Çocuklarda mevsimsel soğuk algınlığı sonrasında tetiklenen ve 3-12
haftadan fazla devam eden öksürük, alt solunum yolu hastalıklarının
belirtisi olabilir.
Uzmanlar, öksürüğün süresi ve karakterinin hastalıklar açısından
haberci olabileceği uyarısında bulunarak, bu gibi durumlarda vakit
kaybetmeden uzman hekime başvurulması gerektiğini ifade ediyor. Dr.
Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim Araştırma
Hastanesi Çocuk Alerji Klinik Şefi Doç. Dr. İlknur Bostancı, öksürüğün
solunum yollarına yabancı maddelerin kaçmasından koruyan, solunum
yollarındaki yapışkan sıvının atılmasını sağlayan ve solunum
hastalıklarında sık görülen koruyucu bir refleks olarak tanımlandığını
söyledi.
Özellikle çocukluk döneminde hastaneye başvuru nedenleri arasında
öksürüğün ilk sırada yer aldığını belirten Bostancı, bu dönemde
öksürüğün genellikle viral enfeksiyonlarla ilgili olduğunu ve sıklıkla
kendiliğinden düzeldiğini belirtti.
Bostancı, iç ve dış hava kirliliği, nem, irritan gazlar ve sigara
maruziyeti gibi çevresel faktörlerin de çocuklarda öksürüğe yol
açabildiğine dikkati çekerek, öksürüğün refleks duyarlılığı hastalıklar
ve kullanılan ilaçlara bağlı olarak da değişebildiğini vurguladı.
SİGARA, KRONİK ÖKSÜRÜK GELİŞİMİNİ ARTIRIYOR
Viral bir enfeksiyondan sonra 2-3 haftalık dönemde duyarlılığın
artması ile koku ve ısı değişiklikleri gibi zararsız uyaranların
öksürüğü kolaylıkla uyarabildiğini belirten Bostancı, aşırı duyarlılık
halinde ise öksürüğün kronikleşebileceğini dile getirdi. Bostancı,
atopi, gastro-özofageal reflü, astım, kronik enfeksiyonlar, otoimmun
hastalıklar ve sigara maruziyeti gibi faktörlerin kronik öksürük
gelişimini arttırabildiği uyarısında bulundu.
Çocuklarda görülen öksürüğün erişkinlerden daha farklı ele alınması
gerektiğini anlatan Bostancı'nın verdiği bilgiye göre, tanı ve tedavide
öksürük ormal, beklenen öksürük ve anormal öksürük olarak ele
alınıyor. Normal ya da beklenen öksürük, solunum yolu hastalığı olmayan
ortalama 10 yaşlarındaki sağlıklı okul çağındaki çocuklarda günde 10-34
kez görülebiliyor. Özellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde tekrarlayan
viral enfeksiyonlarda sıkça karşılaşılabiliyor. Anormal öksürük ise
etkin olduğu süreye, karakterine, gece-gündüz ya da kuru-ıslak olup
olmadığına ve çocuğun yaş aralığına göre sınıflandırılıyor.
KURU ÖKSÜRÜK VARSA ENDİŞELENMEYİN
Öksürüğün çocuklarda 2 haftadan kısa süreli olması akut, 3 hafta ile 12
hafta devam etmesi ise kronik olabileceğini gösteriyor. Süt
çocuklarında ani, yüksek sesle ve patlayıcı özelikte havlar tarzı
öksürüklerde, halk arasında kuş palazı olarak bilinen gırtlak, soluk
borusu ve bronşiyal tüplerin iltihaplanması ve diğer solunum yolu
anormallikleri, balgamsız kuru ve kısa öksürüklerde ise bakterilerin
yol açtığı klamidya enfeksiyonları etken olabiliyor.
Adölesanlarda ise ani, yüksek sesle ve patlayıcı özelikteki havlar
tarzı öksürük, psikolojik kaynaklı olabiliyor. Çocuğun ilgisi başka
yöne çekildiğinde ve gece uyku esnasında kaybolması tipik bir özellik
olarak göze çarpıyor. Çocuklarda kuru ya da yaş öksürüğün bronşlarda
salgı ile ilişkili olabileceğini gösteriyor. Çocuklarda, kronik ve
balgamlı öksürük, genetik ter ve salgı bezlerinin hastalığı (kistik
fibrozis), bronşların kalıcı genişlemesi olarak bilinen (bronşektazi)
ve farklı hastalıklardan kaynaklanabiliyor. Altta yatan solunum ya da
sistemik hastalıkla ilişkili olan ve uzun süre devam eden öksürük,
uzman hekim muayenesi sonrasında radyografi ve çeşitli tetkikler
sonrasında tanı konuluyor. Önemli bir hastalığa ait özel göstergeleri
olmayan, öksürük dışında sağlıklı görünen bir çocukta sadece kronik
öksürük varlığı, kuru öksürük olarak tanımlanıyor ve endişe edilmemesi
gerekiyor.
*
RADYOLOJİK TETKİK NE ZAMAN YAPILMALI?
[/b]Kronik öksürük durumunda ise çocuğun tam fizik muayenesinin
yapılması ve öksürük şikayetinin normal sınırlarda olup olmadığının
saptanması gerekiyor. Öksürük şikayeti halinde her çocuğun göğüs
radyografisinin çekilmesi ve 6 yaş üzerinde olanlara solunum fonksiyon
testi yapılması öneriliyor. Astım dışı spesifik öksürük
belirleyicilerinin mevcut olması halinde ve öksürüğün tedavi ile
geçmemesi durumunda ileri tetkiklerin yapılması, yabancı cisim
aspirasyonu şüphesi olduğunda ya da üst hava yolu nedenli öksürüklerde
Kulak-Burun-Boğaz uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekiyor.
Çocuklarda akut yada kronik öksürüklerde rahatlama için ilaç
kullanımını destekleyen bir kanıt bulunmadığına dikkat çekiliyor.
Ntvmsnbc.com