ASKERİ HAKİMLER KANUNUNUN YÜRÜRLÜKTEN
KALDIRILMIŞ HÜKÜMLERİ
Kanun Numarası : 357
Kabul Tarihi : 26/10/1963
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih: 26/10/1963 Sayı: 11541 Mükerrer
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 2 Sayfa: 2191
1 - 11/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: 4,5,6,7,8,9,10,11,
12,13,14,15,19,21,22,32,33,34,35,36,37,39)
Madde 4 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Hukuk fakültelerini; 3 üncü maddede gösterilen süre içinde bitiremiyen veya
başarısızlık veya diğer sebeplerle bir defadan fazla sınıfta kalmak suretiyle
bu süre içinde bitirmelerine imkan olmıyan veyahut üniversiteler yönetmelikle-
rine göre öğrencilikle ilişikleri kesilen subayların izinleri kaldırılır ve kı-
talarına gönderilirler.
Başarısızlık veya üniversitelerin yönetmeliklerine göre öğrencilikle ili-
şiklerinin kesilmeleri sebebi ile kıtalarına gönderilenlerin yükselmeleri em-
sallerine göre bir yıl geriye bırakılır. Şu kadar ki, iznin kaldırılmasını ge-
rektiren başarısızlık mücbir sebeplere dayanıyorsa bu fıkra hükmü uygulanmaz.
Madde 5 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Hukuk öğrenimine gönderilen subayların, istifa süreleri, başarı veya başa-
rısızlık hallerinde, izinli olarak fakültelerde bulundukları süre kadar uzatı-
lır.
Madde 6 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Hukuk öğrenimi süresi içinde üst rütbeye veya kıdemliliğe yükselme sırası
gelen subaylar hakkında Subaylar Heyetine Mahsus Terfi Kanunu hükümleri gere-
ğince işlem yapılır.
Madde 7 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Harb okullarına kabul ve askeri hakim yetiştirilmek üzere hukuk fakültele-
rine gönderilen askeri öğrenciler, öğrenim süresi itibariyle 4 üncü madde hükü-
müne bağlıdırlar.
Bunlardan başarı gösteremiyenler ile üniversiteler yönetmeliklerine göre
fakültelerden çıkarılanların askeri öğrencilikle ilişikleri kesilir ve hakla-
rında askeri öğrencilere ait özel kanun hükümleri uygulanır.
Başarı gösterenler Subaylar Heyetine Mahsus Terfi Kanununa göre subaylığa
nasbolunurlar.
Madde 8 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Hukuk fakültelerini pekiyi veya iyi derece ile bitirmiş ve yirmiyedi yaşını
geçmemiş olan yedek subaylardan istekli olanlar, sıralı sicil üstlerinden ye-
terli sicil almak şartı ile yedek subaylık süresi sonunda muvazzaf sınıfa geçi-
rilerek staj görmek üzere adaylığa kabul olunurlar.
Hukuk fakültelerini pekiyi veya iyi derece ile bitiren istekliler ihtiyaç-
tan fazla ise bunlar arasından, ihtiyaç bu suretle karşılanamadığı takdirde or-
ta derece ile bitirenler arasından, sınavla alınır.
Bunların muvazzaf subaylığa geçirilmeleri ve kıdem uygulamaları Subaylar
Heyetine Mahsus Terfi Kanunundaki hükümlere göre yapılır.
Madde 9 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Adaylık süresi bir yıl olup bu hizmet askeri hakimlik ve askeri savcılık
hizmetlerinden sayılmaz.
Adayların göreve bağlılık dereceleri ile bu kanunun 1 inci maddesinde yazı-
lı diğer niteliklerinin ne suretle denetleneceği, sicil işleri,nerelerde görev-
lendirilecekleri ve adaylıkla ilgili diğer hususlar Milli Savunma Bakanlığınca
yapılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Madde 10 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Adaylıkta başarı gösterenler, adaylık süresince tesbit edilen istidatları
ve kendi dilekleri de gözönünde de tutularak askeri hakim yardımcılığına veya
askeri savcı yardımcılığına geçirilirler.
Askeri hakim veya askeri savcı yardımcılıklarına atanmaya engel halleri
görülenlerin adaylıklarına son verilir.
Bunlardan:
A) Öğrenimlerini muvazzaf subay olarak yapmış olanlar eski sınıflarına iade
edilirler.
B) Öğrenimlerini askeri öğrenci olarak yapmış olanlar personel sınıfına ge-
çirilirler.
C) Muvazzaf subaylığa geçirilmiş olan yedek subaylardan istekli olanlar
personel sınıfına geçirilirler. İstekli olmıyanlar istifa etmiş sayılırlar.
Madde 11 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakim ve askeri savcı yardımcılıklarında bekleme süresi üç yıldır.
Bu süre sonunda askeri hakimliğe veya askeri savcılığa geçirilmeye yeterli gö-
rülen yardımcılar askeri hakim veya askeri savcılığa geçirilirler. Yeterli
görülmiyenler, yardımcılıkta bir yıl daha denenirler. Bu süre sonunda da yük-
selme yeterliği gösteremiyenler personel sınıfına geçirilirler.
Madde 12 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakim ve yardımcılarının yükselmeleri Askeri Yargıtay Dairelerince
ve Daireler Kurulunca verilecek notlar ile idari üstler tarafından düzenlenecek
sicillere,
Askeri savcı ve yardımcılarının yükselmeleri Askeri Yargıtay Başsavcılığın-
ca verilecek notlar ile askeri adalet müfettişlerinin raporları ve idari üstler
tarafından düzenlenecek sicillere,
Adli müşavirlik görevinde bulunanların yükselmeleri askeri adalet müfettiş-
lerince düzenlenecek raporlara ve idari üstler tarafından düzenlenecek sicil-
lere,
Askeri Adalet İşleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı
kadrolarında ve askeri yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların yükselme-
leri idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere;
Göre, Subaylar Heyetine Mahsus Terfi Kanunu esasları dahilinde yapılır.
Madde 13 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakimler ve askeri savcılar ile yardımcıları hakkında, subaylık
nitelikleri itibariyle disiplin yönünden hal ve gidişlerine bağlı kalmak şartı
ile idari üstleri tarafından subaylar hakkındaki hükümlere uygun şekilde sicil
düzenlenir idari üstlerin kimler olacağı, sicilin ne şekilde düzenleneceği, adli
müşavirlikler Askeri Adalet İşleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş Kurulu
Başkanlığı kadrolarında ve askeri yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların
sicil işleri Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir.
Madde 14-(26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri Yargıtay Daireleri veya Daireler Kurulunca yapılan temyiz incelemesi
sırasında, hükmü ve kararı veren askeri hakim veya askeri hakim yardımcılarına
ilmi yeterliklerini tesbit etmek üzere not verilir.
Notun verilmesinde:
A) Hükmün esasında isabet sağlanıp sağlanmadığı,
B) Delillerin tahlili ve tartışmasında ve belirtilen kanaat ve içtihadın ge-
rekçelerinin açıklanmasında başarı gösterilip gösterilmediği,
C) Davanın kanuni sebepler dışında uzatılıp uzatılmadığı,
D) Soruşturma ve yargılamanın sevk ve yönetiminde hata edilip edilmediği,
E) Hükmün ilişkin bulunduğu işin nev`i ve mahiyeti,
F) Davaya konu olan iş hakkındaki içtihatlarda değişiklik bulunup bulunmadı-
ğı.
Gözönünde bulundurulur.
Hükmün bozulması, onanması, düzeltilerek veya değiştirilerek onanması, kesin
olarak aleyhe ve lehe not verilmesi için sebep teşkil etmez.
Leh ve aleyhte kanaat getirilmesine müsait olmıyan işler için not verilmez.
Askeri savcı ve yardımcılarına da, soruşturma ve duruşma sırasında göster-
dikleri ehliyet ve liyakata göre yukardaki esaslar içinde ve Askeri Yargıtay
incelemeleri sonucu da gözününde bulundurularak Askeri Yargıtay Başsavcılığınca
not verilir.
Askeri Yargıtay Daireleri ve Daireler Kurulu ile Askeri Yargıtay Başsavcı-
lığınca verilen notlar mesleki sicil niteliğinde olup askeri adalet müfettişle-
rince verilen raporlar ve idari sicil üstlerince düzenlenen sicillerle beraber
yükselme işlemlerine esas olur.
Madde 15 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri adalet müfettişlerinin, işlemlerini denetledikleri askeri savcılar
ve yardımcıları ile adli müşavirler hakkında belgelere dayanarak düzenledikleri
rapor ve iyi hal kağıtları, bunların yükselmelerinde değerlendirilmek üzere il-
gili kuvvet komutanlıklarının personel başkanlıklarına ve Askeri Adalet İşleri
Başkanlığına gönderilir.
Madde 19 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakimler ve askeri savcılar ile yardımcılarına, adli müşavirlere,
Askeri Adalet İşleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kad-
rolarında ve askeri yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanlara ve adaylara
Askeri izin Kanunu esaslarına göre izin verilir.
Askeri Yargıtayın kuruluşu hakkındaki 127 sayılı Kanunun bu konudaki hüküm-
leri saklıdır.
Madde 21 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakimler ve askeri savcılar ile yardımcılarının ve adli müşavirlerin,
Askeri Adalet İşleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kad-
rolarında ve askeri yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan askeri hakimlerin
emeklilik yaş haddi eşit rütbedeki subaylar gibidir.
Madde 22 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakimler ve askeri savcılar ile yardımcılarının, adli müşavirlerin,
Askeri Adalet İşleri Başkanlığı ve Askeri Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadro-
larında ve askeri yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların emekliye ayrıl-
maları, diğer sınıf subayları hakkındaki genel hükümlere tabidir.
Madde 32 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, Daire Başkanlarının, üyelerinin
ve Başsavcının görevleri ile ilgili suçları için soruşturma açılması Askeri Yar-
gıtay Genel Kurulunun kararına bağlıdır.
Genel Kurul, önce soruşturma açılmasına yer olup olmadığının belli edilmesi
için gerekli incelemeyi yapmak üzere hazır bulunanlar arasından ad çekmek su-
retiyle bir üye seçer. Bu üye incelemesini yaptıktan sonra düşüncesini belirt-
meksizin durumu bir raporla Başkanlığa bildirir. Bu rapor üzerine Genel Kurul-
da yapılacak görüşme sonunda soruşturma açılmasına yer olmadığına karar veril-
diği takdirde kararın bir örneği ilgili üyeye ve bir örneği de ihbar veya şi-
kayette bulunana tebliğ olunur.
Soruşturma açılmasına karar verildiği takdirde gerekli soruşturmayı Askeri
Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununa göre yapmak üzere, gizli oyla
üç üye görevlendirilir. Bu kurula üyelerden en kıdemlisi başkanlık eder.
Bu kurul 24 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen yetkilere sahiptir.
İmzasız veya adressiz yahut takma adla yapılan ihbar veya şikayetler işleme
konulmaz.
Madde 33 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Soruşturma ile görevli kurul, yaptığı soruşturma sonucunu bir raporla tes-
bit ve Genel Kurula arz eder.
Genel Kurul son soruşturmanın açılmasına karar verdiği takdirde soruşturma
evrakı Yüce Divana sunulmak üzere Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.
Madde 34 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, Daire Başkanları ve üyeleri ile
Başsavcısının askeri yargıya tabi şahsi suçlarından dolayı haklarında soruştur-
ma açılmasına veya kavuşturmaya yer olmadığına yahut dava açılmasına karar ve-
rilmesi Askeri Yargıtay Genel Kurulunca, hazır bulunanlar arasından ad çekmek
suretiyle seçilecek üç kişilik bir kurula aittir.
En kıdemli üye kurula başkanlık eder. Bu kurulca dava açılmasına karar ve-
rildiği takdirde evrak, sonraki kanuni işlemlerin yapılması için Askeri Yargı-
tay Başsavcısına verilir.
Yargılama, Askeri Yargıtay Başkanının gösterdiği Askeri Yargıtay dairesinde
yapılır.
Gerek bu daireye, gerekse temyiz yolu ile inceleme yapacak daireler kuruluna
soruşturma yapmış üyeler katılmazlar.
Askeri Yargıtay Başsavcısı hakkındaki yargılamada, Başsavcılık görevi Milli
Savunma Bakanının göstereceği Askeri Yargıtay daire başkanlarından biri tara-
fından yapılır.
Askeri Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanları ve üyeleriyle
Başsavcısının genel yargıya tabi şahsi suçlarının kovuşturulmasında Yargıtay
Başkan ve üyeleri ile Cumhuriyet Başsavcısının şahsi suçlarının kovuşturulması-
na ilişkin hükümler uygulanır.
Madde 35 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanları ve üyeleri ile
Askeri Yargıtay Başsavcısının hakimlik vakar ve şerefine ve şahsi haysiyetleri-
ne dokunan veya görevleri gereklerine uymıyan ihtiyari eylem ve tutumlarından
dolayı haklarında 29 uncu maddede yazılı disiplin cezalarını uygulamak üzere
Askeri Yargıtay Başkanının başkanlığı altında Askeri Yargıtay Başsavcısı, daire
başkanları ve her daireden ad çekmek suretiyle seçilen birer üyeden müteşekkil
bir haysiyet divanı kurulur.
Madde 36 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri Yargıtay Başkanı, 35 inci maddede yazılı asker kişilerin aynı madde-
deki eylem ve hareketlerin oluşunu doğrudan doğruya veya Askeri Yargıtay II nci
Başkanı, daire başkanları ve üyeleri ile Askeri Yargıtay Başsavcısı tarafından
yazılı olarak başvurulması suretiyle öğrenirse işi haysiyet divanına sevkeder.
Milli Savunma Bakanı da bu gibi eylem ve hareketlerin oluşunu herhangi bir
surette öğrendiği takdirde işin haysiyet divanında görüşülmesini istiyebilir.
Bu hallerde Başkan tarafından haysiyet divanına sevkine lüzum görülenlerden
durum sorulup savunması alınır. Savunma bizzat hazır bulunarak veya vekil gön-
dererek yapılır. Haysiyet divanının kararları üçte iki çoğunlukla verilir.
Bu kararlar kesindir.
Askeri Yargıtay Başkanı hakkındaki ihbar ve şikayetlerde bu maddede yazılı
görevler, Askeri Yargıtay II nci Başkanı tarafından yerine getirilir.
Madde 37 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanları ve üyeleri ile
Başsavcısının yüksek mahkeme hakimleri olarak Anayasa ile belirtilen hakları
saklıdır. Ancak, bunlardan yükselme sırası gelenleri general veya amiralliğe
yükselmeleri Subaylar Heyetine Mahsus Terfi Kanunu hükümlerine göre yapılır.
Madde 39 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakimlerin ve askeri savcıların askeri mahkemelerdeki askeri hakim-
lik ve askeri savcılık kadrolarında geçen hizmet sürelerinden başka adli müşa-
virliklerde, Askeri Adalet İşleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş Kurulu
Başkanlığı kadrolarında ve askeri yargı ile ilgili idari görev kadrolarında ge-
çen hizmet süreleri de hakimlik hizmetlerinden sayılır.
Askeri yargı ile ilgili idari görev kadroları şunlardır.
A) Milli Savunma Bakanlığı Kanunlar ve Kararlar Daire Başkanlığı kadroları,
B) Milli Savunma Bakanlığı Hukuk Müşavirliği kadroları,
C) Genelkurmay Başkanlığı ile Kuvvet Komutanlıklarındaki (Jandarma Genel
Komutanlığı dahil) Hukuk İşleri Müdürlüğü kadroları.
2 - 10/1/1974 tarih ve E. 1972/49, K. 1974/1 sayılı Anayasa Mahkemesi Kara-
rı ile iptal edilmiş hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: 12)
Madde 12 bent (e),(g),(i) ve (l) - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanunun
hükmüdür.)
e) Askeri Yargıtay üyelerinin; Askeri Yargıtay daire başkanları, Askeri
Yargıtay İkinci Başkanı ve Askeri Yargıtay Başkanı (Daire Başkanları kendi dai-
relerinde görevli üyelerin),
g) Askeri Yargıtay daire başkanlarının; Askeri Yargıtay İkinci Başkanı, As-
keri Yargıtay Başkanı ve Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı,
i) Askeri Yargıtay İkinci Başkanının; Askeri Yargıtay Başkanı,Milli Savunma
Bakanlığı Müsteşarı ve Milli Savunma Bakanı,
l) Askeri Yargıtay Başkanı ve Başsavcısının; Milli Savunma Bakanlığı Müste-
şarı ve Milli Savunma Bakanı,
3 - 6/5/1975 tarih ve E. 1974/35, K. 1975/126 sayılı Anayasa Mahkemesi Ka-
rarı ile iptal edilmiş hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: Ek 4)
Ek Madde 4 - (26/6/1973 tarih ve 1773 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Devlet Güvenlik Mahkemesi üyeliği,yedek üyeliği ve Cumhuriyet Savcı Yardım-
cılığı görevlerine atanan askeri hakim subayların rütbe terfii, rütbe kıdemli-
liği, kademe ilerlemesi yapmalarını sağlayacak yeterlikleri, 926 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ve bu Kanunun hükümleri saklı kalmak şartı
ile, aşağıda belirtilen şekilde düzenlenecek sicillerle saptanır.
A) Üye ve yedek üye birinci sınıfa ayrılmış hakim albaylara, subay sicil
belgesi düzenlemeye ve sicil vermeye yetkili birinci sicil üstü Milli Savunma
Bakanlığı Müsteşarı, ikinci sicil üstü Milli Savunma Bakanıdır.
B) Cumhuriyet Savcı yardımcılığı kadrolarına atanan askeri hakim subaylar
hakkında:
1. Mesleki sicil belgesi, Yargıtayda Devlet Güvenlik Mahkemelerince verilen
kararları incelemek üzere kurulan dairece ve Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu
müfettişlerince 357 sayılı Askeri Hakimler Kanunu esasları gözönünde tutularak
verilecek sicil notlarına göre düzenlenir ve bu sicil belgesi süresi içinde
Milli Savunma Bakanlığına gönderilir.
2. Subay sicil belgesi, sırasiyle; Milli Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardım-
cısı, Müsteşar ve Milli Savunma Bakanı tarafından düzenlenir.
Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı, subay sicil formu esaslarına
göre Cumhuriyet Savcı yardımcısı askeri hakim subaylar hakkında kanaat notu
verir. Yukarıda belirtilen sicil üstleri,subay sicil belgelerini düzenlemede bu
notları gözönünde bulundurur.
4 - 9/7/1977 tarih ve E. 1977/16,K. 1977/86 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı
ile iptal edilmiş hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: 12)
Madde 12 bent (f),(h),(j) ve (k) - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanunun
hükmüdür.)
f) Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin hakim sınıfından olan üyelerinin; Aske-
ri Yüksek İdare Mahkemesi daire başkanları, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
İkinci Başkanı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı (Daire Başkanları kendi
dairelerinde görevli üyelerin),
h) Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin hakim sınıfından olan daire başkanları-
nın, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi İkinci Başkanı,Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
Başkanı ve Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı,
j) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi İkinci Başkanının; Askeri Yüksek İdare
Mahkemesi Başkanı, Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı ve Milli Savunma Bakanı,
k) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanunsözcüsünün; Milli Savunma Bakan-
lığı Müsteşarı ve Milli Savunma Bakanı,
5 - 19/1/1981 tarih ve 2372 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: 2, 14)
Madde 2 fıkra iki - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Bu kaynakların hangisinden ve ne şekilde faydalanılacağı hususu Yüksek As-
keri Şüranın mütalaası alınarak Milli Savunma Bakanlığınca tesbit edilir.
Madde 14 fıkra iki bent (e)`den sonra gelen cümle - (17/7/1972 tarih ve
1611 sayılı Kanunun hükmüdür.)
İnceleyip değerlendirerek genel durumundan edindiği kanaate göre;
Genelkurmay Başkanı: 1 - 150. kuvvet komutanları (kendi kuvvetine mensup
olanlar için): 1 - 125,diğer şüra üyeleri: 1 - 100 arasında not takdir ederler.
6 - 22/7/1981 tarih ve 2498 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: Ek 5)
Ek Madde 5 fıkra dört bent (A) alt bent (5)`ten sonraki fıkralar -
(27/3/1979 tarih ve 2219 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Yüksek Askeri Şüra, yükselme sırasında bulunan albayların şahsi dosyalarını
inceleyerek yukarıdaki şartları taşıyıp taşımadıklarını saptar.
Yüksek Askeri Şüra tarafından, yukarıdaki fıkra hükmüne göre saptanan albay-
ların en kıdemlisinden başlanarak her boş yer sayısı kadarının, 926 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre yükselme işlemleri yapılır.
Değişik kuvvetlerden yükselme sırasına giren aynı nasıplı albaylardan,
albaylığa yükselmede sicil notu ortalaması en yüksek olanların,sicil notu orta-
laması eşit olan aynı nasıplı albaylardan ise, öncelikle Kara, Deniz ve Hava
Kuvvetlerine mensup olanların yükselme işlemleri sıra ile yapılır.
Yükselmede bu kanunda öngörülen yeterliliği taşıyan albayın bulunmaması
halinde onu izleyen en kıdemli albayın yükselme işlemi yapılır.
Herhangi bir nedenle boşalan general - amiral yerleri müteakip 30 Ağustos-
tan önce doldurulmaz.
Fıkra dört bent (c) alt bent (4)`ten sonraki fıkralar - (27/3/1979 tarih ve
2219 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Yüksek Askeri Şüra, yükselme sırasında bulunan general - amirallerin şahsi
dosyalarını inceleyerek yukarıdaki şartları taşıyıp taşımadıklarını saptar.
Yüksek Askeri Şüra tarafından, yukarıdaki fıkra hükmüne göre saptanan gene-
ral - amirallerin en kıdemlisinden başlanarak boş yer sayısı kadarının, 926
sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre yükselme işlem-
leri yapılır.
Değişik Kuvvetlerden yükselme sırasına giren aynı nasıplı general - amiral-
lerden öncelikle Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerine mensup olanın yükselme işlemi
sıra ile yapılır.
Yükselmede bu kanunda öngörülen yeterliliği taşıyan general - amiral bulun-
maması halinde onu izleyen en kıdemli general - amiralin yükselme işlemi yapı-
lır.
7 - 20/8/1981 tarih ve 2510 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: Ek 5)
Ek Madde 5 fıkra bir ve iki - (27/3/1979 tarih ve 2219 sayılı Kanunun hük-
müdür.)
Askeri Yargıtay Başkanının rütbesi tümgeneral - tümamiral, başsavcısı ile
ikinci başkanın rütbeleri tuğgeneral - tuğamiraldir.
Bu rütbeler, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda gösteri-
len kadro oranları dışında tutulur.
8 - 11/12/1981 tarih ve 2563 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: 15, Ek 5)
Madde 15 - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakim albaylardan; binbaşı,yarbay ve albaylığa yükselmede sicil notu
ortalaması % 70 ten yukarı olanlar birinci sınıf hakimliğe geçirilirler.
Bu değerlendirme albaylığın müteakıp yıllarında da yapılır.
Ek Madde 5 fıkra dört bent (D) - (27/3/1979 tarih ve 2219 sayılı Kanunun
hükmüdür.)
D) Emeklilik hükümleri:
1. Aynı nasıplı emsali,kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayrılan Askeri Yargı-
tay Başkanı, Başsavcısı ve İkinci Başkanı general - amiraller ile üyeliğine se-
çilen general - amirallerin,
2. Aynı neşetli emsali,kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayrılan Askeri Yargı-
tay üyesi albayların,
Kendi istekleri ile emekliye ayrılmaları halinde Türk Silahlı Kuvvetleri
Personel Kanununun 49 uncu maddesindeki kadrosuzluk tazminatı hükümleri uygula-
nır.
Fıkra dört bent (A) alt bent (5)`ten sonra gelen ikinci fıkra - (22/7/1981
tarih ve 2498 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Sicil notları ortalaması eşit olanlarda Kara, Deniz, Hava önceliği esas
alınır.
9 - 25/12/1981 tarih ve 2568 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: Ek 6)
Ek Madde 6 - (29/3/1979 tarih ve 2219 sayılı Kanunun hükmüdür.)
1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 9 uncu maddesi hükümle-
ri saklı kalmak şartıyla; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Birinci Başkanın rütbe-
si tümgeneral - tümamiral, İkinci Başkanı ile Başkanın sözcüsünün rütbeleri
tuğgeneral - tuğamiraldir.
Bu rütbeler, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda gösteri-
len kadro oranları dışında tutulur.
General - amiral iken Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyeliğine seçilenler,
birinci bentte sayılan kadro miktarları dışındadır.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Birinci Başkanı, İkinci Başkanı, Başkanunsöz-
cüsü ve hakim sınıfından olan üyelerinin rütbe terfii ve rütbe kıdemliliği esas
ve şartları aşağıda gösterilmiştir.
A) Hakim sınıfından olan albayların rütbe terfii esas ve şartları:
1. Bu maddede öngörülen general - amiral rütbelerine tahsis olunan Yerlerde
açık bulunmak.
2. 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda belirtilen rütbe
bekleme süresini tamamlamış olmak.
3. Üsteğmen, yüzbaşı, binbaşı, yarbay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesine ge-
linceye kadar varsa albay rütbelerine ait sicil notları toplamlarının, sicil no-
tu adedine bölünmesi sonucu ortaya çıkan not ortalamasının, sicil tam notunun
% 70 ve daha yukarısı olmak.
4. Hakimlik veya askerlik vakar ve onuruna dokunan şahsi haysiyet ve iti-
barını kıran veya görev gereklerine uymayan davranışlardan dolayı 1602 sayılı
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 28 inci maddesinde yazılı cezalardan
birini almamış olmak.
5. 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 32 nci maddesinde
belirtilen görevle ilgili suçlarından veya taksirli suçlar hariç olmak üzere
33 üncü maddesinde yer alan şahsi suçlardan mahküm edilmemiş olmak.
Yüksek Askeri Şüra, yükselme sırasında bulunan hakim sınıfından albayların
şahsi dosyalarını inceleyerek yukarıdaki şartları taşıyıp taşımadıklarını sap-
tar.
Yüksek Askeri Şüra tarafından, yukarıdaki fıkra hükmüne göre saptanan al-
bayların en kıdemlisinden başlanarak hakim sınıfından olan albaylar için ge-
neral amiral rütbesine tahsis olunmuş her boş yer sayısı kadarının, 926 sayılı
Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre yükselme işlemleri
yapılır.
Değişik kuvvetlerden yükselme sırasına giren aynı nasıplı albaylardan, al-
baylığa yükselmede sicil notu ortalaması en yüksek olanların, sicil notu ortala-
ması eşit olan aynı nasıplı albaylardan ise öncelikle Kara, Deniz ve Hava Kuv-
vetlerine mensup olanların yükselme işlemleri sıra ile yapılır.
Yükselmede bu Kanunda öngörülen yeterliliği taşıyan albayın bulunmaması ha-
linde onu izleyen en kıdemli albayın yükselme işlemi yapılır.
Herhangi bir nedenle boşalan general - amiral yerleri müteakip 30 Ağustostan
önce doldurulmaz.
B) Hakim sınıfından olan albayların rütbe kıdemliliği:
Rütbe nasıp tarihinden itibaren 3 yılını tamamlayan albayların rütbe kıdem-
liliği, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanlığınca onanır. Kıdemlilikleri ona-
nanların isimleri ilgili kuvvet personel başkanlıklarına bildirilir.
C) Emeklilik hükümleri:
1. Aynı nasıplı emsali, kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayrılan Askeri Yük-
sek İdare Mahkemesinin hakim sınıfından olan Birinci Başkanı, İkinci Başkanı,
Başkanın sözcüsü general-amiraller ile üyeliğine seçilen general - amirallerin,
2. Aynı neşetli emsali, kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayrılan Askeri Yüksek
İdare Mahkemesi üyesi hakim albayların,
Kendi istekleri ile emekliye ayrılmaları halinde Türk Silahlı Kuvvetleri
Personel Kanununun 49 uncu maddesindeki kadrosuzluk tazminatı hükümleri uygula-
nır.
10 - 22/9/1983 tarih ve 2894 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: 8,10)
Madde 8 fıkra bir - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Hukuk fakültelerini pek iyi veya iyi derece ile bitirmiş ve yedek subay oku-
luna girişlerinde yirmiyedi yaşını geçmemiş olan yedek subayların istekli olan-
lar, sıralı sicil üstlerinden yeterli sicil almak şartı ile yedek subaylık süre-
si sonunda muvazzaf sınıfa geçirilerek staj görmek üzere adaylığa kabul olunur-
lar.
Madde 10 fıkra üç bent (B) - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanunun hük-
müdür.)
B) Öğrenimlerini askeri öğrenci olarak yapmış olanlar ile muvazzaf subay-
lığa geçirilmiş yedek subaylar istifa etmiş sayılarak aldıkları aylıklar dışın-
da Devletçe kendilerine yapılan masraflar kanuni faizleri ile birlikte kendile-
rinden tahsil olunur.
11 - 10/11/1983 tarih ve 2948 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: 1,7,16,18,29,30,31)
Madde 1 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakim ve askeri savcılık sınıfına kabul olunabilmek için:
A) Sağlık durumları itibariyle askeri hakim olmaya engel bir hali bulunmama-
sı,
B) Herhangi bir cürümden hükümlü olmaması ve ceza kovuşturması altında
bulunmaması yahut kabahat suçlarından iki aydan fazla hüküm giymemiş olması,
C) Sarhoşluğu, kumar oynamayı adet edinmiş veya kumar oynatmış olmaması,
yahut kendisinin veya ana ve babasının ve varsa eşinin ahlak yönünden kötü
hali bulunmadığının yaptırılacak araştırma sonunda anlaşılmış olması,
Şarttır.
(B) bendinde yazılı cürümlerden verilen cezaların affa veya zamanaşımına
uğraması yahut ertelenmesi hallerinde de mesleke kabul kararı verilmez.
Madde 7 fıkra bir - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri liseleri bitirerek harb okullarına kabul ve askeri hakim yetiştiril-
mek üzere hukuk fakültelerine gönderilen askeri öğrenciler öğrenim süresi iti-
bariyle 4 üncü madde hükmüne bağlıdırlar.
Madde 16 fıkra iki - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakim ve askeri savcılar, muvaffakatleri alınmadıkça üçüncü coğrafi
bölgede üç yıldan, diğer bölgelerde dört yıldan önce başka bir yere veya göreve
atanamazlar. Ancak bir mahkemenin veya kadronun kaldırılması, nezdinde mahkeme
kurulan birliğin yer değiştirmesi veya yükselme sebebiyle aynı kadroda kalma-
larına imkan olmıyanların yahut üçüncü coğrafi bölgeye atanma sırası gelenler-
le sıkıyönetim halinde sıkıyönetim mahkemelerine atanmalarda muvafakat şartı
aranmaz.
Madde 18 fıkra üç - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Adaylığını tamamlıyan askeri hakim sınıfından teğmenler, askeri hakim veya
askeri savcı yardımcılığı görevine başladıkları tarihi takibeden aybaşından iti-
baren 10 uncu derece adliye hakim ve savcıları gibi ödenek alırlar.
Madde 29 - (26/10/1983 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri hakimler ve askeri savcılar ile yardımcılarına, adli müşavirlere,
Askeri Adelet İşleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kad-
rolarında görevli askeri hakimlere Milli Savunma Bakanı tarafından aşağıdaki di-
siplin cezaları verilebilir. Bu kararlar kesindir.
A) İhtar,
B) Tevbih,
Savunma alınmadan disiplin cezası, uygulanmaz.
Disiplin cezalarına ait kararlar ilgilinin sicil dosyasına konur.
Madde 30 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
İhtar, görevde dikkati çekmek veya bir eylem ve tutumundan dolayı ilgiliyi
uyarmaktır.
Madde 31 - (26/10/1963 tarih ve 357 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Tevbih, belli bir eylem veya tutumundan dolayı onu işleyenin kınanmasıdır.
12 - 20/6/1987 tarih ve 3400 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: Ek 6)
Ek Madde 6 fıkra bir ve iki - (25/12/1981 tarih ve 2568 sayılı Kanunun hük-
müdür.)
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanının rütbesi tuğgeneral-tuğamiraldir.
Bu rütbe, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda gösterilen
kadro oranları dışında tutulur.
13 - 24/5/1989 tarih ve 3562 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya
değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri. (Madde numaraları: 7,12,13,15,Ek 5,
Ek 6)
Madde 7 - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Fıkra bir (10/11/1983 tarih ve 2948 sayılı Kanunun hükmüdür.) Askeri lisele-
ri bitirerek harp okullarına kabul ve askeri hakim yetiştirilmek üzere hukuk
fakültelerine gönderilen askeri öğrenciler, öğrenim süresi itibariyle 4 Kasım
1981 gün ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile ek ve değişikliklerindeki hü-
kümlere tabidirler.
Bunlardan başarı gösteremeyenler ile askeri öğrencilik niteliğini kaybeden-
ler hakkında 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümleri uy-
gulanır.
Başarı gösterenler 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hüküm-
lerine göre subaylığa nasbolunurlar.
Madde 12 fıkra bir bent (A) - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanunun hükmü-
dür.)
A) Sicil belgeleri; subay sicil belgesi ve mesleki sicil belgesi olmak üze-
re iki çeşittir.
Bu belgelerin şekil ve kapsamları ek - 1 ve ek - 2 de olduğu gibidir.
Subay sicil belgesi; idari sicil üstlerince görevi ve sıfatı ne olursa olsun
bütün askeri hakim subaylar hakkında;
MÜLGA HÜKÜMLER, TEMMUZ 1989 (EK - 3)
Mesleki sicil belgesi; askeri hakimlik, askeri savcılık ve adli müşavirlik
görevlerinde bulunanlar hakkında düzenlenir.
Şu kadar ki, general - amiraller, birinci sınıfa ayrılmış askeri hakimler
ile Askeri Yargıtay Başsavcı yardımcıları, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kanun-
sözcüleri hakkında mesleki sicil notu verilmez ve mesleki sicil belgesi düzen-
lenmez.
Mesleki sicil notu niteliklere göre değil, aşağıdaki maddede gösterilen
esaslara göre takdir edildikten sonra toplanarak verilir.
Subay sicil belgelerindeki her niteliğe 10 üzerinden not verilir. Nitelik-
lerden 1,2,4,5,8, 11 numaralı hanelerde yazılı olanların herhangi birine beş-
ten aşağı not takdir edildiği ahvalde sicil süresi içinde düzenlenmiş işlemli
yazı ve belgelerin sicil belgesine bağlanması zorunludur.
Subay sicil belgesi ile mesleki sicil belgesine ait sicil tam notu ayrı ayrı
(200) ikiyüzdür.
Madde 13 fıkra (A) bent (3) - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı Kanunun hükmü-
dür.)
3. Adli müşavirler ve yardımcıları için Askeri Adalet müfettişlerince veri-
lir.
Fıkra (B) bent (3) alt bent (A) ilk cümle - (17/7/1972 tarih ve 1611 sayılı
Kanunun hükmüdür.)
A) Askeri savcı ve yardımcıları ile disiplin subaylığı görevini de yapan
adli müşavirler için:
Madde 15 - (11/12/1981 tarih ve 2563 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Yüzbaşılık ve binbaşılık rütbelerinde almış oldukları geçerli sicil notları
ortalaması sicil tam notunun % 70 ve daha yukarısı olan yarbaylar birinci sı-
nıf hakimliğe geçirilirler.
Bu şekilde birinci sınıfa geçirilme işlemindeki değerlendirme yarbay ve
albaylığın müteakip yıllarında da yapılır.
Ek Madde 5 fıkra dört bent (A) alt bent (3) - (27/3/1979 tarih ve 2219 sayı-
lı Kanunun hükmüdür.)
3. Üsteğmen, yüzbaşı, binbaşı, yarbay ve Askeri Yargıtaya gelinceye kadar
varsa albay rütbelerine ait sicil notları toplamlarının, sicil notu adedine bö-
lünmesi sonucu ortaya çıkan not ortalamasının sicil tam notunun % 70 ve daha
yukarısı olmak.
bent (A) fıkra dört - (22/7/1981 tarih ve 2498 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Şahsi ve sicil dosyaları Yüksek Askeri Şüra tarafından incelenen bu albay-
lardan kadro ihtiyacı kadarı, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümleri-
ne göre değerlendirilerek bir üst rütbeye terfi ettirilir.
bent (C) başlık - (27/3/1979 tarih ve 2219 sayılı Kanunun hükmüdür.)
C) Generallerin rütbe terfii şartları:
718-1
bent (C) fıkra üç - (22/7/1981 tarih ve 2498 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Yüksek Askeri Şüra üyeleri, terfi şartlarını taşıdıkları anlaşılan yükselme
sırasındaki general - amirallerin şahsi dosyalarını inceleyerek her biri için
değerlendirme notu verirler. En üstün değerlendirme notu alan, 926 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre bir üst rütbeye yüksel-
tilir.
Ek Madde 6 fıkra bir - (20/6/1987 tarih ve 3400 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanının rütbesi tuğgeneral - tuğamiral
veya tümgeneral - tümamiraldir. Başsavcının rütbesi de albay veya tuğgeneral -
tuğamiraldir.
Fıkra dört bent (C) alt bent (3) - (27/3/1979 tarih ve 2219 sayılı Kanunun
hükmüdür.)
3. Üsteğmen, yüzbaşı, binbaşı yarbay ve albay rütbelerine ait sicil notları
toplamlarının, sicil notu adedine bölünmesi sonucu ortaya çıkan not ortalaması-
nın, sicil tam notunun % 70 ve daha yukarısı olmak.
Fıkra dört bent (c) üçüncü paragraf (27/3/1979 tarih ve 2219 sayılı Kanunun
hükmüdür.)
Şahsi ve sicil dosyaları Yüksek Askeri Şüra tarafından incelenen bu albay-
lardan kadro ihtiyacı kadarı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümleri-
ne göre değerlendirilerek bir üst rütbeye terfi ettirilir.
bent (E) - (27/3/1979 tarih ve 2219 sayılı Kanunun hükmüdür.)
E) Rütbe bekleme süresi sonunda terfi edemeyen Askeri Yüksek İdare Mahkeme-
si Başkanı general - amiral hakkında 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Perso-
nel Kanununun 49 ncu maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, Genelkurmay Başkanının
teklifi ve Yüksek Askeri Şüranın üçte iki çoğunluğunun kararı ile bir yıl daha
aynı rütbede hizmete devam edebilir.
Aynı neşetli emsali, kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayrılan Askeri Yüksek
İdare Mahkemesi Başsavcısı ve üyesi olan albayların, kendi istekleri ile emek-
liye ayrılmaları halinde Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 49 ncu mad-
desindeki kadrosuzluk tazminatı hükümleri uygulanır.
14- 14/12/1998 tarih ve E:1998/39, K:1998/78 sayılı Anayasa Mahkemesi
Kararı ile iptal edilmiş hükümlerin metinleri.(Madde numarası (22)
Konu: Askeri Hakimler Kanununun Yürürlükten Kaldırılmış Hükümleri 
