ASKERİ YASAK BÖLGELER VE
GÜVENLİK BÖLGELERİ KANUNU
Kanun Numarası : 2565
Kabul Tarihi : 18/12/1981
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 22/12/1981 Sayı: 17552
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 21 Sayfa: 73
*
* *
Bu Kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren
yönetmelik için, "Yönetmelikler Külliyatı" nın kanunlara göre
düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
*
* *
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç:
Madde 1 - Bu Kanunun amacı;
a) Yurt savunması bakımından hayati önemi haiz askeri tesisler ve bölgeler
ile sınırların, güvenlik ve gizliliğini sağlamak için bunların çevrelerinde, kı-
yılarında ve havalarında; kara, deniz ve hava askeri yasak bölgelerinin,
b) Yurt savunması veya yurt ekonomisine önemli ölçüde katkıda bulunan veya
kısmen dahi tahripleri veya devamlı olarak ya da geçici bir zaman için faaliyet-
ten alıkonulmaları halinde milli güvenlik veya toplum hayatı bakımından olumsuz
sonuçlar doğurabilecek; diğer askeri tesis ve bölgeler ile kamu veya özel kuru-
luşlara ait her türlü yer ve tesislerin etrafında güvenlik bölgelerinin,
Kurulması, kaldırılması ve gerektiğinde genişletilmesine ilişkin esas ve
yöntemlerin düzenlenmesidir.
Askeri yasak bölgeler:
Madde 2 - Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzum üzerine Bakanlar Kuru-
lu kararı ile askeri yasak bölgeler kurulabilir veya kaldırılabilir. Askeri ya-
sak bölgeler 1 inci ve 2 nci derece askeri yasak bölge olmak üzere ikiye ayrı-
lır.
Birbirleriyle ilgili ve yakın askeri tesisler ve bölgeler için gerektiğinde
ayrı ayrı yasak bölge tayin edilmeyip bu tesis ve bölgeler için müşterek ve bir
bütün olarak askeri yasak bölge tesis edilebilir veya bu şekilde birleştirilmiş
olanlar ayrılabilir.
Güvenlik bölgelerinin kurulması:
Madde 3 - a) Askeri güvenlik bölgeleri Genelkurmay Başkanlığınca,
b) Kamu ve özel kuruluşların çevresindeki özel güvenlik bölgeleri Genelkur-
may Başkanlığının lüzum göstermesi veya Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreter-
liğinin veya İçişleri Bakanlığının göstereceği lüzum üzerine Genelkurmay Başkan-
lığının uygun görmesi kaydıyla Bakanlar Kurulunca,
Kurulabilir veya kaldırılabilir.
Bölgelerin sınırı:
Madde 4 - Askeri yasak bölgeler ile özel güvenlik bölgelerinin kurulması
hakkındaki Bakanlar Kurulu kararı ve askeri güvenlik bölgelerinin kurulması hak-
kındaki Genelkurmay Başkanlığı kararına ekli uygun ölçekli haritalar ve koordi-
nat listelerinde bu bölgelerin sınırları da belirtilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Kara Askeri Yasak Bölgeler
Birinci derece kara askeri yasak bölgeleri:
Madde 5 - Birinci derece kara askeri yasak bölgeleri;
a) Yurt savunması bakımından hayati önem taşıyan askeri tesis ve bölgelerin,
çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen dış sınır-
larının en az yüz, en fazla dörtyüz metre uzağından alınan noktaların birleşti-
rilmesi suretiyle meydana gelen alanlarda,
b) Kara sınır hattı boyunca ve lüzum görülen kıyılarda otuz ila altıyüz met-
re derinlikteki sahalarda,
Tesis edilir.
Ancak, kara sınır hattı boyunca tesis edilenler hariç olmak üzere, birinci
derece kara askeri yasak bölgelerinin savunma ihtiyacı dörtyüz metrelik azami
haddin dışında bir kısım kara parçalarının da birinci derece kara askeri yasak
bölgesi içine alınmasını gerektiriyorsa bu yerlerinde birinci derece kara askeri
yasak bölgeleri içine alınmasına veya arazi şartlarına uyulması,kamu hizmetleri,
halkın faydalanması ve geçiş imkanlarının gözönünde bulundurulması gibi durum-
larda bu bölgelerin yüz metre olan asgari haddinin daha aşağıya indirilmesine
belirtilecek ihtiyaca göre Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar
Kurulunca karar verilebilir.
İşaretlerin ilanı:
Madde 6 - Birinci derece kara askeri yasak bölgeleri ilan edilmez. Ancak,
sınırları uygun işaretlerle belli edilerek bu işaretler ilan edilir. İşaretlerin
şekli, boyutları, rengi ve işaretler ile ilgili diğer hususlar yönetmelikte gös-
terilir.
Birinci derece kara askeri yasak bölgelerinde uygulanacak esaslar:
Madde 7 - 1. Birinci derece kara askeri yasak bölgelerinde aşağıdaki esaslar
uygulanır.
a) Bölge içindeki taşınmaz mallar kamulaştırılır.
b) Bölgeye buradaki görevlilerle, yetkili komutanlığın izin verdiği T.C. uy-
ruğundaki diğer görevlilerden başkası giremez ve oturamaz. Ancak;
(1) Buradaki görevlilerin aile fertlerinin bölgeye girmelerine ve oturmala-
rına,
(2) Türk vatandaşlarının bölgedeki su kaynaklarından faydalanmalarına,
(3) Bölge içinde tespit edilecek yollardan geçiş yapılmasına,
Yönetmelikte belirtilecek esaslara göre yetkili komutanlıkça izin verilebi-
lir.
c) Yabancıların geçici olarak bölgeye girmeleri ve oturmaları Genelkurmay
Başkanlığının iznine bağlıdır.
d) Bölge içindeki eski eserler ve doğal kaynakların milli kuruluşlarca veya
milli kuruluşların denetimi altındaki Türk veya yabancı uyruklularca araştırıl-
ması veya işletilmesi, Genelkurmay Başkanlığının olumlu mütalaasının alınması
koşuluyla ilgili kanun hükümlerine göre yürütülür.
e) Bu amaçla görevlendirilmiş olanlar dışında bölgenin fotoğraf ve filminin
çekilmesi, harita, resim ve krokisinin yapılması, not alınması veya harita uygu-
lanması gibi faaliyetlerde bulunmak ve bölgenin savunma ve güvenlik tedbirlerini
aksatacak, bozacak ve açıklayacak cihazlar kullanmak yasaktar.
2. Kara sınır hattı boyunca ve kıyılarda tesis edilen birinci derece kara
askeri yasak bölgelerinde kamulaştırma yapılması zorunlu değildir.
3. Yukarıdaki 2 nci fıkra hükümlerine göre kamulaştırılmayan taşınmaz mal-
lardan yerli halkın yararlanmasına ilişkin esaslar ile birinci derece kara as-
keri yasak bölgelerinin, bölge içindeki geçiş yollarının güvenliğinin sağlanması
ve bölgeye girme yasağı ile ilgili diğer esaslar yönetmelikle tespit edilir.
İkinci derece kara askeri yasak bölgeleri:
Madde 8 - İkinci derece kara askeri yasak bölgeleri; birinci derece kara as-
keri yasak bölgeleri çevresinde veya yurt savunması bakımından gerekli görülen
diğer bölgelerde tesis edilir.
a) Birinci derece kara askeri yasak bölgeleri çevresinde tesis edilecek
ikinci derece kara askeri yasak bölgelerinin sınırları; birinci derece kara as-
keri yasak bölgeleri sınırlarından başlamak üzere beş kilometreye kadar uzak-
tan seçilen noktalardan geçirilen hat ile belirtilir. Bu hat, bölge içindeki sa-
vunma tesislerini kara gözetlemesine karşı gizleyen sırtlar ve arazi örtüleri
varsa bu sırtların en yüksek noktalarından geçirilir ve görüşe engel örtüleri
içine alacak şekilde tespit edilir. Savunma ihtiyacı ve bölgenin özelliklerinin
zorunlu kıldığı hallerde bu mesafe on kilometreye kadar uzatılabilir.
b) Yurt savunması bakımından gerekli görülecek diğer bölgelerde tesis edi-
lecek ikinci derece kara askeri yasak bölgelerinin sınırları Bakanlar Kurulu ka-
rarında belirtilir.
İkinci derece kara askeri yasak bölgelerin sınırları Resmi Gazete`de yayım-
lanır.
İkinci derece kara askeri yasak bölgelerinde uygulanacak esaslar:
Madde 9 - İkinci derece kara askeri yasak bölgelerinde aşağıdaki esaslar uy-
gulanır.
a) Türk vatandaşlarının bölgede oturmaları, seyahat etmeleri, zirai faali-
yetlerini, meslek ve sanatlarını icra etmeleri serbesttir. Şu kadar ki, milli
güvenliği sağlamak bakımından, gerekli görülecek ikinci derece kara askeri yasak
bölgelerinde; bölgede oturanlar dışındaki Türk vatandaşlarının bölgede oturmala-
rı, zirai faaliyetlerini, meslek ve sanatlarını icra etmeleri Bakanlar Kurulu
kararı ile sınırlandırılabilir.
b) Yabancı gerçek ve tüzelkişiler bu bölgede taşınmaz mal edinemezler. Ya-
bancılara ait bölgedeki taşınmaz malların tasfiyesine karar vermeye, tasfiye şe-
kil ve şartlarını tespite Bakanlar Kurulu yetkilidir.
c) (1) Yabancılar izin almadan geçici dahi olsa bölgeye giremezler, otura-
mazlar, çalışamazlar ve taşınmaz mal kiralayamazlar.
(2) Görevli yabancı uyruklu sivil kişilere izinler garnizon komutanlığının
görüşü alınarak valiliklerce verilir.
(3) Görevli yabancı uyruklu asker kişilere izinler Genelkurmay Başkanlığın-
ca verilir. Ancak Bu yetki yönetmelikte belirtilecek komutanlıklara devredilebi-
lir. Verilen izinlerden ilgili valiliklere de bilgi verilir.
d) Bölge içindeki genel yollardan geçilmesi ve bölgeden turistik amaçlarla
yararlanılmasına dair esaslar yönetmelikte gösterilir.
e) Yasak bölge tesisinden itibaren gerektiğinde altı ay içinde buradaki ta-
şınmaz malların durumları (Bina, tarla, bağ, bahçe, orman, bataklık gibi) hava
fotoğraflarıyla tespit edilir. Aynı süre içinde bölgedeki taşınmaz malların mül-
kiyet ve zilyetliğinin kimlere ait olduğu mahalli ve mülki idarelerce tespit
edilerek yetkili komutanlığa bildirilir.
f) Bölgenin savunma gücü ve gizliliğini ihlal etmemek şartıyla, taşınmaz
mallar üzerinde inşaat, hafriyat, tadilat, orman yetiştirmek veya kesmek, batak-
lık ihdas etmek veya kurutmak gibi hususlarda özel kanunlarına göre ilgili mer-
cilerce izin ve ruhsat verilmeden önce, bölgenin savunma gücü ve gizliliği yö-
nünden yetkili komutanlığın izninin alınması zurunludur. Yetkili komutanlıktan
izin isteminde bulunulurken verilecek dilekçede yapılacak işin niteliği açıkla-
narak ilgili belge ve planların tasdikli birer örneği eklenir. Yetkili komutan-
lık bu istemi kabule değer görmediği takdirde ret sebebini gerekçesiyle birlikte
yazılı olarak dilekçe sahibine bildirir. İtiraz vukuunda konu bir kere de Genel-
kurmay Başkanlığınca tetkik edilerek sonuçlandırılır.
İzin ve ruhsata tabi olmayan mahal veya işlerde de yukarıdaki fıkra hükümle-
ri uygulanır.
Bu şekilde başlatılmış olan işlerde yapılacak tadilat istekleri hakkında da
aynı usul ve esaslar uygulanır.
g) Yetkili komutanlıkça izin verilmeyen veya komutanlıkça kabul edilen şart-
lara uymayan her türlü inşaat ve eylemler durdurulur.
Böyle yapılar, komutanlığın tayin ve tebliğ edeceği süre içinde sahipleri
tarafından yıktırılır. Süresi içinde yıkılmaması halinde yetkili komutanlığın
istemi üzerine mahalli mülki idare amirliğince başkaca bir işlem ve karara gerek
kalmadan yıktırılır ve masrafı sahiplerinde alınır.
h) Bölge içindeki askeri tesislerin ve bölgeden birinci derece kara askeri
yasak bölgelerinin dürbünle gözetlenmesi, bu amaçla görevlendirilmiş olanlar dı-
şında bölgenin fotoğraf ve filminin çekilmesi, harita, resim ve krokisinin ya-
pılması, not alınması veya harita uygulaması gibi faaliyetlerde bulunmak ve böl-
genin savunma ve güvenlik tedbirlerini aksatacak, bozacak ve açıklayacak cihaz-
lar kullanmak yasaktır.
ı) Bölgedeki eski eserler ve doğal kaynakların araştırılması ve işletilmesi
Genelkurmay Başkanlığının olumlu mütalaasının alınması koşuluyla ilgili kanun
hükümlerine göre yürütülür.
Bu madde hükümlerinin; 25 Eylül 1981 tarih ve 2527 sayılı Kanun hükümlerin-
den yararlanan Türk soylu yabancılar hakkında ne şekilde uygulanacağı yönetme-
likte gösterilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Deniz Askeri Yasak Bölgeleri
Birinci derece deniz askeri yasak bölgeleri:
Madde 10 - Birinci derece deniz askeri yasak bölgeleri;
a) Birinci derece kara askeri yasak bölgelerinin sahilde bittiği noktadan
itibaren deniz yönünde,
b) Denizdeki tesislerin çepeçevre her tarafında,
En az yüz metre, en çok bir deniz milli uzaklıktan geçirilen noktaların bir-
leştirilmesi suretiyle tespit olunur. Bu mesafeler savunma ihtiyacı veya bölge-
nın özelliklerinin zorunlu kıldığı hallerde Genelkurmay Başkanlığının teklifi
üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla kısaltılabilir veya uzatılabilir.
Birinci derece deniz askeri yasak bölgeleri ilan edilmez. Ancak, sınırları
mümkün olan ölçüde uygun işaretlerle belli edilerek bu işaretler denizcilere
ilanen duyurulur ve deniz haritalarına işlenir. Bu işlem Deniz Kuvvetleri Komu-
tanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığınca yapılır.
İşaretlerin şekli, boyutları ve rengi yönetmelikle tespit edilir.
Birinci derece deniz askeri yasak bölgelerinde uygulanacak esaslar:
Madde 11 - Birinci derece deniz askeri yasak bölgelerinde aşağıdaki esaslar
uygulanır.
a) 7 nci maddedeki birinci derece kara askeri yasak bölgelerine ilişkin hü-
kümler, birinci derece deniz askeri yasak bölgelerinde de uygulanırlar.
b) Türk ve yabancı deniz araçları ancak fena hava şartları veya teknik arı-
zalar nedeniyle ve havanın denize açılmaya imkan vermesine veya arızanın gide-
rilmesine kadar birinci derece deniz askeri yasak bölgelerine ve bu bölgelerdeki
körfez, koy, liman gibi yerlere uluslararası işaretleri göstererek sığınabilir-
ler. Bu şekilde sığınan deniz araçlarının sorumluları, yetkili komutanlığa veya
mahalli mülki idare amirliğine durumu nedenleriyle birlikte derhal bildirmek zo-
rundadırlar.
Birinci derece deniz askeri yasak bölgesine sığınan deniz araçlarının bura-
da kalmasına izin verilmediği takdirde, yetkili komutanlık mahalli mülki idare
amiri ile işbirliği yapmak suretiyle, aracın mümkün olan en kısa süre içinde bu
yeri terketmesine, savunma tesislerine ve güvenliğine zarar verebilecek her tür-
lü hareketleri önlemeye yarayan bütün tedbirleri almaya ve gerekli görülen hal-
lerde aracın ve kişilerin güvenliğine zarar gelmeyeceğinden emin olmak kaydıyla,
deniz aracını bölge dışındaki en yakın müsait barınma yerine çektirmeye yetkili-
dir.
Bu nedenle yapılacak işin ve hizmetin nevine göre yapılan masraflar ve üc-
retler ile savunma tesislerinde vaki olacak zararlar bu konudaki genel hukuk ku-
rullarına göre tazmin ettirilir.
İkinci derece deniz askeri yasak bölgeleri:
Madde 12 - İkinci derece deniz askeri yasak bölgeleri:
a) İkinci derece kara askeri yasak bölgelerinin sahilde bittiği noktadan
itibaren deniz yönünde,
b) Birinci derece deniz askeri yasak bölgelerinin sınırlarından itibaren de-
niz üzerinden her yönde,
İki deniz miline kadar uzaklıktaki seçilen noktaların birleştirilmesi sure-
tiyle tespit olunur.
c) Kanunun 10 uncu maddesi hükümlerine göre birinci derece deniz askeri ya-
sak bölgesi olabilecek yerlerde birinci derece deniz askeri yasak bölgesi kurul-
ması zorunlu görülmediği takdirde yukarıdaki (a) ve (b) bentlerinde belirtilen
esaslara göre bu bölgelerde ikinci derece deniz askeri yasak bölgesi tesis
edilebilir.
d) Yurt savunması bakımından gerekli görülen diğer yerlerde de ikinci derece
deniz askeri yasak bölgesi tesis edilebilir. Bu bent hükümlerine göre tesis edi-
len ikinci derece deniz askeri yasak bölgelerinin sınırları en az bir en fazla
iki deniz mili olarak tespit olunur.
İkinci derece deniz askeri yasak bölgelerinin yukarıdaki bentlerde belirti-
len sınırları savunma ihtiyacı veya bölgenin özelliklerinin zorunlu kıldığı hal-
lerde Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla kısal-
tılabilir veya uzatılabilir.
İkinci derece deniz askeri yasak bölgelerinin dış sınırları Resmi Gazete`de
ilan edilir ve deniz haritalarına işlenir. Ayrıca Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığınca ilgililere duyurulur.
İkinci derece deniz askeri yasak bölgelerinde uygulanacak esaslar:
Madde 13 - İkinci derece deniz askeri yasak bölgelerinde aşagıdaki esaslar
uygulanır.
a) İkinci derece deniz askeri yasak bölgelerinde daimi tesisi gerektirmeyen
balıkçılık, süngercilik gibi su ürünlerinin avlanması, deniz dibindeki doğal
kaynakların aranması ve işletilmesi Türk vatandaşları için serbestir. Şu kadar
ki, tesislere zarar verebilecek araç ve gerecin bölgeye sokulmasına yetkili ko-
mutanlıkça mani olunabilir.
b) Bölge içinde, milli kuruluşlar veya milli kuruluşların denetimindeki Türk
ve yabancı uyruklularca deniz içindeki ve altındaki doğal kaynakların işletil-
mesi için sabit tesisler kurulması, bölgede ilmi araştırmalar yapılması ve bura-
lardaki batıkların çıkarılması ve sökülmesi, ilgili kuruluşların görüşü alınarak
Genelkurmay Başkanlığının olumlu mütalaasına bağlıdır.
Ancak; bu bölgelerde hiç bir şekilde gemi sökümü için tesis kurulamaz.
c) İkinci derece deniz askeri yasak bölgelerindeki liman, koy, körfez gibi
yerlere Türk deniz araçları serbestçe girip çıkabilir.
Bu araçlar içindeki yabancıların karaya çıkarılmasına 9 uncu maddenin (d)
bendi hükümlerine göre, izin verilebilir.
d) Yabancı devletlerin harp ve yardımcı gemileri ile bunlara ait diğer araç-
ların ikinci derece deniz askeri yasak bölgelerine girebilmeleri Genelkurmay
Başkanlığının iznine tabidir.
e) (d) bendi dışında kalan yabancı bandıralı gemi ve araçların bu bölgeler-
deki koy, körfez ve limanlara girmelerine yetkili komutanlığın mütalaası da
alınarak valilerce izin verilebilir.
f) Yabancı bandıralı gemi ve deniz araçları, ikinci derece deniz askeri
yasak bölgelerindeki körfez, koy ve liman gibi yerlere fena hava şartları veya
teknik arızalar yüzünden uluslararası işaretleri göstererek sığınabilirler. Bun-
ların sorumlu kişileri, sığınma sebeplerini derhal yetkili komutanlığa veya ma-
halli mülki amirliğe bildirmek zorundadırlar.
Ancak, havanın denize açılma imkanı vermesi veya arızanın giderilmesi üzeri-
ne bu şekilde sığınanlardan kalmalarına izin verilmeyenler bölgeyi terkederler.
Yetkili komutan; mülki makamlara haber vermek ve gerektiğinde işbirliği yap-
mak suretiyle savunma güvenliğini temin edecek tedbirleri almaya ve gerekli gö-
rülen hallerde aracın ve kişilerin güvenliğine zarar gelmeyeceğinden emin olmak
kaydıyla, deniz aracını bölge dışındaki en yakın müsait barınma yerine çektirme-
ye yetkilidir.
Bu nedenle yapılacak işin ve hizmetin nevine göre yapılan masraflar ve üc-
retler ile savunma tesislerinde vaki olacak zararlar bu konudaki genel hukuk ku-
rallarına göre tazmin ettirilir.
g) Yabancı uyruklu kişilere ait deniz araçlarının bu bölgedeki turistik yer-
lere girip çıkmalarına ilişkin esaslar yönetmelikte gösterilir.
h) İkinci derece deniz askeri yasak bölgesinde bu Kanunun 9 uncu maddesinin
(h) bendi hükmü uygulanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hava Askeri Yasak Bölgeleri
Birinci derece hava askeri yasak bölgeleri:
Madde 14 - Birinci derece hava askeri yasak bölgeleri; birinci derece kara
ve deniz askeri yasak bölgelerin üzerinde ve dış sınırlarından itibaren yatay
olarak her yönde en az yirmibeş kilometrelik hava sahasını kapsayacak şekilde
tesis edilir. Ancak, tesis edilen bu bölgeler milli hudutlar dışına çıkamaz.
Birinci derece hava askeri yasak bölgeleri dikey olarak limitsiz yüksekliğe
kadar uzanır.
Bu bölgeler ile bunların sınırları Genelkurmay Başkanlığının teklif üzerine
Bakanlar Kurulunca tespit edilir ve Türkiye Havacılık neşriyatında yayımlanır.
Birinci derece hava askeri yasak bölgelerinde uygulanacak esaslar:
Madde 15 - Türk askeri hava araçları hariç olmak üzere, Türk veya yabancı
gerçek veya tüzelkişilere ait her türlü hava araçlarının, Genelkurmay Başkanlı-
ğının müsaadesi olmadıkça, bu bölgeler içerisinde uçması veya altında bulunan
sahalara inmesi yasaktır.
Hava trafik kontrol amacıyla bu bölgeler üzerinde ihdas edilen kontrollü ve-
ya tavsiyeli hava sahaları ve yolları bu hükmün dışındadır. Bu bölgelerde yeni-
den kontrollü veya tavsiyeli hava sahaları ve yollarının ihdası Genelkurmay Baş-
kanlığının iznine bağlıdır.
İkinci derece hava askeri yasak bölgeler:
Madde 16 - İkinci derece hava askeri yasak bölgeleri; birinci derece kara
veya deniz askeri yasak bölgeleri dışında kalan stratejik önemi haiz askeri ve-
ya kamu ve özel kuruluşlara ait tesisler üzerinde ve dış sınırlarından itibaren
yatay olarak her yönde en az yirmibeş kilometrelik, havasahasını kapsayacak şe-
kilde tesis edilir. Ancak, tesis edilen bu bölgeler milli hudutlar dışına çıka-
maz.
İkinci derece hava askeri yasak bölgeleri dikey olarak limitsiz yüksekliğe
kadar uzanır.
Bu bölgeler ile bunların sınırları Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine
Bakanlar Kurulunca tespit edilip, Resmi Gazete`de ve Türkiye Havacılık Neşriya-
tında yayımlanır.
İkinci derece hava askeri yasak bölgelerinde uygulanacak esaslar:
Madde 17 - İkinci derece hava askeri yasak bölgelerinde aşağıdaki esaslar
uygulanır:
a) Yabancı uyruklu kişilerin kullanımındaki her türlü hava araçlarının, Ge-
nelkurmay Başkanlığının müsaadesi olmadıkça bu bölgeler içerisinde uçması veya
altında bulunan mahallere inmesi yasaktır. Hava trafik kontrol amacı ile bu böl-
geler üzerinde ihdas edilen kontrollü veya tavsiyeli hava sahaları ve yolları bu
hükmün dışındadır. Bu bölgelerde yeniden kontrollü veya tavsiyeli hava sahaları
ve yollarının ihdası Genelkurmay Başkanlığının iznine bağlıdır.
b) Bu bölgelerde tarım, turistik ve diğer amaçlarla havadan fotoğraf ve film
çekilmesi Genelkurmay Başkanlığının olumlu mütalaasına bağlıdır.
Acil ve zorunlu hallere ilişkin esaslar:
Madde 18 - Yabancı gerçek veya tüzelkişilere ait hava araçları; ancak, ola-
ğanüstü hava şartları veya arızalanmaları veya yakıt kritiği gibi acil ve uçağı
inişe zorlayan hallerde önceden izin almaksızın birinci ve ikinci derece hava
askeri yasak bölgeleri içerisinde uçabilirler veya altında bulunan sahalara ine-
bilirler.
Türk uyruklu gerçek veya tüzelkişilere ait hava araçları hakkında da, birin-
ci hava askeri yasak bölgesi bakımından, yukarıdaki fıkra hükümleri uygulanır.
Yukarıdaki fıkralar kapsamına giren hava araçlarının sorumlu kişileri, duru-
mu en yakın askeri veya mülki makamlara haber vermek zorundadırlar. Bu makamlar
gerekli görecekleri güvenlik tedbirlerini almaya yetkilidirler.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Güvenlik Bölgeleri
Madde 19 - Güvenlik Bölgeleri; özel güvenlik bölgeleri ve askeri güvenlik
bölgeleri olmak üzere ikiye ayrılır.
Özel ve askeri güvenlik bölgeleri:
Madde 20 - a) Kamu veya özel kuruluşlara ait stratejik değeri haiz her türlü
yer ve tesislerin çevresinde bu Kanun hükümlerine göre özel güvenlik bölgeleri
kurulabilir.
b) Birinci derece kara ve deniz askeri yasak bölgesi olarak ilan edilmeyen
Silahlı Kuvvetlere ait kışla, kıta, karargah, kurum, ordugah ve tesisler ile su-
altı ve suüstü tesislerinin, her türlü patlayıcı, yanıcı, akaryakıt ve gizlilik
dereceli maddelerin konmasına tahsis edilmiş sabit ve seyyar depo ve cephanelik-
lerle, bu gibi maddeleri dolduran, boşaltan tesisler ve atış poligonlarının çev-
resinde; bu yerlerin dış sınırlarından itibaren en fazla dörtyüz metreye kadar
geçen noktaların birleştirilmesi ile tespit edilecek askeri güvenlik bölgeleri
Genelkurmay Başkanlığınca tesis edilebilir. Bu bölgelerin çevresinin işaretlen-
mesine ilişkin esaslar yönetmelikte gösterilir.
Güvenlik bölgelerinde uygulanacak esaslar:
Madde 21 - Güvenlik bölgelerinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Bölge içindeki gerçek ve tüzelkişilere ait mallar kamulaştırılabilir.
b) (Değişik: 15/6/1987 - 3384/1 md.) Güvenlik bölgelerinin dış sınırlarından
itibaren en çok ikiyüz metreye kadar olan saha dahilinde yangın ve patlama teh-
likesi gösteren her türlü maddenin imali, depolanması ve satış yerlerinin açıl-
ması yasaklanabilir. Bu yasakla ilgili sınır, özel güvenlik bölgelerinde mahalli
mülki amirler; askeri güvenlik bölgelerinde ise askeri tesisin teknik özellikle-
ri ve hassasiyeti dikkate alınarak garnizon komutanı ve mahalli mülki amirler
tarafından birlikte tespit edilir.
c) (Ek: 9/10/1996 - 4188/1 md.) Kamulaştırma yapılan güvenlik bölgelerine ve
güvenlik bölgesi tesis edilen deniz sahasına, buradaki tesislerde görevli olan-
larla, askeri güvenlik bölgelerinde yetkili komutanlığın, kamu ve özel kuruluş-
lara ait tesislerde ise, bu konuda yetkili makamın izin verdiği kişilerden baş-
kası giremez ve oturamaz.
d) Bu bölgelerin güvenliğinin sağlanması, bölgeye giriş ve kamulaştırılmayan
taşınmaz mallardan yararlanma esasları yönetmelikte gösterilir. 22/7/1981 tarih
ve 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanma-
sı Hakkında Kanun hükümleri saklıdır. (1)
ALTINCI BÖLÜM
Müşterek Hükümler
Madde 22 - Olağanüstü hal ve savaş halinde Genelkurmay Başkanlığının teklifi
ve Bakanlar Kurulu kararı ile ikinci derece ve deniz askeri yasak bölgelerinin
sınırları gerekli emniyeti sağlayacak yerler kadar uzatılabilir.
-----------------
(1) 9/10/1996 tarih ve 4188 sayılı Kanunla (b) bendinden sonra gelmek üzere (c)
bendi eklenmiş, mevcut (c) bendi (d) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
Madde 23 - Bu Kanun hükümlerine göre tesis edilen askeri yasak bölgeler ile
askeri güvenlik bölgelerinin bağlanacağı yetkili komutanlık, ilgili kuvvet komu-
tanlığı veya Jandarma Genel Komutanlığının teklifi üzerine Genelkurmay Başkanlı-
ğınca tespit edilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Ceza Hükümleri
Madde 24 - Fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde; birinci
derece askeri yasak bölgelerin içindeki veya sınırlarındaki işaretleri, tel ör-
güleri, duvarları veya hendekleri ve benzeri tesisleri yıkanlar veya yok edenler
veya bozanlar veya yerlerini değiştirenler hakkında iki yıldan yedi yıla kadar
hapis ve beşbin liradan elli bin liraya kadar ağır para cezası hükmolunur.
Aynı fiilleri ikinci derece askeri yasak bölgeler ile güvenlik bölgeleri
içinde ika edenler hakkında da, bir yıldan yedi yıla kadar hapis ve üçbin lira-
dan yirmi beşbin liraya kadar ağır para cezası hükmolunur.
Bu maddede suç sayılan eylemlerin işlenmesinden dolayı sebebiyet verilen za-
rarların tazminine de hükmolunur.
Madde 25 - Fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde; birinci
derece kara ve deniz askeri yasak bölgelerinde:
a) Bu Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yazılı yasak-
lara aykırı hareket edenlere altı aydan beş yıla kadar hapis ve beşbin liradan
ellibin liraya kadar ağır para cezası verilir.
b) Yetkili komutanlıkça geçiş için tespit edilen yolların dışına çıkanlara
üç aydan altı aya kadar hapis cezası verilir.
Madde 26 - Fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde; bu Kanunun
9, 13, 17, 18 ve 21 inci maddeleri ile 11 inci maddenin (b) bendinde belirtilen
yasaklara ve tahditlere uymayanlar ile anılan maddelerde yer alan gerekli bildi-
rimi yapmayanlar hakkında üç aydan altı aya kadar hapis cezası ve beşbin liradan
yirmibeşbin liraya kadar para cezası hükmolunur. Bu maddeler gereğince verilmiş
izinleri savunma güvenliğine zarar verecek şekilde kullananlar hakkında bir yıl-
dan yedi yıla kadar hapis ve beşbin liradan ellibin liraya kadar ağır para ceza-
sı hükmolunur.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Madde 27 - (Değişik: 1/11/1983 - 2939/1 md.)
Yurt içinde yapılacak kamu ve özel sektöre ait;
a) Silahlı Kuvvetlerle halkın ihtiyaçlarını karşılayan ve faaliyetlerinin
durdurulması halinde ülke savunmasına, ekonomisine ve toplum yaşamına önemli öl-
çüde etkisi olabilecek büyük ve stratejik önemi haiz demiryolları, karayolları,
köprü ve geçitler, akaryakıt boru hatları, liman ve hava meydanları, telsiz, te-
lefon, radyolink merkezleri, barajlar, elektrik santralleri, rafineriler, stra-
tejik maden arıtma ve işleme fabrikaları gibi tesislerin,
b) Hudutlara yakınlık, emniyet ve asayiş, savunma ihtiyaçları ve birinci de-
recede stratejik tesisleri tamamlama gibi nedenlerle ikinci derecede stratejik
önem kazanan ve (a) bendinde belirtilenler dışında kalan, sulama kanalları, gö-
letler, küçük barajlar gibi engel vasfını haiz her türlü tesislerin,
Coğrafi konumları ve yerleri tespit edilirken Genelkurmay Başkanlığının as-
keri gerekler yönünden olumlu görüşünün alınması zorunludur. Bu konuda olumlu
görüş alınmadan ilgili inşaat projelerinin uygulanmasına başlanamaz, başlanmış
olanlar durdurulur.
Coğrafi konum ve yerlere ait esaslar ile olağanüstü yönetim usullerinin zo-
runlu kıldığı durumlarda tesislerin tahribi için önceden yapılması gereken ha-
zırlıklar yönetmelikte gösterilir.
Madde 28 - Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine askeri yasak bölgelere
yakınlığı veya diğer stratejik nedenlerle tespit edilecek bölgelerde yabancıla-
rın taşınmaz mal edinemeyeceklerine ve izin alınmadıkça kiralayamayacaklarına,
Bakanlar Kurulunca karar verilebilir.
Madde 29 - 28 inci madde kapsamına giren bölgeler içerisinde taşınmaz malı
bulunan yabancı uyruklu gerçek ve tüzelkişilere ait taşınmaz malların tasfi-
yesine karar vermeye, tasfiye şekli ve şartlarını belirlemeye Bakanlar Kurulu
yetkilidir.
Madde 30 - Bu Kanun hükümlerine göre tesis edilen askeri yasak ve güvenlik
bölgelerinde; her türlü kaçakçılığın men ve takibi maksadıyla uygulanacak ted-
birler bakımından bu konudaki kanun hükümleri saklıdır.
Madde 31 - Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca ka-
rarlaştırılan sınır bölgelerinde fiziki güvenlik sistemi tesis edilir. Sistemin
kurulmasından ve idame ettirilmesinden Milli Savunma ve İçişleri Bakanlığı so-
rumludur.
Madde 32 - Genelkurmay Başkanlığı; mal ve can güvenliği bakımından girilme-
sinde sakınca görülen atış alanları ile tatbikat bölgelerine, atış ve tatbikatın
devam ettiği belirli süreler için kara, deniz ve hava askeri güvenlik bölgesi
olarak ilan etmeye yetkilidir. Bu suretle ilan edilecek askeri güvenlik bölgele-
rinin sınırları ile yasağın kapsamı, başlangıcı, devam süresi ve bitimi; ilgili
makamlar tarafından uygun araçlarla duyurulur.
Madde 33 - Bu Kanunun ilgili maddelerinde belirtilen hususları ve Kanunun
uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri belirtmek üzere bir yönetmelik düzenle-
nir.
Bu Yönetmelik; Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde Genelkurmay
Başkanlığı ve ilgili bakanlıkların görüşleri de alınmak suretiyle Milli Savunma
Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konur.
Yürürlükten kaldırılan hükümler:
Madde 34 - 1110 Sayılı Askeri Memnu Mıntıkalar Kanunu ile bu Kanunun ek ve
tadilleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 35 - Diğer kanunlarla 1110 sayılı Askeri Memnu Mıntıkalar Kanunu ile
ek ve değişikliklerine yapılan atıflar bu Kanunun ilgili hükümlerine yapılmış
sayılır.
Geçici Madde 1 - 1110 sayılı Askeri Memnu Mıntıkalar Kanununa göre askeri
yasak ve emniyet bölgeleri olarak kabul ve ilan edilmiş bulunan yerler, bu Kanun
hükümleri gereğince durum ve nitelikleri yeniden tespit edilinceye kadar eski
statülerini muhafaza ederler.
Geçici Madde 2 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce uygulanmasına
başlanmış projeler hakkında 27 nci maddede yer alan görüş almaya ilişkin hüküm-
ler uygulanmaz.
Geçici Madde 3 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce inşa edilmiş
olup da, 21 inci maddenin (b) bendine göre tespit edilecek emniyet mesafeleri
içinde kalan kamu veya özel kuruluş veya kişilere ait ve aynı maddede sayılan
tesislerin etrafında, yetkili organlarca belirtilecek esas ve usuller içerisin-
de maliklerince yangın muhafaza duvarları yapılması zorunludur.
Yürürlük:
Madde 36 - Bu Kanun yayımı tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 37 - Bu Kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
2565 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte Yürürlüğe giren Maddeler giriş tarihi
---------- ------------------------------------------- ----------------
2939 - 3/11/1983
3384 - 25/6/1987
4188 - 13/10/1996
Konu: Askeri Yasak Bölgeler Ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu 
