Jensen
Giriş Tarihi : 30/03/09
Yer : İstanbul
Yaş : 34
Mesajlar : 14824
Rep Puanı : 14472
Rep Gücü : 6503
 |  Konu: Kelebek Ptsi Ocak 25, 2010 6:51 am | |
| Kelebek, böceklerin, pulkanatlılar veya kelebekler (Lepidoptera) takımının kanatlı fertlerine verilen genel ad. 150.000 kadar türü bilinmektedir.Vücutları kiremit dizilişi şeklinde renkli pullarla örtülüdür. Pullar,
uçları yassılaşarak genişlemiş kıllardır. Ufak sarsıntılarda koparlar.
İki çift olan kanatlarının büyüklüğü türlere göre değişir. Pek az türde
ve bazı türlerin dişilerinde kanat bulunmaz. Emici tipteki ağız
parçaları hortum şeklindedir. Kullanılmadığı zamanlar bu hortum başın
alt tarafında helezon biçiminde kıvrılır. Balözü emerler. Çiçeklerin
balözünün tadını ayaklarıyla alırlar. Tat alma cisimcikleri ayaklarına
yerleşmiştir. Ayaklarıyla çiçeğin suyunu kontrol ederler. Beğendikleri
takdirde kıvrılı duran hortumlarını uzatarak emerler.Ağız organları,
yalnız çiçek tozu (polen) ile geçinen "Micropterygidae" kelebek
familyasında çiğneyicidir. Tüylü başlarında büyükçe iki petek göz ve
çoğunda iki nokta (osel) göz bulunur.Kelebekler faaliyet
durumlarına göre gece ve gündüz kelebekleri olarak iki gruba
ayrılırlar. Gece kelebekleri kalın ve ağır vücutlarıyla alaca
karanlıkta veya gece uçarlar. İnce kıl gibi olan antenlerinin ucu
sivridir. Bazı türlerde antenlerde birer dizi tüy bulunduğundan tarak
görünümündedirler. Genellikle renkleri mattır. Hızlı uçucudurlar.Gündüz kelebekleri gece istirahat edip,
gündüz uçarlar. İnce ve hafif vücutludurlar. Anten uçları topuzludur.
Kanatları gâyet güzel renk ve desenlerle süslüdür. Uçuşları yavaştır.
Bir yere konduklarında kanatlarını yukarıya dik tutarlar. Gece
kelebekleri ise dinlenme hâlinde kanatlarını çatı gibi gövdelerinin
üzerine kapatırlar veya tamâmen açık bırakırlar. Bu kâideler bütün
kelebekler için geçerli değildir. Meselâ; Skiperler pervâne olmadığı
halde antenleri incedir. Vücutları kalın ve renkleri mattır. Gündüz
uçarlar. Çoğunlukla pervanelerle karıştırılırlar.Gece kelebeklerinin işitme ve koku alma duyuları da çok hassastır. Bazı türlerin erkekleri,
5 km uzaktaki dişinin kokusunu alabilirler. Gündüz kelebeklerinin
duyargaları (anten) çıplak olduğundan bu hassaslıktan mahrumdurlar.Kelebeklerde çoğalma yumurta ile olur. Kelebek yumurtaları yarım küre, küre,
silindir ve iğ şeklindedir. Dişileri yumurtalarını tek tek veya gruplar
halinde ağaç kabukları veya yapraklar üzerine yapıştırarak bırakırlar.
Bazıları da üst üste yapıştırarak kuleler meydana getirir. Bazıları
yumurtaların üzerini vücutlarından kopardıkları kıllarla bir kürk gibi
kapatırlar. Kışı geçirmek zorunda kalan yumurtalar “Korion” denen sert
bir kabukla örtülüdür. Yumurtadan çıkan larvalara “tırtıl” adı verilir.
Kışı genellikle tamamen gelişmiş olarak yumurta kabuğu içinde geçirir.
İlkbaharda her yer yeşermeye başlayınca kabuğunu yırtarak besin aramaya
çıkar. Dişi kelebekler yumurtlarken özellikle tırtılların beslendiği
bitki türlerinin üzerine veya yakınına yumurtalarını bırakırlar.Tırtıllarda üç çift göz ve 2-5
çift karın bacağı bulunur. Ağız parçaları ısırıcı çiğneyicidir. Alt
dudağa dökülen ipek salgı bezleri vardır. Oburca beslenen tırtıllar, 4-5 defa deri değiştirirler. Normal iriliğe ulaşınca ipek salgısı ile kendilerine koza örerler.Koza içinde erginin
şekillendiği pupa durumuna geçer. Bir müddet sonra pupa kabuğunu yırtar
ve kozadan genç ergin yeni kelebek ortaya çıkar. Fakat hemen uçamaz.
Kanatlarındaki damarların kanla dolması ve kuruyarak güçlenmesi için
birkaç saat beklemesi gerekir. Bazı erginlerin ömrü 24 saat,
bir kısmının 1-2 aydır. Hayatları birkaç mevsim sürenler kış uykusuna
yatar veya daha sıcak bölgelere göç ederler. Bunlar yüzlerce
kilometrelik yolu uçabilecek güçtedir. İngiltere’de yaygın bir tür,
havalar soğumaya başlayınca Kuzey Afrika’ya göç eder. Kuşların aksine
kelebeklerin göçü tek yönlüdür. Amerika’da yaşayan bir çeşidin dışında
hiçbiri geri dönmez.Bazı kelebekler zehirlidir.
Bunlar çok yavaş uçar ve göz kamaştırıcı parlak renklere sahiptir. Bu
renkler düşmalarına karşı bir ikaz işaretidir. Böcekçil hayvanlar
bunları yemekten çekinirler. Bazı kelebekler de, sahte kafa işaretleri,
kanatlarındaki göz işaretleriyle ve antene benzeyen kuyruk
uzantılarıyla düşmanlarını şaşırtarak kendilerini korurlar. Bu
işaretlere aldanan avcı hayvanlar,
kelebeklerin öldürücü olmayan kısmına saldırır. Yırtık kanatlı bir
kelebek hayatını sürdürebilir. Birçokları da kondukları yerlerde
tamamen kamufle olabilirler. Kuru yaprak görünümündeki bazı kelebekleri
kondukları yerden ayırdedebilmek çok zordur.Ayrıca çiçekteki bizim
çıplak gözle göremediğimiz bir ışık vardır.Bu ışık sazesinde kelebekler
çiçeği görür.Familyalar Gece Kelebekleri
- Hesperioidea
- Papilionoidea
Gündüz Kelebekleri
- Acanthopteroctetoidea
- Aluctoidea
- Axioidea
- Bombycoidea
- Calliduloidae
- Choreutoida
- Cossoidea
- Drepanoidea
- Epermenioidea
- Eriocranioidea
- Galacticoidea
- Gelechioidea
- Geometroidea
- Gracillarioidea
- Hedyloidea
- Hepialoidea
- Heterobathmioidea
- Hyblaeoidea
- Immoidea
- Incurvarioidea
- Lasiocampoidea
- Lophocoronoidea
- Micropterigoidea
- Mimallonoidea
- Mnesarchaeoidea
- Neopseustoidea
- Nepticuloidea
- Noctuoidea
- Palaephatoidea
- Pterophoroidea
- Pyraloidea
- Schreckensteinioidea
- Sesioidea
- Simaethistoidea
- Thyridoidea
- Tineoidea
- Tischeriodea
- Tortricoidea
- Urodoidea
- Whalleyanoidea
- Yponomeutoidea
- Zygaenoidea
| |
|
