Anadolu’da yaşayan HIV pozitifler

Anadolu’da yaşayan HIV pozitifler

'HIV ile Yaşayan Bireyler İçin Destek Hizmetlerinin
Yaygınlaştırılması Projesi'nin sonuçları açıklandı. On ilde yapılan
Anadolu Proje'sinden çarpıcı sonuçlar çıktı.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.][Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]


Anadolu Proje'si, Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı
(UNAIDS) desteği ile İstanbul başta olmak üzere HIV pozitiflerin yoğun
olarak yaşadığı illerde Pozitif Yaşam Derneği tarafından yürütüldü.
HIV ile yaşayan kişilerin tedaviye ve sosyal güvenliğe erişimi ile
ilgili problemlerin, uğradıkları ayrımcılık ve damgalanmayı tespit
ederek, bölgesel farklılıklar açısından değerlendirmek amacıyla
2008–2009 arasında 1 yıl süreyle yürütülen proje kapsamında 163 HIV ile
yaşayan kişiye ulaşıldı.
Anadolu Projesiyle Türkiye’de en fazla HIV ile yaşayanların bulunduğu
10 ilde (İstanbul, İzmir, Antalya, Adana, Ankara, Kayseri, Mersin,
Bursa, Kocaeli, Trabzon) HIV pozitif kişilere ulaşmak, HIV tedavisi ve
hakları konusunda onları bilgilendirmek ve destek hizmetlerine
yönlendirmek, mevcut durumlarını analiz etmek ve yaşadıkları sorunlara
çözümler üretmek hedeflendi.

HIV POZİTİFLERİN UĞRADIĞI HAK İHLALLERİ
Projede aynı zamanda hedeflenen illerdeki HIV pozitifleri takip ve
tedavisini yapan kliniklerin teknik ve fiziki koşulları hakkında veri
toplama ve gözlem yapma fırsatı ile birlikte yerel yönetimlerin
HIV/AIDS konusuna yaklaşımlarını öğrenme ve bu kuruluşlarda farkındalık
yaratmak amaçlandı. Proje sonuçlarının açıklandığı toplantıda HIV
pozitiflerin uğradığı hak ihlallerinin altı çizildi.

Sağlık kurumlarında, işyerlerinde, okullarda, diğer kamusal alanlarda,
medyada ve sosyal çevrelerinde ayrımcılığa uğraması HIV pozitif
bireyleri aşağıda özetlenen ihlallerle karşı karşıya bırakmaktadır.
Mülkiyet ve barınma hakkı ihlalleri nedeniyle ev, semt-şehir değiştirme
ve toplumdan izole bir yaşam, işten atılma veya bırakmaya zorlama
nedenleriyle çalışma hakkının ihlali, eğitim ve öğrenim görmeye devam
edememe nedeniyle eğitim görme hakkı ihlali, isimlerinin açık şekilde
medyada yer alması ile özel hayatın mahremiyeti ihlali, tedaviye
erişimin önündeki engellerin kalkmaması, tedavilerini aksatması veya
reddi, başka bir şehirde tedavi almak durumda kalmak, sığınmacılar ve
diğer yabancı uyrukluların tedaviye erişememeleri, yeşil kart çıkartma
prosesindeki güçlükler nedeniyle tedaviyi aksatma, hastanelerde
uygulanan eksik ve yanlış tedaviler / bilgilendirmeler ile HIV
pozitiflerin sağlık hakkı ihlali ve kimi zaman yaşama hakkı ihlalleri.


DESTEK HİZMETLERİ YAYGINLAŞTIRILMALI
Pozitif Yaşam Derneği (PYD) yönetim kurulu üyesi Tekin Tutar,
hastanelerdeki hasta hakları birimleri, sosyal hizmet uzmanları,
psikolog ve psikiyatristler ile valilik ve kaymakamlıklar
bünyelerindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına HIV ile
yaşayan kişilerin ulaşmasını ve böylece kişilerin maddi ve manevi
yönden güçlendirilmelerini sağlamaya yönelik çalışmaların yapılması
gerektiğini vurguladı.

“HIV pozitif bireylere sağlanan destek hizmetlerinden sadece PYD’ye
ulaşanlar yararlanabilmektedir. Oysa ki destek hizmetlerinin sağlık
sistemi içine dahil edilmesi ve yaygın bir destek sisteminin
oluşturulması gerekmektedir” dedi.
Tutar’a göre destek hizmetlerinin yaygınlaştırılmasının önemi ise söyle:

“HIV pozitif kişilere yönelik danışmanlık ve destek hizmetlerinin
yaygınlaştırılmasının kişilerin HIV statülerini kabullenmeleri ve HIV
ile yaşama becerilerini geliştirmelerini kolaylaştıracağı
düşünülmektedir. Bunun aynı zamanda yaşadıkları sorunların tespitini ve
çözümlenmesini de sağlayacak bir unsur olduğu da yapılan çalışmalarda
tescillenmiştir. Bu kişilerin ulaşabileceği bir destek mekanizmasının
yoksunluğu sadece HIV ile yaşayanları değil aynı zamanda onların
yakınlarını, doktorlarını ve aslında tüm toplumu olumsuz etkilediği
gözlemlenmiştir.
İller bazında bakıldığında hastane-destek hizmetleri arasındaki
işbirliğinin, HIV pozitif kişilerin sorunlarını çözerek yaşam
kalitelerini arttırdığı görülmüştür. İzmir, Antalya ve Kayseri
illerindeki işbirliği sayesinde kişilere daha fazla ulaşılabilmiştir.
Eğitim düzeyi düşük ve kırsal kesimde yaşayan HIV pozitif bireylere
ulaşmada doktorların gayretleriyle olumlu neticeler alınmıştır. Kayseri
ilinde ulaşılan kişilerde doktor yönlendirmesi etkin olarak varlık
göstermiş ve ulaşılması neredeyse imkânsız olduğu düşünülen kişilere bu
sayede ulaşılmıştır.”

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
ÇÖZÜM İÇİN İŞBİRLİĞİ
Pozitif Yaşam Derneği Başkanı Arzu Kaykı ise ''Yaşanan
sorunlara çözümler geliştirmeye yönelik Sağlık Bakanlığı başta olmak
üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşların işbirliği içinde çalışmalar
yapılması ve böylece tedaviye erişimin önündeki engellerin ortadan
kaldırılması sağlanmalıdır. Bu hem HIV pozitif bireylerin yaşamlarını
hem de toplum sağlığını olumlu etkileyecektir. Tüm işbirliklerine
açığız” dedi.
TEDAVİ HERKESİN HAKKI
Enfeksiyon hastalıkları uzmanları gibi Sağlık Bakanlığı Temel
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanı
Dr. Ercan Bal, tüm HIV ile yaşayanların tedavie kesintisiz ve engelsiz
ulaşımına vurgu yaptı. Bal, bakanlık çalışmalarının sosyal güvenlik
aranmaksızın ve ücretsiz tedaviye erişim yönünde olduğunu söyledi.

114 HIV POZİTİF İLE YAPILAN ANKET SONUÇLARI
Katılımcıların yüzde 45,5’i hastaneye veya doktora başka rahatsızlıklar
nedeniyle gittikleri anda birazda tesadüfi bir şekilde HIV
taşıdıklarını öğrenmişlerdir. Anti- HIV testi yaptırma nedenlerinden
şüphelenme ve kan bağışı sırasında ortaya çıkması diğer illerde daha
ağırlık kazanırken, İstanbul’da yaşayanlar için eşinde/partnerinde
HIV’in olması nedeniyle test yapılması, işyerinden istenen veya
kendilerinin yaptıkları rutin kontroller sonucu ve evlilik/ ilişki
öncesi yapılan testlerden dolayı öğrenme öne çıkmaktadır.

HIV TANISI BAŞKALARIYLA PAYLAŞILIYOR
Tanının kendisinden habersiz başkaları ile paylaşıldığını belirten
katılımcıların oranı yüzde 28’dir. Özellikle eş, akraba, arkadaş gibi
yakın çevre olmak üzere hastane personeli ve doktorlar tanı konan
kişiden izin alınmadan bilgilendirilebilmektedir. Diğer illerde,
tanının katılımcının izni olmadan paylaşılma oranı İstanbul’da
yaşayanlara göre daha fazladır. Katılımcıların büyük bir çoğunluğu
gittikleri tanı merkezinde olumsuz bir davranışla karşılaşmadıklarını
belirtmişlerdir. Dışlama, uzak durma, deşifre edilme gibi olumsuz
tutumlarla karşılaşan katılımcılar mevcuttur.

YANLIŞ BİLGİLENDİRME YAPILIYOR
Katılımcıların sadece yüzde 38’i tanıyı açıklayan sağlık görevlisinin
kendisine doğru bilgiler verdiğini belirtmektedir. Yüzde 42 oranında
katılımcı hiçbir şekilde bilgilendirilmediklerini belirtirken, yüzde 8
oranında katılımcı yanlış bilgilendirildiklerini düşünmektedir.
Özellikle HIV’in tedavisi olmayan bir hastalık olarak aktarılması,
kesin ölümle sonuçlanacağı, çocuklarına sarılmamaları, cinsel
hayatlarını bitirmeleri gerektiği gibi yanlış bilgilere maruz
kaldıklarını belirtmektedirler. Diğer illerde yaşayan katılımcıların
İstanbul’da yaşayanlara oranla, tanıyı açıklayan kişiler tarafından
daha doğru bilgilendirildikleri görülmektedir. Katılımcıların yüzde
48’i hastanede kendilerini rahatsız edecek davranışlara maruz
kaldıklarını belirtmişlerdir.

SAĞLIKÇILAR MAHREMİYET HAKKINI İHLAL EDİYOR
Özellikle doktorlar ve sağlık personeli tarafından mahremiyet
haklarının ihlal edilmesi ve tedavi/ ameliyat ihtiyaçlarının
reddedilmesi en çok yaşadıkları sıkıntılar olmaktadır. Bu tür
davranışlara maruz kalan katılımcıların yüzde 3’ü tedavilerini aksatmış
veya geciktirmişlerdir. Diğer illerde yaşayan katılımcıların
hastanelerde hak ihlaline ve kötü muameleye maruz kalma oranları
İstanbul’da yaşayan katılımcılara göre daha yüksektir. Enfeksiyon
servisindeki sağlık personelinin davranışlarından memnun olan
katılımcıların oranı yüzde 72’dir. Katılımcıların sadece yüzde 47’lik
kısmı gittikleri hastanenin diğer bölümlerindeki personellerin
davranışlarından memnun kalmaktadır.


[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]