Kurt yenikleri (Solucan delikleri)
Thorne zaman yolculuğu portalı için kullanılabilecek evrende var olan
başka türde tünele benzer bir yapı olabileceğine inanıyor. Einstein –
Rosen Köprüleri de denen kurt
yeniklerinin zaman yolculuğu için en çok potansiyele sahip oldukları
düşünülüyor. Sadece zamanda yolculuk yapmamıza izin vermezler, ayrıca
zamanın çok küçük bir kesrinde Dünyadan bir çok ışık – yılı uzağa
yolculuk yapmamızı sağlayabilirler.
Kurt yeniklerinin, herhangi bir kütlenin uzay zamanı büktüğünü ifade
eden Einstein’ın görecelilik teorisine dayandığı düşünülür. Bu bükülmeyi
anlamak için, iki kişinin bir çarşafı tuttuğunu ve bu çarşafı gerdiğini
düşünün. Eğer birisi çarşafın üzerine bir basket topu koyarsa, basket
topunun ağırlığı çarşafın ortasını dürecektir (yuvarlayacaktır) ve
çarşafın o noktada bükülmesine neden olacaktır. Şimdi, eğer aynı
çarşafın kenarına bir bilye konulursa, bükülme nedeniyle basket topuna
doğru yolculuk yapacaktır.
Bu örnekte, uzay gerçekte uzay zamanı oluşturan dört boyut yerine iki
– boyutlu bir plan olarak tanımlandı. Bu çarşafın üstü ve alt
arasında bir boşluk bırakarak üst üste katlandığını imgeleyin. Basket
topunu üst tarafa yerleştirmek bir bükülmenin oluşmasına neden olur.
Eğer üsteki basket topunun bulunduğu yere karşılık gelen bir noktada
çarşafın alt kısmına eşit bir kütle yerleştirilirse, ikinci kütle en
sonunda basket topu ile buluşacaktır. Bu, kurt yeniklerinin oluşmasına
benzerdir.
Uzayda, evrenin farklı kısımlarına baskı uygulayan kütleler en sonunda
bir tünel oluşturmak için bir araya gelebilir – bu bir kurt yeniğidir. O
zaman Dünya’dan başka bir galaksiye hızla yolculuk yapabiliriz ve
geriye dönebiliriz (bir ömür içinde). Örneğin, Orion’un hemen altındaki
Canis Major takımyıldızında görünen bir yıldız olan Sirius’a yolculuk
etmek istediğimiz bir senaryo düşünelim. Sirius Dünya’dan yaklaşık 9
ışık – yılı uzaklıktadır, bu yaklaşık 54 trilyon mildir (90 trilyon km).
Açıkça, bu mesafe uzay yolcularının orada neler gördüklerini bize
anlatmaları için zamanda gidip dönmeleri için çok fazladır. Şimdiye dek
insanların uzayda yolculuk yaptıkları en uzak mesafe aydır, Dünya’dan
sadece 400,000 km. Eğer bizi Sirius’un etrafındaki uzaya bağlayan bir
kurt yeniği bulabilseydik, o zaman geleneksel uzay yolculuğu ile geçmek
zorunda kalacağımız trilyonlarca milden kaçınarak zamanı önemli ölçüde
kısaltabilirdik.
Tüm bunların zaman yolculuğu ile ne ilgisi var? Daha önce tartıştığımız
gibi, görecelilik teorisi bir nesnenin hızı ışık hızına yaklaştıkça
zamanın yavaşladığını belirtir. Bilim adamları uzay mekiği hızında bile
astronotların birkaç nanosaniye geleceğe yolculuk yapabildiklerini
keşfettiler. Bunu anlamak için iki kişiyi hayal edin, onlara A ve B
diyelim. A Dünya’da kalırken, B uzay mekiği ile uçar. Kalkış anında
ikisinin de saatleri mükemmel senkronizasyondadır (aynı zamanı
gösterir). B2nin uzay mekiği ışık hızına yaklaştıkça, B için zaman daha
yavaş akar (A’ya göre). Eğer B ışık hızının yüzde 50’sinde sadece birkaç
saat yolculuk yapıp Dünya’ya geri dönerse, A’nın B’den daha hızlı
yaşlandığı ikisine de görünecektir. Yaşlanmadaki farklılığın nedeni,
zamanın A için B’den daha hızlı geçmesidir. A için birçok yıllar geçmiş
olabilirken, B için sadece bir kaç saat geçmiştir.
Eğer kurt yenikleri keşfedilebilseydi, geleceğe olduğu gibi geçmişe de
yolculuk etmemizi sağlardı. İşte bunun nasıl işleyeceği: Diyelim ki,
kurt yeniğinin girişi taşınabilirdir. O zaman yukardaki örnekte ışık
hızının yüzde 50’si hızda uzayda birkaç saat geçiren B kurt yeniğinin
bir ucunu uzaya taşıyabilirdi, kurt yeniğinin diğer ucu A kişisi ile
Dünya’da kalırdı. B uzayda yolculuk yaparken, iki insan (A ve B)
birbirlerini görmeye devam ederlerdi. B birkaç saat sonra Dünya’ya geri
döndüğünde, A için birkaç yıl geçmiş olabilir. Şimdi, A uzaya giden kurt
yeniğinden baktığında, kendisini daha genç yaşta görür, B uzaya
uçtuğunda bulunduğu yaşta. Bununla ilgili harika olan şey şu; daha genç
olan B geleceğe adım atabilirken, daha yaşlı olan A kurt yeniğine
girerek geçmişe adım atabilir.
Kozmik İplikler
Zamanda geriye ve ileriye nasıl yolculuk yapabileceğimizin bir başka
teorisi, 1991’de Princeton fizikçisi J. Richard Gott tarafından önerilen
kozmik iplikler fikrini kullanır. Bunlar – isimlerin öne sürdüğü gibi –
bazı bilim adamlarının erken evrende oluştuklarına inandıkları ipliğe
benzer nesnelerdir. Bu iplikler evrenin tüm uzunluğu boyunca dizilebilir
ve yoğun basınç altındadırlar – milyonlarca ton.
Atomdan daha ince olan bu kozmik iplikler yakınından geçtikleri herhangi
bir nesneye muazzam miktarda yerçekimi çekiş etkisi üretebilirler.
Kozmik bir ipliğe bağlanmış nesneler inanılmaz hızlarda yolculuk
yapabilir ve yerçekimi kuvvetleri uzayzamanı büktüğü (çarpıttığı) için,
zaman yolculuğu için kullanılabilirler. İki kozmik ipliği bir araya
çekerek veya bir ipliği bir kara deliğin yakınına çekerek kapalı zaman –
benzeri eğriler yaratmak için uzayzamanı yeteri kadar eğriltmek mümkün
olabilir.
Bir uzay gemisi kendisini geçmişe sevketmesi için iki kozmik iplik veya
iplik ve kara delik tarafından üretilen çekimi kullanarak bir zaman
makinesine dönüştürülebilir. Bunu yapmak için, kozmik ipliklerin
etrafında döngü yapacaktır. Ancak, bu ipliklerin var olup olmadıkları ve
eğer var iseler hangi formda oldukları ile ilgili hala çok fazla
spekülasyon vardır. Gott’ın kendisi, zamanda bir yıl bile geri gitmek
için, tüm galaksinin kütle – enerjisinin yarısını içeren bir iplik
döngüsü gerekeceğini söyledi. Ve, herhangi bir zaman makinesi ile olduğu
gibi, zaman makinesinin yaratıldığı zamandaki noktadan daha uzağa geri
gidemezsiniz.
Zaman Yolculuğundaki Problemler
Eğer zaman yolculuğu için elverişli bir teori geliştirebilseydik,
paradoks denen çok karmaşık problemler yaratma yeteneği geliştirirdik.
Paradoks kendisi ile çelişen bir şey olarak tanımlanır. İşte iki genel
örnek:
Diyelim ki, doğduğunuzdan önceki bir zamana geri gidebiliyorsunuz.
Doğduğunuzdan önceki bir zamanda var olmanız gerçeği bir paradoks
yaratır. Eğer 1960’ta doğduysanız, 1955’te nasıl var olabilirsiniz?
Muhtemelen en ünlü paradoks büyükbaba paradoksudur. Bir zaman
yolcusu geri gidip, yolcu doğmadan önce atalarından birini öldürürse ne
olacaktır? Eğer o kişi kendi büyükbabasını öldürürse, o zaman o kişi
geri gidip kendi büyükbabasını öldürmek için nasıl canlı olabilecektir?
Eğer geçmişi değiştirirsek, sonsuz sayıda paradoks yaratacaktır.
Zaman yolculuğu ile ilgili bir diğer teori paralel evrenler veya
alternatif tarihler (hikayeler) fikrini ortaya koymaktadır. Diyelim ki,
büyükbabanız ile o genç bir oğlan iken karşılaşmak için geriye yolculuk
yapıyorsunuz. Paralel evrenler teorisinde, bizimkine çok benzeyen ama
olayların farklı şekilde ilerlediği başka bir evrene yolculuk yapıyor
olabilirsiniz. Örneğin, zamanda geri yolculuk yapıp atalarınızdan birini
öldürüyorsanız, sadece tek bir evrendeki o kişiyi öldürmüş olursunuz,
ki o evren artık sizin var olmadığınız evrendir. Ve eğer sonra kendi
zamanınıza geri gelmeye çalışırsanız, bir başka paralel evrende ortaya
çıkabilirsiniz ve asla başladığınız evrene geri gelemeyebilirsiniz.
Buradaki fikir, her eylemin yeni bir evrenin yaratımına neden olduğudur
ve mevcut olan sonsuz sayıda evren olduğudur. Atanızı öldürdüğünüz zaman
yeni bir evren yarattınız, olayların orijinal sırasını değiştirdiğiniz
zamana kadar kendinizinkine özdeş olmuş bir evren.
Zaman yolculuğu dünyasına hoş geldiniz. Sadece bilet fiyatlarının nasıl
karmaşık olabileceğini hayal edin.
Kevin Bonsor
Konu: Zaman Yolculuğu Nasıl İşler? 
