Geçen pazar günü The Guardian'ın ekinde Facebook üzerine, araştırmacı
gazetecilik ürünü olan bir makale yayımlandı. Tom Hodgkinson'ın yazdığı
makalenin ("With friends like these...") başlığını şöyle çeviriyorum
affınıza sığınarak:
"Böyle dostlar oldukça..."
Nasıl dostlar?
Dünya el ele tutuşsa ltd.
Yazı, Facebook'un "karanlık yüzü" üzerine. Bu büyük
"Bütün dünya el ele tutuşsa ltd."nin arkasındaki hikâye, bu yeni
oyuncağın tadını çıkaranların sandığı kadar neşeli ve barışçıl değil.
Yazı, Facebook'un arkasındaki isimlerden bahsederken bu isimlerden en
önemlisi olarak Peter Thiel'e işaret ediyor. Kim bu adam? 40 yaşında,
Silikon Vadisi yatırımcısı, fütürist bir felsefeci. Thiel, Harvard'dan
Facebook fikriyle gelen internet sihirbazı gençlerin icadına 500 bin
dolar yatırmış başlangıçta. Şimdi Facebook'un ticari değeri 15 milyar
dolar. Thiel'in tek olayı aşırı derecede zenginleşmiş olması değil.
Onun zenginliğinin ve Facebook'un kuruluşunun ardında bir felsefe var.
O serbest piyasaya adanmış bir ruh! O bir Amerikalı muhafazakâr! O bir
barış düşmanı! O bir Reagancı/Thatchercı! O biiir... Savaş
karşıtlarının internet sitelerini çökertip barış isteyenlere "ders
vermenin" peşinde olan biri.
Bu Facebook'un ardındaki karanlık. Bir de önümüzde
duran başka bir karanlık tarafı var. Hakkınızdaki bütün özel bilgileri
bütün istihbarat servislerinin kullanabileceği şekilde ortalara
seriyorsunuz. Üstelik öyle bir arkadaşlık ki bu, Facebook üzerinden
para kazanıyorsunuz, kazandırıyorsunuz. Bu size kim tarafından
yaptırılıyor? Kafayı hırsa ve güce takmış bir adam tarafından. Thiel'in
diğer bir özelliği de insanların koyun gibi olduğunu, anlamlı veya
anlamsız ayırt etmeden birbirlerinin davranışlarını taklit edeceklerini
savunan bir felsefeye inanması. Doğru olabilir. Çünkü bu Facebook
çıktığından beri kime sorsam "İlkokul arkadaşlarımızla buluşuyoruz"
diyor. Bu konuda, bir mizah dergisinde yayımlanmıştı sanırım, şöyle bir
soru vardı:
"İnsan hiç ilkokul arkadaşıyla yatar mı?"
Anladığım kadarıyla Facebook bu türden hayırlı vuslatlara da hamilik ediyor!
Facebook'tan çıkılır mı?
Bu, bir komplo teorisi değil. Bu, bir "Bakın sizi
nasıl kandırıyorlar" yazısı da değil. Sadece arkadaşlıklarınız ve aşk
ilişkileriniz şu sözleri söylemiş bir adam tarafından yönetiliyor ve
yönlendiriliyor:
"Sanal dünya iyidir. Çünkü, örneğin bankada çalışanlar hakları için mücadele edemezler. Ne de olsa banka Vanuatu'dadır."
Vanuatu her neresi ise.
Ya siz? Özel bilgileriniz, hem de çok özel
bilgileriniz bir gün Facebook deryasından kıyıya yanaşıp karaya çıkmak
istediğinizde internetin gayya kuyusundan nasıl çıkarılacak? Bir kere
içindeyseniz hep içindesiniz. Ne için? İlkokul arkadaşlarıyla buluşmak
için. Hımm... Tabii canım, kesinlikle buna değer.
Ve FBI'ın kurdugu bir site olarak da biliniyor.Suçluların adıyla
kişiliklerine bakma amaclı kurulan bir site olarakta gözüküyor.Ayrıca
ünlü isimlerin bilgilerini ögrenmek amaçlı.