[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Mars’ta su gözler önünde
NASA Mars’ta suyun sıvı halde ve üstelik akar vaziyette bulunduğuna dair kanıtları açıkladı. Suyun açtığı kanallardan 10 yüzme havuzuna yakın su aktığı tahmin ediliyor.
İSTANBUL - NASA’nın Mars yörüngesindeki Mars Global Surveyor (MGS) aracının 2005’te çektiği fotoğraflar, Mars’ta kimi bölgelerde yaşama elverişli ortamların olabileceğini gösteriyor. MGS’nin çektiği fotoğraflarda akar vaziyetteki su kanalları belirlendi. Bilim insanları suyun yüzey altından kayaklandığını, kanalların debisinin tahminen 5 ila 10 yüzme havuzu kadar su taşıdığını tahmin ediyor. NASA uzmanları bulguları akarsu olarak yorumlarken, bazı bilim insanları da söz konusu kanalların sıvı karbondioksit olabileceğini de düşünüyor. Bu görüşü savunan uzmanlar, suyun yüzeyin altında bulunuyor olabileceğini, ancak bu olasılıkta dahi mikrobiyolojik yaşamın filizlenmiş olacağını vurguluyor.
Yörüngedeki Mars Global Surveyor uzay aracının görüntülediği kanalların jeolojik anlamda yeni oluştuğu belirlendi. Kanalların hızlı akan su, veya sıvı CO2, tarafından şekillendiği düşünülüyor, zira kanalların iç duvarlarının yüksek ve dik olması suyun hızla toprağı oyduğunun bir kanıtı sayılıyor. MGS’deki kamerayı yöneten uzmanlar söz konusu kanalların farklı açılardan binlerce fotoğrafını çekerek mevcut gözlemleri doğrulamaya çalışacak.
SU DERİNDEN GELİYOR
Mas yüzeyine çıkan sıvı su, soğuk hava koşullarında kısa zamanda donuyor. Bilim insanlarının tahmini şöyle, ilk su yüzeye çıktığında donmuş olabilir, derinden gelen su donmuş kabuğun altından akmaya devam eder ve bu da kanalların derinleşmesine neden olur. Fotoğraflarda görülen o ki, kanallar bu senaryoyu doğrular nitelikte derin.
AKAR SU KANALLARI OYDU
Akar halde suyun oyduğu düşünülen kanalların ilk fotoğrafları 1999-2001 arasında çekilmiş, bölge daha sonra 2004 ve 2005’te bir kez daha görüntülenmişti. Aradan geçen zamanda gözlem bölgelerinde yeni oyukların açıldığı belirlendi, bu suyun hala akar vaziyette olduğunun bir işareti. Her iki seferde de suyun akar halde bulunduğuna dair gözlemler birbirleriyle örtüşmüştü. Gözlemlerde dikkati çeken tortu tabakasının varlığı, suyun hızlı akmasına bağlanıyor, çünkü ancak hızlı akan su gerisinde çamur veya tuzdan oluşan bir tortu bırakabiliyor.
KISACA SU VAR, BELKİ YAŞAM DA
Bazı bilim insanları ise, sıvı halde su yerine sıvı karbondioksidin kanalları açtığını düşünüyor, zira birçok bilgisayar modellemesine göre, sıvı halde su gezegen yüzeyinin ancak birkaç kilometre altında bulunabilir. Sıvı karbondioksit ise yüzeye daha yakın bölgelerde, sıcaklığın -107 santigrat derece olduğu noktalarda dahi bulunabiliyor. Suyun sıvı halde yüzeyin derinliklerinde bulunması dahi, en azından mikrobiyolojik yaşamın varlığına yetiyor.
NASA, şimdiye dek 240.000 fotoğraf çeken Mars Global Surveyor ile iletişimi Kasım ayında kaybetmiş, tüm çabalara karşın iletişim kurulamamıştı. NASA 1996’da gönderilen aracın yörüngede kaybolduğunu düşünüyor.
Kaynak: Araştırma Science dergisinde yayımlanmıştır.
Konu: Mars`ta Su Bulundu 
