"Bir Fizik Sorusu" mükkemmel ağzınız açık kalacak

Sonuna Kadar okumanızı tavsiye ederim
Bu soru Kopenhagen daki bir Unv.'nin fizik
sinavindan alinmistir:"Bir gokdelenin yuksekligini
barometre ile nasil bulursunuz, anlatiniz."
Ogrencilerden birinin cevabi: "Barometrenin ucuna bir
ip baglarsiniz. sonra gokdelenin tepesinden asip
sallarsiniz. Barometre yere degdiginde ipin boyuyla
barometrenin boyunun toplami gokdelenin yuksekligini
verecektir."
Bu oldukca orijinal cevap hocayi cileden cikartmaya
yetti ve ogrenci dersten kaldi. Ogrenci cevabinin
dogrulugu konusunda itirazda bulundu ve Unv. Durumu
cozmek icin baska bir hoca gonderdi.
Bu noktada ogrenci hakkinda ne dusnurdunuz? Sizin
karariniz ne olurdu ?
Cocuk kalmali mi gecmeli mi ?
Yeni hoca, hoca cevabin aslinda dogru olduguna fakat
kaydadeger bir fizik bilgisinin varligini
gostermedigine karar verdi. Sorunu cozmek uzere
oprenciyi getirip en azindan asgari bir temel fizik
bilgisi olup olmadigini anlamak icin ona alti dakika
vererek sorunun sozlu cevabini vermesi kararini aldi.
Ilk bes dakika genc sessizlige gomuldu. Alni
dusunceden kiris kiris olmustu. Hoca zamanin
tukenmekte oldugunu hatirlattiginda genc cesitli
cevaplarinin oldugunu fakat hangisini kullanacagina
karar veremedigini soyledi. Tekrar acele etmesi
tavsiye edilince genc soyle cevapladi:
"Ilk olarak, barometreyi gokdelenin tepesine cikartip
kenarindan asagi birakip yere inene kadar gecen sureyi
olcersiniz. Binanin yuksekligi (H=0.5 x g x t kare)
formulu uygulanarak hesaplanabilir. Fakat barometre
icin kotu bir secim..."
"Veya gunes parliyorsa, barometrenin yuksekligini
olcersiniz. Sonra onu bir yere dikip golge uzunlugunu
ve sonra da gokdelenin golge uzunlugunu
olcebilirsiniz. Bundan sonrasi basit bir orantiyi cozmek olacaktir"
"Fakat bu konuda gok bilimsel bir cevap istiyorsaniz
barometrenin ucuna bir sicim baglayip onu bir sarkac
gibi sallandirabilirsiniz; once yer seviyesinde daha
sonra da gokdelenin tepesinde. Yuksekligi T=2pi kare
kvk (I /g)formulundeki farktan yararlanarak bulabilirsiniz."
"Yahut da gokdelenin disarisinda bir yangin cikis
merdiveni varsa barometreyi bir cetvel gibi kullanarak
yukariya cikarken gokdelenin boyunu barometre
yuksekligi biriminden sayip bunlari toplayabilirsiniz."
"Eger ille de sıkıcı ve ortodoks olmak istiyorsaniz,
tabii ki barometre ile gokdelenin tepesindeki ve yer
seviyesindeki basinci olcer milibar cinsinden cikan
farki feet'e cevirebilirsiniz ve yuksekligi bulursunuz."
"Ancak bizler daima zihnin bagimsizligi ve bilimsel
metodlar kullanma konusunda tesvik edildigimiz icindir
ki en iyi yol suphesiz hademenin kapisini calmak ve
yeni bir barometre isteyip istemedigini sorarak
gokdelenin yuksekligini soylemesi durumunda ona bu
barometreyi verecegimizi soylemek olurdu."
Simdi genci dinledikten sonra hala ayni seyi mi
dusnuyorsunuz ? Gecmeli mi kalmali mi ?
Ogrencinin adi: Niels Bohr, Fizik'te nobel odulu
kazanan tek Danimarkali