Meme kanserinde yumurtalık bağlanntısı

DNA hasarını onaran gen olarak bilinen "BRCA 1" genindeki mutasyonun,
erken dönem meme ve yumurtalık kanserinin habercisi olmasının yanında,
kısırlıkla da ilişkili olduğu anlaşıldı.
ABD'de yumurtalık nakli çalışmalarıyla tanınan Türk
bilim insanı Prof. Dr.Kutluk Oktay ve ekibinin, meme kanseri hastalığı
bulunan 126 kadın üzerinde yaptığı bir çalışma, BRCA 1 genindeki
mutasyonun, kadınlarda yumurta rezervindeki erken dönem azalmayla
bağlantısı olduğunu ortaya koydu.
Saygın
bilim dergilerinden Journal of Clinical Oncology'de de yayımlanan
çalışmada ortaya çıkan veriler, infertilite (kısırlık) ile meme ve
yumurtalık kanseri riskleri arasında bağlantı olduğuna ilişkin ipucu
verdi.
New York Medical College
Westchester Medical Center Üreme Sağlığı Departmanı Başkanı Prof. Dr.
Kutluk Oktay,, kemoterapi ve bundan kaynaklanabilecek menopoz öncesinde
üremenin korunması amacıyla merkeze başvuran ve geçmişinde kısırlık
öyküsü bulunmayan 126 meme kanserli kadın üzerinde uyguladıkları tedavi
sırasında ilginç bir sonuca ulaştıklarını söyledi.
Kanser
tedavisi süresince yumurtalık dokuları dondurulacak hastalara östrojen
düzeyini düşük tutan ve yumurtayı uyardığı bilinen letrozol adlı ilacı
kullandıklarını, ancak özellikle bazı genç hastalardaki rezervlerde
beklenmeyecek kadar düşük yanıt aldıklarını ifade eden Prof. Dr. Oktay,
bunun nedenini araştırırken, bu hastaların çoğunluğunda BRCA 1
genindeki mutasyona rastladıklarını belirtti.
Elde ettikleri verileri incelediklerinde BRCA 1 geninde mutasyon
olanlarda düşük yumurta rezervi olasılığının 38 kat arttığının
görüldüğünü bildiren Prof. Dr. Oktay, şöyle devam etti:
"Kısırlık
vakalarında özellikle over (yumurta) ve meme kanseri oranında artma
olduğunu görüyorduk ama nedeni bilinmiyordu. İlk kez böyle bir bağlantı
bulduk. Bu çalışmamızın birinci yönü. İkinci yönüyse yumurta rezervi
düşüklüğü nedeniyle birçok kısırlık yaşayan kişi var. Ama neden
olduğunu bilmiyoruz.
Ortaya çıkan bu
teori, belki de yumurta rezervi düşük olan hastalarda, bu tip
mutasyonların bulunduğunu gösteriyor. BRCA 1 geni, DNA hasarını onaran
bir gen ve o gende bozukluk olunca DNA hasarı, hem kansere, aynı
zamanda belki de yumurtaların erken kaybına yol açıyor. Yumurtada erken
rezerv düşmesiyle ilgili yeni bir gen bulgusu ortaya çıktı. Biz artık
belki de daha sonra, 'yumurta rezervini neler daha çabuk azaltıyor, ne
yapılır da tedavi geliştirilir,' bu konuda ön açılım oluşturduk."
BDCA
1 genindeki mutasyonların genel popülasyonda iki bin kişide bir
görüldüğünü, ancak bunun bazı genetik gruplarda yüzde 2,5'a kadar
çıktığını belirten Prof. Dr. Oktay, İsrail'de bunun yüzde 2,5 olduğunu,
her 40 kişiden birinde görülebildiğini bildirdi.
Çalışmanın,
yumurta rezervinin genç yaşlarda düşmesinin altı nda yatan
mekanizmalardan birini açıklayabildiğini ve yeni bir genetik bilgiyi
oluşturduğunu ifade eden Oktay, özellikle rezervi düşük, genç ve
ailesinde bu tür kanser öyküsü bulunan vakalarda genetik testin
yapılmasının gerekeceğini, hastaların bu şekilde erken çocuk sahibi
olabileceklerini veya yumurta, embriyo saklatabileceklerini söyledi.
Prof. Dr. Oktay, bu konuda ilaçların geliştirilebileceğini, artık risk
grubundaki kişilerin bir tür erken uyarı veya tanı testi
yaptırabileceklerini belirtti.
BRCA
1 genindeki mutasyonun, prostat kanseri ve melonoma denilen cilt
kanseriyle de bağlantılı olduğunu bildiren Oktay, sperm sayısı düşük
bazı erkekler için de bu durumun söz konusu olabileceğini, gen
mutasyonu görülen farelerde sperm üretiminin durduğunun belirlendiğini,
ancak çalışmalarının şu an için sadece kadınlarla ilgili olduğunu
vurguladı.
Prof. Dr. Oktay, yumurta rezervi düşüklüğünde başka hangi genlerin rol
oynayabileceği konusunda araştırmalarını sürdürdüklerini sözlerine
ekledi.