Giriş Tarihi : 30/03/09 Yer : İstanbul Yaş : 34 Mesajlar : 14824 Rep Puanı : 14472 Rep Gücü : 6503
Konu: Soğan Ptsi Şub. 01, 2010 7:00 am
Yemeklerimiz ile salatalarımıza çeşni katan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sağlığımıza yararlı pek çok etkileri bulunan acı sebze soğanı veren Soğan bitkisi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Zambakgiller'dendir. Anayurdunun Güneydoğu Asya olduğu sanılmaktadır. Birçok türü olan soğan bitkilerinden sofralık soğan (A. cepa)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dünyanın pek çok yeri ile Türkiye'de yetiştirilmekte[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ürünü olan kuru ve yeşil soğanlar bol bol tüketilmektedir.
Soğan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 40-80 cm. kadar boylanabilen ikiyıllık otsu bir bitkidir. Birinci yılında[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 40 cm'ye kadar yükselen içi boş koyu yeşil yapraklarını verir. İkinci yılında bu yapaklardan daha uzun bir sapın tepesinde beyaz ya da bazen leylak rengi küçük çiçeklerden oluşan top biçiminde bir çiçek salkımını oluşturur.
Bitkinin birinci yılının ortalarında yaprakların dip bölümü şişkinleşerek toprağın altında bir baş meydana getirmeye başlar. Bu haliyle topraktan sökülürse özellikle salatalarda kullanılan yeşil soğan denilen taze soğan ürünü elde edilir. Sökülmeyip toprakta kalan başlar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bitkinin ikinci yılında sökülüp kurutularak bu kez kuru soğan elde edilir.
Soğan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] salataların yanı sıra çeşitli yemeklere[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] krem peynirlere ve hamburgerlere katılır[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çorba ve yahni gibi sevilen yemekleri yapılır. Mutfakların vazgeçilmez bir öğesidir.
BESİN DEĞERLERİ
100 gr. çiğ (pişirilmemiş) kuru soğanın içerdiği besin değerleri şunlardır: 38 kalori; 1[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]5 gr. protein; 9 gr. karbonhidrat; 0 kolesterol; 0[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]1 gr. yağ; 0[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]6 gr. lif; 56 mgr. fosfor; 27 mgr. kalsiyum; 0[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]5 mgr. demir; 10 mgr. sodyum; 157 mgr. potasyum: 12 mgr. magnezyum; 40 IU A vitamini; 0[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]03 mgr. B1 vitamini; 0[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]04 mgr. B2 vitamini; 0[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]2 mgr. B3 vitamini: 0[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]l mgr. B6 vitamini: 10 mcgr. folik asit: 10 mgr. C vitamini ve 0[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]3 mgr. E vitamini.
Yeşil soğanın bazı besin değerleri kuru soğandan daha yüksek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bazıları da daha düşüktür. Yeşil soğanın besin değerleri şöyle sıralanabilir: 45 kalori; 10[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]5 gr. protein; 1 gr. karbonhidrat; yağ ve lifi eser miktarlarda; 40 mgr. kalsiyum; 5 mgr. sodyum; 231 mgr. potasyum; 20 IU A vitamini ve 25 mgr. C vitamini.
SAĞLIĞIMIZA YARARLARI
Yukarıda sayılan önemli besin değerlerinin yanı sıra;
o Soğan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bedenin savunma sistemini güçlendirir: Soğuk algınlığı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] öksürük[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bronşit ve gastrit gibi enfeksiyon hastalıklarına iyi gelen ve geleneksel olarak bu nedenle tüketilen bir besindir.
o Soğan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yağlı yemeklerin yenmesinden sonra bedende kolesterol yükselmesi ve kanın pıhtılaşması olaylarını önler: Çok fazla yağlı yemek yiyen kişilerde meydana gelen bu gibi sakıncalı durumlar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yemeklerde bol soğan bulunması halinde ortadan kalkar.
o Soğan bedende bulunan kötü kolesterolü ve yüksek tansiyonu düşürür[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ama iyi kolesterol düzeyini artırır.
o Bol bol soğan yemenin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bedenin kansere yakalanması rizikosunu azalttığı savunulmaktadır.
o Son zamanlarda yapılan bazı bilimsel araştırmalara göre[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] soğanın kalbi güçlendirdiği ve koroner damarları genişlettiği ileri sürülmektedir.
o Soğan idrar söktürücüdür: Bu etkisiyle bedendeki toksinlerin atılmasına ve kanın temizlenmesine yardımcı olur.
o Soğan midevidir: iştahı açar ve sindirimi kolaylaştırır. Ayrıca müshil etkisi de vardır.
BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ
Yetiştirilmesi kolay bir bitki olan soğan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] şu dört yöntemle çoğaltılabilir:
1. Bitki[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tohumları bahçe ya da tarlaya serpme veya sıraya ekme yoluyla çoğaltılabilir.
2. Soğan tohumları önceden toprağı hazırlanmış tavalara ekilir. Burada filizlenen soğan fideleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] daha sonra bahçe ya da tarlaya şaşırtılarak bitki çoğaltılmış olur.
3. İlkbaharda ekilen soğan tohumlarından oluşan ve arpacık soğanı denilen küçük soğanlar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ağustos ayı içinde toplanır. Bunlar daha sonra bahçe ya da tarladaki yerlerine sıralı olarak ekilir.
4. Baş soğanlar da toprağa ekilerek yeniden soğan bitkisi elde edilebilir.
BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ
İklim isteği: Soğan serin ılıman bölgelerin bitkisidir. Soğuklardan hoşlanmaz ama donlara dayanabilir. Fide döneminde serin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] başının olgunlaştığı dönemde sıcak havaya gereksinir. Bu sıcaklıklar 7 ila 30 derecelerdir.
Toprak isteği: Soğan bitkisi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] süzek (suyu iyi akıntılı)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] pH'ı 6-6[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]5 olan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kumlu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] milli[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] killi ve organik madde yönünden zengin topraklarda yetiştirilebilir. Toprağın asiditesinin yüksek olmasından hoşlanmaz. Bu durumu düzeltmek için toprağa sönmüş kireç katılması gerekir. Soğan üretiminde en iyi sonuç[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bol güneş gören gevşek yapılı ve su tutma kapasitesi yüksek topraklarda alınır. Ayrıca soğan bitkisi her yıl topraktan fazla besin kaldırdığı için üst üste aynı yere ekimi yapılmamalı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yıllık nöbetler halinde ekim yeri değiştirilmelidir.
Sulama: Çok sıcak ve kurak yaz günlerinde toprakta yeterli nemi bulundurmak için bitki sulanır.
Gübreleme: Soğan bitkisine[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iyi yanmış çiftlik gübresi ile fosfatlı ve azotlu kompoze fenni gübreler verilir.
Toprak isleme ve bitki seyreltme: Çevresinde yetişen yabani otlar soğan bitkisini fena halde etkileyeceğinden[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bunlarla[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çapalama yapılarak mücadele edilir. Ayrıca zayıf gelişmiş soğan bitkileri de sökülerek bitki seyreltmesi uygulanır. Baş bağlaması için soğan bitkisinin çiçek sapları da kopardır.
Hasat (Derim): Yeşil soğanlar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mart-eylül ayları arasında[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bitkinin yaprakları yeterli büyüklüğe ulaşınca[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bitki yerinden sökülerek hasat edilir. Baş soğanların hasadı için yapraklarının dörtte üçü sararınca bitkinin boynu kesilir ve yaprakları çıkarılır. Böylece başların daha da irileşip besin toplaması sağlanır. Bu işlemden 3-4 hafta sonra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] soğanlar elle ya da büyük tarlalarda patates hasat makinesiyle yerinden sökülerek hasat edilir. Daha sonra bu soğan başları çuvalların üzerine konularak kurutulur.
Zararlı ve hastalıklarıyla mücadele: Soğan bitkisine dadanan zararlı ve hastalıklarla[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] uzmanlara danışılarak ve uygun tarıma koruma ilacı kullanılarak zamanında[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] eksiksiz ve aksatılmadan mücadele sürdürülmelidir
Konu: Soğan 
