Karpuz

Konu: Karpuz Ptsi Şub. 01, 2010 6:59 am

Toprak İsteği: Karpuz yetiştirmek için en uygun topraklar akarsu kenarlarındaki milli topraklarla[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
su tutma kapasitesi yüksek kumlu-tınlı veya tınlı-kumlu topraklardır.
Yetiştirme dönemi kısa olan yerlerde ve erkencilik düşünüldüğünde hafif
kumlu topraklarda yetiştiricilik yapılmalıdır. Kökleri narin olduğu
için ağır topraklar tercih edilmez. Bu nedenle toprak derinliğinin
fazla olması ve taban suyunun 1 m civarında bulunması karpuz için
idealdir. Karpuz yetiştiriciliği yapılacak toprakların pH'ı 5-6.5
arasında olması tercih edilir. Hafif bünyeli kumlu topraklara iyi
yanmış çiftlik gübresi ve diğer besin elementleri ilave edilerek
yetiştiricilik yapılmalıdır.

Toprak Hazırlığı: Toprak birkaç defa derince işlenir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] son işlemeden önce yanmış çiftlik gübresi ile mutlaka gübrelenmelidir. Kumlu topraklara verilecek miktar 5-6 ton/da[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tınlı-killi topraklara 3-4 ton/da arasında miktarlarda kullanılmalıdır. Daha sonra toprak tesviyesi yapılmalıdır.

Fide Yetiştiriciliği ve Dikim: Karpuz yetiştiriciliği[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
alçak tüneller altında fide elde etme ve don tehlikesi geçtikten sonra
esas yerlerine topraklı olarak şaşırtılmasıyla gerçekleştirilir.
Kullanılacak olan harç çiftlik gübresi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kum ve toprak karışımından elde edilmelidir. Harç hazırlığında kullanılan maddeler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
karıştırılmadan evvel gerekiyorsa 1-1.5 cm.'lik eleklerden
geçirilmelidir. Harç hazırlığında orman toprağı kullanılıyor ise geniş
yapraklı orman ağaçlarının altındaki topraklar olmalıdır.

Eğer orman toprağı kullanılacak ise;
22 teneke yanmış[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] elenmiş büyükbaş çiftlik gübresi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 23 teneke orman toprağı ve 5 teneke ince sıva kumu

Bahçe toprağı kullanılacak ise;
30 teneke iyi yanmış[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]elenmiş büyükbaş çiftlik gübresi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
15 teneke bahçe toprağı ve 5 teneke ince sıva kumu kullanılmalıdır. Bu
seçeneklerden her ikisine de her 50 teneke için 2 kg triple süper fosfat[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
2 kg potasyum sülfat ilave edilir. Hastalık ve zararlılar için 50
teneke harca 25-30'ar gr Dikotan M22 ve Endosülfan 35 WP
karıştırılmalıdır.

Tohum ekim tarihi yaklaşık olarak İlimiz Erbaa İlçesi şartlarında Mart sonu-Nisan başı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Turhal İlçesi şartlarında 10-15 Nisan olmaktadır. Ekim 12x15 cm veya
15x15 cm ebadında plastik torbalara yapılır. Fazla suyu tahliye etmek
için torbaların alt uçları ve orta kısmı 1 cm.'den makaslanır Her
torbaya 1 adet tohum bırakılır[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
üzerine 1 cm.'lik kapaklık harç atılarak elle hafif bastırılır. Ekimden
sonra süzgeçli kovayla hemen sulanıp üzeri örtülür. Fideler yüzeye
çıktığında örtü hemen kaldırılmalıdır.

Alçak tünel altındaki fidelerin zarar görmemesi için fazla güneşli
havalarda gölgelenmesi gerekmektedir. Havalandırmaya dikkat edilmeli ve
hiçbir zaman hava cereyanında bırakılmamalıdır. Fide torbalarının
yüzeyi zaman zaman kurşun kalem biçimindeki bir çöple hafifçe
karıştırılmalıdır. Fideler 5-6 yapraklı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yaklaşık 20 cm boy ve kurşun kalem kalınlığında gövdeye ulaştıklarında dikime hazır olurlar.

Dikimden yaklaşık 1[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]5-2 ay önce fosforun tamamı (55-60 kg/da T.S.P.)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
potasyumun yarısı (60-65 kg potasyum sülfat) sürüm derinliğine
verilmelidir. Geriye kalan potasın yarısı ile azotun tamamı dikimden
sonra çapa ve suyla birlikte[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 4-5'e bölünerek verilmelidir.
Dikim büyüklüğüne gelen fideler 150 m sıra arası ve 75 cm sıra üzeri
mesafelerle dikilirler. Dikilen fidelere çanak yapılarak her fideye
yaklaşık 2 litre cansuyu verilir. Toprağın çatlamaması için üzerine
hafifçe kuru toprak çekilir.

Bakım İşleri: Dikimden 8-10 gün sonra kaymak tabakasını kırmak ve
yabancı otlar için hafif bir çapa yapılır. Toplam 3-4 çapa yapılır.
İkinci çapa esnasında bitki kök boğazının ve meyvelerin suya temas
etmemesi için boğaz doldurma işlemi yapılır. İlk su toprak ve havanın
yağış durumuna göre değişmekle birlikte ilk meyveler 2-3 cm
çaplandığında verilir. Şartlara göre 10-15 günde bir aşırı olmamak
suretiyle sulama yapılır. Fazla su hasat sonrası dayanım süresini ve
tadını azaltılır. Bu yüzden yetiştiriciler fazla sudan kaçınmalıdır.
Karpuz meyvelerinin irileşmesi döneminde toprakta yeterli suyun
bulunmasını[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
hasada doğru ise azalmasını ister. Düzenli bir sulama yapılmazsa
bitkilerde gelişme olumsuz yönde etkilenir. Düzensiz sulama meyvelerin
olgunlaştığı dönemde olursa meyvelerde çatlamaya neden olur.

Mücadelesi: Karpuzlarda görülen önemli hastalıklar antraknoz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] külleme[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mildiyö[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
solgunluk ve virüs hastalıklarıdır. Bu hastalıklara karşı (virüs
etmenleri hariç) fide döneminde 8-10 günde bir koruyucu ilaçlama
yapılmalıdır. Karpuzlarda en çok görülen zararlılar kırmızı örümcekler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
yaprak bitleri ve karpuz telli böceğidir. Bunlara karşı da insektisit
ve akarisitler kullanılmalıdır. Bu hastalık ve zararlılara karşı
kullanılacak ilaç tavsiyesi için Tarım Teşkilatlarına başvurulmalıdır.
Olgunluk ve Hasat: Karpuzlarda olgunluk[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
meyveler ve meyve sapları üzerinde meydana gelen bazı belirtilerle
kolayca anlaşılır. Tohum ekiminden 80-120 gün sonra meyveler hasat
olgunluğuna gelir. Olgunluk kriterleri şu şekilde sıralanabilir;
-Olgun karpuzlar -kavunların aksine- olgunluğun ileri dönemlerinde hafiflerler.
-Meyve kabuğu üzerindeki mum tabakası matlığını kaybeder ve meyve parlak bir hal alır.
-Meyve kabuğu tırnakla kolayca sıyrılır.
-Karpuz sapları üzerinde bulunan kulakçık kurur.
-Karpuzu dalına bağlayan tüylü sapları kurur.
-Karpuz üzerine parmakla sertçe vurulduğunda kendine has dolgun ve tok bir ses çıkarır.
-Avuçlar arasına alınan karpuz kulağın yanında sıkıldığında içerden bir çıtırdama sesi gelir.
Yukarıda açıklanan belirtiler varsa karpuz meyvesi olgun hale gelmiş demektir. Hasatta gecikme olursa meyvelerin içi boşalır[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yenen kısmı yumuşar. 3-5 toplamada hasad tamamlanır.
Hasattan sonra muhafaza süresi uzadıkça önce koflaşma[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sulanma[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
daha sonra bozulma ve kokuşma meydana gelir. Bazı karpuz çeşitlerinin
meyveleri +4ºC ve %60-70 nemde 3-4 aya kadar muhafaza edilebilir (Soğuk
Hava Deposu).

Dip not:
Yaz sıcağında en lezzetli serinleme yollarından biri şüphesiz karpuz yemektir. Ya da hoş bir piknik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tatlı
ve sulu bir karpuzla mükemmelleşir. Latince ismi Citrullus Vulgaris
olan karpuz kabakgillerdendir. Anayurdu Afrika' nın tropikal
bölgeleridir. Mısır' daki
antik kalıntılardaki duvar resimlerinde karpuz resmedilmiştir. Daha sonra ticari gemilerle akdeniz ülkelerine yayılmıştır.
Bugün dünyada yaklaşık 500 çeşit karpuz yetişmektedir. Bunlar kabuğunun[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çekirdeklerinin biçimine[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]rengine ve ağırlığına göre farklılık gösterir.
Karpuz mayıs ve eylül aylarında ancak özellikle temmuz ortasından ağustos sonuna kadar bol miktarda bulunur.

Tatlı ve sulu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] olgun bir karpuz seçmek için birkaç noktaya dikkat etmeliyiz. Kabuğunun rengi parlak değil[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
mat olmalı ve tırnağınızla hafifçe kazıdığınızda yeşil kısım kolayca
çıkmalıdır. Şekli simetrik olmalıdır. Toprağa oturan kısmının rengi
açık sarı olmalı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
beyaz veya yeşil olmamalıdır. Olgun karpuz oda sıcaklığında
tutulmalıdır. Ancak çok uzun bir süre değil. Buzdolabında 1 hafta
süreyle saklanabilir.
Eğer kesmece karpuz alacaksanız içinin renginin parlak kırmızı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
çekirdeklerinin de koyu kahverengi veya siyah renkte olmasına dikkat
edin. Çekirdeksiz karpuz alıyorsanız dikkat edin. Çünkü çok fazla beyaz
çekirdek karpuzun olgunlaşmadan toplandığını gösterir.
Karpuz bol miktarda C vitamini ve antioksidan özelliği ile çeşitli
kanser türlerine karşı etkili olan Beta karoten içerir. İçerdiği yüksek
potasyum kalp fonksiyonlarının ve kan basıncının düzenlenmesine
yardımcı olur. Aynı zamanda iyi bir lif kaynağı olduğundan bağırsak
hareketlerini düzenler ve bağırsak kanserini önlemede de rol oynar.
Karpuz çekirdekleri de içinde bulunan Cucurbocitrin adlı madde ile kan
basıncını düşürmeye ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı
olur. Yağ ve kolestrol içermediğinden ve kalorisi de düşük olduğundan
yaz aylarında yapılan diyetlerde özel bir yeri vardır