara göre değişmekle birlikte 6-24 ay
zarfında ****üel olgunluğa ulaşmaktadırlar. Küçük cüsseli ırkların
büyük ırklara oranla daha erken cinsel olgunluğa ulaştıkları
söylenebilir. Yavru alma açısından bakıldığında maksimum verimliliğe
3.-4. siklustan sonra ulaşılır. Köpeklerde reprodüktif aktivite ömür
boyu sürebilmekle birlikte, verimlilik yedi yaşından itibaren azalmaya
başlar. Dişi köpekler için ilk çiftleşme yaşı 11-18 ay, erkek
köpeklerde ise 17-19 ay olmalıdır.

****üel Siklus

Köpekte mevsime bağlı olup monoöstrik (yılda bir) olarak
tanımlanmıştır. Ancak yılda iki defa 4-14 aylık aralıklarla (ortalama 7
ay) iki defa kızgınlık gösterebilmektedir. Küçük cüsseli ırklarda ve
iyi bakım besleme koşullarında köpeklerde yıl boyu sikluslar
görülebilir. bAzı ırkların yılda bir kez kızgınlık gösterdiği
bilinmektedir. Köpeklerde siklus süresi normalde 200± 45 gün olup 4-14
ay arasında değişebilir. Bu sürenin 4 aydan kısa 14 aydan uzun olması
anormal kabul edilmektedir.

Çifleştirme Zamanının Tespiti

Köpeklerde ovulasyon (yumurtlama) zamanı farklılıklar göstermektedir.
Bu nedenle fertil (döl alınabilir) bir çiftleştirme için en uygun zaman
ovulasyon sonrası 2-6. Günlerdir. Ancak spermler dişi üreme organında
uzun süre canlı kalabildiği için daha önceki çiftleşmelerden de yavru
alınabilmektedir.

Başarılı bir çiftleştirmede çeşitli faktörler önemlidir:
Çiftleştirilecek köpeklerin yaşları, erkek köpeğin kullanılma sıklığı
(iki-üç haftada bir dişi) ve gebelikler arasındaki süre göz önünde
tutulmalıdır. Doğal koşullarda erkek ve dişi yan yana bırakıldığında
nadiren sorun ortaya çıkar. En uygun çiftleşme zamanını belirlemede
bazı testler kullanılabilir. Vaginal sitoloji, vaginoskopi, hormon
düzeylerinin ölçümü. Ülkemizdede rutin uygulamaya girmiş bu testler
hayvan severler yararlanabilir. Veteriner Hekiminize başvurarak detaylı
bilgiyi edinebilirsiniz.

Dişi köpeğin davranışları da uygun zamanın belirlenmesinde önemli bir
kriterdir. Ovulasyon (yumurtlama) çoğunlukla kızgınlığın üçüncü gününde
şekillenmektedir. Buradan yola çıkarak dişinin erkekle ilk
ilgilenmesinden üç-beş gün sonrası çiftleştirme için uygundur. Detaylı
bilgiyi ve kesin zamanın belirlenmesi tekniklerini Veteriner
Hekiminizden öğrenebilirsiniz.

Üremenin Kontrolü

Köpekler genellikle ev ya da bahçe içerisinde beslendiklerinden
kızgınlık sırasındaki davranışları sorun olabilmektedir. Bu bve benzeri
nedenlerle gebe kalması istenmezken bunun aksine bazı nadir ırkların
üretilmesi için siklusun uyarılması veya kontrolü de istenebilmektedir.

Gerek erkek gerekse dişilerde cerrahi girişimle hayvanlar ömür boyu
steril bırakılabilir. Buna karşılık modern tıp çeşitli hormon
preparatları ile kızgınlığın geçici veya devamlı olarak ertelenmesini
mümkün kılmaktadır. Bu şekilde istenmeyen gebelikler engellenir,
yalancı gebeliklerden korunulur ve istebndiği zaman tekrar yavru
alınabilir. Detaylı bilgi için Veteriner Hekiminize başvurunuz. Ancak
uzun süre hormon kullanımının da bazı yan etkileri olabileceği
unutulmamalıdır.

Kızgınlığı erteleme işlemleri anöstrus döneminde veya önceki
kızgınlıktan en az iki ay sonra yapılmalıdır. Kızgınlığı baskılama
(başlayan kızgınlığın baskılanması) için pratik olarak kanamanın ilk üç
gününde enjeksiyon yapılmış olmalıdır.

Gebeliğin sonlandırılması içinde çeşitli hormonlardan yaralanılmaktadır. Veteriner Hekiminizden detaylı bilgiyi edinebilirsiniz.

Köpekte Gebelik Süresi

Gebelik süresi ortalama 63± 2 gündür (54-72). Çeşitli köpek ırkları ve gebelik süreleri aşağıdaki gibidir.

Bokser
56-71 (63) gün

Doberman
58-71(62) gün

Danua
59-69(62) gün

Terrier
55-72(62) gün

Collie
56-72(62) gün

Cocker spaniel
56-69(62) gün

Kangal
65-69(67) gün


Gebelik Tanısı

Gebelik sırasındaki hormonal değişimin tesbiti

Karnın büyümesi ve iştahın artması

Meme bezlerinin gelişimi ve süt salgılanması

Davranış belirtileri (Sakinleşme veya hırçınlaşma vb.)

Karnın palpasyonu

Ultrasonografi

Radyografi

Kalp atımının izlenmesi

Detaylı bilgi için Veteriner Hekiminize başvurunuz.

Yalancı Gebelik

Doğal bir olgu olan yabancı gebelik gebe olmayan köpeklerde yavru özeni
ve beslenmesine yönelik içgüdüsel davranışların hayvan gebe olmamasına
rağmen şekillenmesidir.

Başlıca belirtiler; iştah ve kilo artışı, karnın büyümesi, memelerin gelişmesi ve süt salgılanması.

Gelişen memeler enfeksiyonlara karşı duyarlı hale gelecek, süt
salgılanması ev içinde kirlenmelere neden olabilecektir. Bu ve benzeri
nedenlerle yalancı gebeliklerin sonlandırılması istenebilir. Bazı
durumlarda ovarium ve rahim ameliyatla alınmış olmasına rağmen yalancı
gebelikler görülebilir. Bu tip bir olguda overlerden bir parça kaldığı
düşünülebilir.

Sağaltım bir çok olguda gereksiz olup belirtiler bir süre sonra
kendiliğinden ortadan kalkacaktır. Ancak huysuzluk ve huzursuzluk
hayvan sahibini aşırı rahatsız etmişse tedavi endike olur. Tedavi için
Veteriner Hekiminize başvurunuz.

Unutulmaması gereken bir iki nokta; memeler doldu diye sütün alınması
süt üretimini arttıracaktır ve yalancı gebelik öncesi ve sırasında
ovariohisteroctemi ' den kaçınılmalıdır.