ASKERİ YARGITAY KANUNU
Kanun Numarası : 1600
Kabul Tarihi : 27/6/1972
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 8/7/1972 Sayı: 14239
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 CIlt: 11 Sayfa: 2697
I İNCİ BÖLÜM
Kuruluş
Askeri Yargıtay:
Madde 1 - Askeri Yargıtay, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve diğer kanunlarla
görevlendirilmiş bağımsız bir yüksek mahkemedir.
Kuruluş:
Madde 2 - (Değişik: 11/12/1981 - 2563/1 md.)
Askeri Yargıtay; Başkanlık, Başsavcılık ve beş daire ile bu Kanunda
gösterilen kurullar ve hizmet ünitelerinden teşekkül eder. Ancak iş hacmine
göre, Askeri Yargıtay Genel Kurulunun teklifi ve Genelkurmay Başkanlığının uygun
görmesi üzerine Milli Savunma Bakanlığınca daire sayısı altıya kadar
yükseltilebileceği gibi dörde de indirilebilir.
Askeri Yargıtayın kadroları Milli Savunma Bakanlığı kuruluş ve kadrolarında
gösterilir.
Başkanlık:
Madde 3 - Askeri Yargıtayda bir Başkan ile bu kanunda belli edilen ve ayrı-
ca Başkan tarafından verilen görevleri yapmak ve yokluğunda kendisine vekalet
etmek üzere bir ikinci başkan bulunur.
Başsavcılık:
Madde 4 - Askeri Yargıtay Başsavcılığı; bir başsavcı, başsavcı başyardımcı-
sı ile yeteri kadar başsavcı yardımcılarından kurulur.
Başsavcının yokluğunda kendisine başsavcı başyardımcısı, onun da yokluğunda
en kıdemli başsavcı yardımcısı vekalet eder.
Daireler:
Madde 5 - (Değişik birinci fıkra: 11/12/1981 -2563/2 md.) Her dairede bir
başkan ve yedi üye bulunur. Ancak, iş hacmine göre Askeri Yargıtay Genel Kurulu-
nun teklifi ve Genelkurmay Başkanlığının uygun görmesi üzerine Milli Savunma
Bakanlığınca dairelerdeki üye sayısı 5`e kadar indirilebilir. Bu şekildeki in-
dirme sonunda üyeler kadroları ile görevlerine devam ederler. Ancak, üye sayısı
tespit edilen miktara ininceye kadar üye seçimi yapılmaz. Daireler bir başkan ve
dört üyenin katılması ile toplanarak karar ve hüküm verirler.
Daire Başkanının bulunmadığı hallerde, o dairenin en kıdemli üyesi başkanlık
görevini yapar.
Daireler Kurulu:
Madde 6 - (Değişik: 11/12/1981-2563/3 md.)
Daireler Kurulu, Askeri Yargıtay Başkanının başkanlığında, ikinci başkan,
daire başkanları kararına itiraz edilen veya direnilen daire hariç olmak üzere
dairelerden ikişer üyenin katılması ile kurulur.
Başkanın kurula katılmaması halinde ikinci başkan kurula başkanlık eder.
Bu takdirde kararına itiraz edilen veya direnilen daireden inceleme konusu kara-
rın alınmasına katılmamış bir üye kurula katılır.
Askeri Yargıtay daire sayısının yükselmesi veya indirilmesi sonucu kurulun
üye miktarı çift sayılı olduğu takdirde, kararına itiraz edilen veya direnilen
daireden inceleme konusu kararın alınmasına katılmamış bir üye kurula katılır.
Genel Kurul:
Madde 7 - Askeri Yargıtay Genel Kurulu,Başkan,Başsavcı, İkinci Başkan, daire
başkanları ve üyelerin tamamından kurulur.
Genel Kurul üye tamsayısının beşte dördü ile toplanır.
Başkanlar Kurulu:
Madde 8 - Askeri Yargıtay Başkanlar Kurulu; Başkan, İkinci Başkan ve
daire başkanlarından kurulur.
Yüksek Disiplin Kurulu:
Madde 9 - (Değişik: 11/12/1981-2563/4 md.)
Yüksek Disiplin Kurulu; Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı,İkinci Başkanı
ve Daire Başkanlarından kurulur.
Kurulun toplantı yeter sayısı üye tamsayısı veya bir eksiğidir. Kararlar
oyçokluğu ile verilir. Kurula sevkedilenler ile bunlardan daha kıdemsiz olan
üyeler görüşmelere katılamaz. Kıdemsiz olanların katılamaması sonucu kurul üye
sayısı beşten az olursa, konu genel kurulda incelenir, genel kurulun kararı
kesindir. Kurulun yazı işlerini genel sekreter yürütür.
Kalemler:
Madde 10 - Askeri Yargıtay Başsavcılığı ile her dairede birer kalem teşkila-
tı kurulur.
Her kalem teşkilatında bir başkatip ile yeteri kadar büro memuru bulunur.
İdari hizmet kuruluşları:
Madde 11 - Askeri Yargıtay Başkanlığına bağlı bir Genel Sekreterlik ile
daire müdürlüğü ve bunlara bağlı diğer hizmet üniteleri bulunur.
Bu hizmet ünitelerine verilecek personel, Milli Savunma Bakanlığı kadrola-
rında gösterilir.
Seçim:
Madde 12 - (Değişik: 11/12/1981 - 2563/5 md.)
Askeri Yargıtay üyeleri, en az yarbay rütbesinde birinci sınıf askeri hakim-
ler arasından Askeri Yargıtay Genel Kurulunun üye tamsayısının salt çoğunluğu
ile her boş yerin üç misli olarak gösterdiği adaylar arasından Cumhurbaşkanınca
seçilir.
Boş üyelik birden fazla ise; Askeri Yargıtay Genel Kurulu, boş üyeliklerin
üç misli olarak adayları tespit eder. Boş üyelik adedince üyeleri Cumhurbaşkanı
bu adaylar arasından seçer. (1)
-------------------------------
(1) Bu maddede geçen "Devlet Başkanı" ünvanı 11/1/1983 tarih ve 2779 sayılı
Kanunla "Cumhurbaşkanı" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Atanma:
Madde 13 - Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı ve daire baş-
kanları Askeri Yargıtay üyeleri arasından rütbe ve kıdem sırasına göre atanır-
lar.
Boşalan yerlere atanma en geç bir ay içinde yapılır.
Atanma şekli:
Madde 14 - Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, ikinci Başkanı ve daire baş-
kanları ile Askeri Yargıtay üyeligine seçilen askeri hakimlerin atanmaları
Genelkurmay Başkanının teklifi ve Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın müşterek
kararnamesi ile Cumhurbaşkanının onayına sunulur ve Resmi Gazete ile yayınlanır.
Başsavcı yardımcılarının atanmaları:
Madde 15 - Başsavcı başyardımcısı, albay rütbesinde birinci sınıf askeri
hakimlerden başsavcı tarafından gösterilecek üç aday arasından Milli Savunma
Bakanınca usulüne göre atanır.
Başsavcı yardımcılarının seçilmesinde de bu hizmetin gereklerine uygun tec-
rübe ve nitelik aranır ve genel atanma şartları da dikkate alınarak başsavcı ta-
rafından, boş yerlerin üç katı olarak gösterilen adaylar arasından Askeri
Hakimler ve Askeri Savcılar Kanunu hükümlerine göre atanmaları yapılır.
II NCİ BÖLÜM
Görevler ve İşleyiş
Genel görev ve yetkiler:
Madde 16 - Askeri Yargıtayın genel görev ve yetkileri şunlardır:
1. Askeri mahkemelerden verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararları son yar-
gı yeri olarak inceleyip karara bağlamak,
2. Askeri yargıda kanun hükümlerinin ve hukuk kurallarının uygulanmasında
birliği sağlamak, gerektiğinde kurulları arasında beliren içtihat uyuşmazlıkla-
rını birleştirmek,
3. Askeri Yargıtay Başkanının, Başsavcısının, İkinci Başkanının, daire baş-
kanlarının ve üyelerinin askeri yargıya tabi şahsi suçlarına ilişkin ceza dava-
larına ve kamu davası ile birlikte bu suçlardan doğan istirdat ve tazminat dava-
larına ilk ve son yargı yeri olarak bakmak.
Askeri Yargıtay Başkanının görevleri:
Madde 17 - Başkanın görevleri şunlardır:
1. Askeri Yargıtayı temsil etmek,
2. Askeri Yargıtayın verimli ve düzenli çalışmasını sağlamak ve bu yolda
uygun göreceği tedbirleri almak, dairelerin çalışma durumları hakkında gerekli
gördüğü bilgileri yazı ile istemek,
3. Askeri Yargıtay kurullarına başkanlık etmek,
4. Askeri Yargıtay üyeleri arasından Genel Sekreteri seçmek,
5. Askeri Yargıtay başkanları,Başsavcısı ve üyelerinin lüzumunda Yüksek Di-
siplin Kuruluna sevkleri için gerekli işlemleri yapmak,
6. (Değişik:11/12/1981-2563/6 md.) Askeri Yargıtaya ait önemli geçici işler-
de veya başkanlık ettiği kurullarda dosya tetkik etmek üzere Askeri Yargıtay
üyelerini veya tetkik hakimlerini görevlendirmek.
7. Askeri Yargıtay memur ve idari görevlilerini denetlemek veya denetletmek,
hizmetin gereklerine göre uygun göreceği yerlerde görevlendirmek,
8. Bu Kanun ve diğer kanunlarla verilen işleri yapmak.
Başsavcının görevleri:
Madde 18 - Başsavcının görevleri şunlardır:
1.Askeri Yargıtay Başsavcılığını temsil etmek,
2.Askeri Yargıtay Başsavcılığının genel yönetim işlerini yürütmek,
3.İncelenen dava dosyalarında soruşturma yapan ve iddia makamını temsil eden
askeri savcılar ile yardımcılarına not vermek,
4.Genel Kurul toplantılarına ve içtihatların birleştirilmesi müzakere ve
kararlarına katılıp oyunu kullanmak,
5.Başsavcılığa bağlı kalem görevlilerini denetlemek veya denetletmek,
6.Bu Kanun ve diğer kanunlarla verilen görevleri yapmak.
Dairelerin görevleri:
Madde 19 - Dairelerin görevleri şunlardır:
1. Başkan tarafından daireye gönderilen dava dosyalarını inceleyip karara
bağlamak,
2. İncelediği davaları hükme bağlayan askeri hakimler ve yardımcıları hak-
kında not vermek,
3. Kanunun öngördüğü hallerde ilk derece mahkemesi olarak hüküm vermek.
Daire Başkanlarının görevleri:
Madde 20 - Daire başkanlarının görevleri şunlardır:
1. Dairelerinde ahenkli, verimli ve düzenli bir çalışmanın gerçekleşmesini,
işlerin çabuk ve iyi incelenip karara bağlanmasını,kararlardaki tutarsızlıkların
önlenmesini sağlamak için gerekli göreceği tedbirleri almak ve dava dosyalarını
bu esaslar uyarınca üyelere vermek,
2. Dava dosyalarının tetkik ve görüşülmesi sonunda oyları toplamak ve kendi-
sinin yazmayacağı kararların müsveddelerini yazacak üyeyi belli etmek,
3. Daireye bağlı kalem görevlilerini denetlemek.
Üyelerin görevleri:
Madde 21 - Üyelerin görevleri şunlardır:
1. Kendilerine verilen dava dosyalarını inceleyip, kurulda sözcülüğünü yap-
mak,
2. Bulundukları kurullarda görüşmelere katılmak ve oy vermek,
3. Görevlendirildikleri hallerde karar ve müsveddelerini yazmak.
Daireler Kurulunun görevleri:
Madde 22 - Daireler Kurulunun görevleri şunlardır:
1. Askeri mahkemelerden verilen direnme kararları ile Askeri Yargıtay daire-
lerinden çıkan kararlara karşı Başsavcılıkça yapılan itirazları inceleyip karara
bağlamak,
2. İncelediği davaları hükme bağlayan askeri hakim ve yardımcıları hakkında
not vermek,
3. İlk derece mahkemesi olarak Askeri Yargıtay dairelerince verilmiş bulunan
kararların temyiz yolu ile incelenmesini yapmak.
Genel Kurul görevleri:
Madde 23 - Genel Kurulun görevleri şunlardır:
1. Askeri Yargıtayda boşalan üyelikler için yapılacak seçimin zamanını ve
seçilecek üye sayısını tespit etmek,
2. Askeri Yargıtay üye adaylarını seçmek,
3. Anayasa Mahkemesine, Askeri Yargıtaydan gösterilecek üye adaylarını
özel kanununa göre seçmek,
4. Üye mevcudunun üçte birinin teklifi üzerine yetersizliğe karar vermek,
5. Askeri Yargıtayın kendi varlık ve görevlerini ilgilendiren alanlarda
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 149 uncu maddesine göre Anayasa Mahkemesinde
iptal davası açılmasına karar vermek,
6. Askeri Yargıtayın çalışma esasları ile ilgili içtüzüğü yapmak ve değiş-
tirmek,
7. Bu Kanun ve diğer kanunlarla verilen görevleri yapmak.
Başkanlar kurulunun görevleri:
Madde 24 - Başkanlar Kurulunun görevleri şunlardır:
1. Yeni seçilen üyelerin çalışacakları daireleri belli etmek ve zorunluluk
halinde üyelerin dairelerini değiştirmek,
2. Askeri Yargıtay İçtüzüğünün uygulanmasında çıkacak uyuşmazlıkları kesin
olarak karara bağlamak,
3. Bir dairede birikmiş işleri çıkarmaya veya dairenin toplanma ve kararı
için yeter üye sayısını sağlamak gibi geçici sebeplerle bir üyenin dairesini iki
ayı geçmemek üzere değiştirmek,
4. Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı, daire başkanları ve
üyelerinin askeri yargıya tabi şahsi suçlardan dolayı yargılanmalarına Askeri
Yargıtayın hangi dairesinde bakılacağını belli etmek,
5. Bu Kanun ve diğer kanunlarla verilen görevleri yapmak.
Adli ara verme işleri:
Madde 25 - Barış zamanında genel adli ara verme Askeri Yargıtayda da aynen
uygulanır.
Adli ara verme süresince tutuklu ve açıklı işler ile kanunlarda öncelikle
bakılması öngörülen diğer işlere bakılır.
Bu dönemde nöbetçi kalacak daire veya daireler ile üyeler Genel Kurulca,
Başsavcı yardımcıları ise Başsavcı tarafından tespit edilir.
Askeri Yargıtay İçtüzüğü:
Madde 26 - Askeri Yargıtayın iç düzeni, çalışma usulleri, seçimlerin yö-
netimi, tutulacak defter ve kayıtlar, kullanılacak basılı kağıtlar, Genel Sekre-
terlik ve diğer idari hizmet üniteleri personelinin görev ve sorumlulukları bu
Kanun hükümleri dairesinde düzenlenecek bir içtüzükle belirtilir.
Bu İçtüzük Resmi Gazete`de yayınlanır.
III ÜNCÜ BÖLÜM
Yargılama Usulü
Genel hükümler:
Madde 27 - Askeri Yargıtay daireleri ile diğer kurullarında ve Başsavcılı-
ğında, bu Kanun ile Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununda ve
diğer kanunlarda belirtilen yargılama usulleri uygulanır.
Toplantı ve toplantı yeterliği:
Madde 28 - Askeri Yargıtay daireleri ile diğer kurulları oylamaya katılacak-
ların hepsinin hazır bulunması veya kanunla belli edilen çoğunluğun meydana gel-
mesi ile toplanırlar.
Görüşmeler gizli olur, seçimler gizli oy ve açık sayım ile yapılır.
Kararlar için oy yeterliği:
Madde 29 - Askeri Yargıtay daireleri ile diğer kurullarda kararlar oy çok-
luğu ile verilir. Özel hükümler saklıdır.
Askeri Yargıtay Genel Kurulu ile Başkanlar Kurulunda ve Yüksek Disiplin Ku-
rulunda oyların eşitliği halinde Başkanın katıldığı tarafın oyları çoğunluk oyu
sayılır.
İçhatları birleştirme kararları:
Madde 30 - Askeri Yargıtayın bir dairesi hukuki bir meselede kendinin yer-
leşmiş bir içtihadından veya Daireler Kurulunun veya diğer bir dairenin yerleş-
miş içtihadından ayrılmak isterse veya bir daire ile Daireler Kurulunun kararla-
rı arasında aykırılık bulunursa bu konudaki içtihatların birleştirilmesi Genel
Kurulun içhatları birleştirme toplantısında karara bağlanır.
Daireler Kurulu, kendisinin yerleşmiş bir içtihadından ayrılmak ister veya
Daireler Kurulunun kararları arasında bir aykırılık bulunursa aynı şekilde işlem
yapılır.
İçtihatların birleştirilmesini istemek:
Madde 31 - Askeri Yargıtay Başkanı doğrudan doğruya veya daire başkanları
veya başsavcısının gerekçeli bir yazı ile başvurması üzerine içtihatların bir-
leştirilmesini Genel Kuruldan ister.
Diğer merci ve kişilerin gerekçeye dayanan yazılı başvurmaları halinde Aske-
ri Yargıtay Başkanı içtihatları birleştirme yoluna gitmenin gerekip gerekmiyece-
ğinin tespiti için bu isteği kapsayan dilekçe veya yazıyı İçtihatları Birleştir-
me Kuruluna verir. İçtihatları Birleştirme Kurulunda, bu şekildeki başvurmaların
görüşülebilmesi için mevcut üye sayısının salt çoğunluğu ile karar verilmesi ge-
reklidir.
İçtihatları birleştirme kararlarının değiştirilmesi veya kaldırılması hak-
kında da yukardaki hükümler uygulanır.
İçtihatları birleştirme kararlarının etkisi:
Madde 32 - İçtihatları birleştirme kararları benzer olaylarda Askeri Yargı-
tay Daireler Kurulu ile daireleri ve askeri mahkemeler ile disiplin mahkemeleri-
ni bağlar.
Bu kararlar Resmi Gazete`de yayınlanır.
Oyların toplanması:
Madde 33 - Askeri Yargıtay dairelerinde ve Daireler Kurulunda oylar evvela
sözcü üye ve bundan sonra en kıdemsiz üyeden başlanılmak üzere kıdem sırasına
göre toplanır. İçtihatları Birleştirme Kurulunda ise oy en kıdemsiz üyeden baş-
lanılmak suretiyle kıdem sırasına göre verilir.
Başkan her iki durumda da oyunu en sonra kullanır.
IV ÜNCÜ BÖLÜM
Disiplin İşleri
Yüksek Disiplin Kurulunun vereceği cezalar:
Madde 34 - Yüksek Disiplin Kurulu; Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı,
İkinci Başkanı, daire başkanları ve üyelerinin hakimlik ve askerlik vekar ve
onuruna dokunan,şahsi haysiyet ve itibarını kıran veya görev gereklerine uymayan
davranışlarından dolayı haklarında disiplin kovuşturması yapar.
Disiplin kovuşturması sonunda eylemin ağırlığına göre;
a) Uyarma,
b) Kınama,
c) Görevden çekilmeye davet,
İşlemlerinden birini uygular.
Yüksek Disiplin Kurulu üyelerinin yukarda yazılı eylemleri hakkında da,
9 uncu maddenin son fıkrasında gösterilen kurul, 35 inci maddedeki usule göre
kovuşturma yapar ve yukardaki işlemlerden birini uygular.
Soruşturma usulü ve itiraz:
Madde 35 - Yukardaki maddede yazılı eylem ve tutumları her ne suretle olur-
sa olsun haber alan başkan, konuyu Yüksek Disiplin Kuruluna sevk eder.
Yüksek Disiplin Kurulu lüzum gördüğü takdirde içinden bir kişiyi soruşturma
yapmakla görevlendirir.Görevlendirilen üye askeri savcıların soruşturma ile il-
gili yetkilerine sahiptir. Bu üye, ilgilinin savunmasını aldıktan sonra yaptığı
soruşturma sonucunu bir raporla Kurul Başkanına sunar.
Yüksek Disiplin Kurulu ilgili hakkında ya soruşturmanın genişletilmesine
veya kovuşturmaya yer olmadığına veya 34 üncü maddede gösterilen cezalardan
birinin uyulmasına karar verir.
Bu cezalara karşı ilgili, tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Genel
Kurula itiraz edebilir.
Genel Kurulun kararları kesindir.
Görevden çekilmeye davet cezasının sonucu:
Madde 36 - Görevden çekilmeye davet edilen ilgili, işlemin kesinleşmesinden
itibaren izinli sayılır. Bir ay içinde emekliliğini istemediği veya istifa etme-
diği takdirde görevinden çekilmiş sayılarak hakkında T.C.Emekli Sandığı Kanunu
hükümlerine göre gerekli işlem yapılmak üzere durumu Milli Savunma Bakanlığına
bildirilir.
Görevle ilgili suçlar:
Madde 37 - Askeri Yargıtay Başsavcısı, İkinci Başkanı, daire başkanları ve
üyelerinin görevle ilgili suçlarını her ne suretle olursa olsun haber alan
Başkan, ilgililer hakkında soruşturma açılmasına lüzum olup olmadığına karar
vermek üzere konuyu Genel Kurula intikal ettirir.
Askeri Yargıtay Başkanının görevle ilgili suçlarına ait ihbar ve şikayetler
Milli Savunma Bakanı tarafından Genel Kurula intikal ettirilir.
Genel Kurul önce soruşturma açılmasına yer olup olmadığının belli edilmesi
için bir veya üç kişiyi görevlendirir. Bu üye veya üyeler incelemelerini yaptık-
tan sonra kanaatlerini belirtmeksizin durumu bir raporla Başkanlığa bildirirler.
Bu rapor üzerine Genel Kurulda yapılacak görüşme sonunda kovuşturmaya yer
olmadığına karar verildiği takdirde, kararın bir örneği ilgiliye, bir örneği de
varsa şikayette bulunana tebliğ olunmak üzere Başkanlığa sunulur.
Bu karar kesindir.
Soruşturma açılmasına karar verildiği takdirde Askeri Mahkemeler Kuruluşu
ve Yargılama Usulü Kanununa göre gerekli soruşturmayı yapmak üzere gizli oyla
üç üye görevlendirilir. Bu kurula, üyelerden en kıdemlisi başkanlık eder. Kurul,
askeri savcıların soruşturma yetkisine sahiptir.
Soruşturma Kurulu, yaptığı soruşturma sonucunu bir raporla tesbit ederek
Genel Kurul Başkanına arz eder.
Genel Kurul son soruşturmanın açılmasına karar verdiği takdirde soruşturma
dosyası Askeri Yargıtay Başkanlığı tarafından Yüce Divana sunulmak üzere Cumhu-
riyet Başsavcılığına gönderilir.
İmzasız, adressiz veya takma adla yapılan ihbar ve şikayetler işleme konul-
maz.
Şahsi suçlar:
Madde 38 - Askeri Yargıtay Başsavcısı, İkinci Başkanı, daire başkanları ve
üyelerinin askeri yargıya tabi şahsi suçlarını her ne suretle olursa olsun haber
alan başkan, konuyu Genel Kurula intikal ettirir.
Askeri Yargıtay Başkanının askeri yargıya tabi şahsi suçlarına ait ihbar ve
şikayetler Milli Savunma Bakanı tarafından Genel Kurula intikal ettirilir.
Soruşturmanın yapılabilmesi için Genel Kurul gizli oyla kendi arasından üç
kişilik bir kurul seçer.
Kurula üyelerden en kıdemlisi başkanlık eder.
Kurul askeri savcıların soruşturma yetkisine sahiptir.
Bu Kurul, yapılan ihbar ve şikayeti kovuşturmaya değer görmez veya yapılan
soruşturmayı kamu davasının açılmasını haklı göstermeye yeterli bulmaz ise ko-
vuşturmaya yer olmadığına ve kanuni şartların mevcut olması halinde soruşturma-
nın geçici olarak tatiline karar verir.
Bu kararlar kesindir.
Kurulca dava açılmasına karar verildiği takdirde bu karar ve soruşturma dos-
yası Başkanlıkca Askeri Yargıtay Başsavcılığına gönderilir.
Askeri Yargıtay Başsavcısı bir iddianame ile dava dosyasını Askeri Yargıtay
Başkanlar Kurulunun belli edeceği Askeri Yargıtay Dairesine verir.
Bu daireye ve temyiz yolu ile inceleme yapacak Daireler Kuruluna Soruşturma
yapan veya hükümde bulunan üyeler katılamaz.
Bu hallerde daire veya Daireler Kurulu toplanamazsa noksan üyeler diğer da-
irelerden tamamlanır.
Hükmü veren daire, Daireler Kurulu kararına karşı direnebilir. Direnme üze-
rine Daireler Kurulunca yeniden verilecek karara uyulması zorunludur.
Askeri Yargıtay Başsavcısı hakkındaki yargılamada Başsavcılık görevi 4 üncü
maddede belli edilen kanuni vekili tarafından yapılır.
Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı, daire başkanları ve
üyelerinin genel yargıya tabi şahsi suçların kovuşturulmasında Yargıtay Başkan
ve üyeleri ile Cumhuriyet Başsavcısının şahsi suçlarının kovuşturulmasına iliş-
kin hükümler uygulanır.
V İNCİ BÖLÜM
Özlük İşleri
Yükselme:
Madde 39 - Askeri Yargıtay Başkan, Başsavcı, İkinci Başkan ve Daire Başkan-
ları ile üyelerinin rütbe terfii, rütbe kıdemliliği, kademe ilerlemesi ve sicil
işlemleri 357 sayılı Askeri Hakimler Kanununda gösterilen esaslara göre yapılır.
Emeklilik:
Madde 40 - Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcı, İkinci Başkanı ve Daire Baş-
kanları ile üyelerinden kadrosuzluk, yetersizlik, disiplinsizlik ve ahlaki du-
rumları nedeniyle emekliye sevk edilecek veya Silahlı Kuvvetlerden ilişiği kesi-
lecek olanlar hakkında 357 sayılı Askeri Hakimler Kanunu hükümleri uygulanır.
Yaş haddi:
Madde 41 - Askeri Yargıtay Başkan, Başsavcı, İkinci Başkan ve Daire Başkan-
ları ile üyelerinin yaş hadleri 357 sayılı Askeri Hakimler Kanununda gösterildi-
ği gibidir.
Ek gösterge:
Madde 42 - Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı, Daire Baş-
kanları ve üyelerine Yargıtay Başkan ve üyeleri ile Cumhuriyet Başsavcısının al-
dıkları ek göstergeler, aylıkları ile birlikte verilir.
Protokoldeki yer:
Madde 43 - Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı, Daire Baş-
kanları ve üyeleri askeri protokol şartlarına tabi olurlar.
Kaldırılan hükümler:
Madde 44 - 4 Aralık 1962 tarih ve 127 sayılı Askeri Yargıtayın Kuruluşu Hak-
kındaki kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Ek Madde 1 - (Ek: 11/12/1981 - 2563/7 md.)
Askeri Yargıtay Daireler Kurulu ve Dairelerinde tetkik hakimi bulunur.
Tetkik hakimlerinin çalışacakları daireler Askeri Yargıtay Başkanlar Kurulu
tarafından belirlenir.
Tetkik hakimlerinin seçilmesinde bu hizmetin gereklerine uygun nitelik ara-
nır ve genel atanma şartları da dikkate alınarak en az 5 yıl süre ile askeri ha-
kimlik yapmış olanlar arasından Askeri Hakimler Kanunu hükümlerine göre atamala-
rı yapılır.
Tetkik hakimleri Daireler Kurulu Başkanı veya Daire Başkanlarının kendileri-
ne vereceği dava dosyalarını inceleyip dosya hakkında bir rapor düzenlerler ve
Daireler Kurulu veya Daire Başkanları tarafından dava dosyalarıyla ilgili olarak
verilen diğer işlemleri yaparlar.
Ek Madde 2 - (Ek: 11/12/1981 - 2563/7 md.)
Sıkıyönetim Komutanlıkları Askeri Mahkemelerince verilmiş bulunan kararlara
ilişkin olarak Askeri Yargıtay Daireler Kurulu ve Dairelerinde tetkik hakimliği
yapmak üzere;Askeri Yargıtay Başkanlar Kurulunca belirlenecek ihtiyaca göre, Ge-
nelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanının yapacağı teklif
üzerine, istenilen sayıda hakim, kazanılmış hakları ve kadro maaşları ile Aske-
ri Yargıtayda süre ile sınırlı olmaksızın özel kanunlarındaki usule göre görev-
lendirilirler ve aynı usulle görevlerine iade edilirler. Hakimler ve Savcılar
Yüksek Kurulu istemin intikalinden itibaren 15 gün içerisinde gerekli kararı ve-
rir.
Görevlendirilecek hakimlerin asıl görev yerleri ile ilişkileri kesilmez ve
kadroları saklı kalır. Tetkik hakimlerinin Yargıtay Ceza Dairelerinde tetkik
hakimi olmaları veya bu göreve atanabilme niteliklerini taşımaları şarttır.
Tetkik hakimlerinin görev ve yetkileri ile dairelerde görevlendirilmeleri hak-
kında ek madde - 1 hükümleri uygulanır.
Tetkik hakimlerinin yükselmeleri, birinci sınıfa ayrılmaları ile diğer öz-
lük işleri bu madde hükümleri saklı kalmak üzere özel kanunlarına göre yapılır
ve Askeri Yargıtayda geçirdikleri süreler asıl mesleklerinde geçmiş sayılır.
Tetkik hakimlerinin, çalışma ve genel davranışları gözönüne alınarak haklarında
düzenlenecek notlar, yükselmelerinde değerlendirilmek üzere Hakimler ve Savcı-
lar Yüksek Kuruluna gönderilir. Ancak üç aydan az olan hizmetler için not düzen-
lenmez. Notların düzenlenme şekil ve esasları yönetmelikte gösterilir.
Haklarında disiplin soruşturması açılması ve disiplin cezası verilmesi,
şahsi ve görev ile ilgili suçlarının soruşturulması ve kovuşturulması ile diğer
özlük işleri bu madde hükümleri saklı kalmak üzere özel kanunlarına göre yapı-
lır. Ancak, özel kanunlarına göre verilen izinden sonra soruşturma işlemi, Aske-
ri Adalet Müfettişi tarafından yapılarak soruşturma evrakı Hakimler ve Savcılar
Yüksek Kuruluna gönderilir. Tetkik hakimleri izin, istirahat, tedavi konuların-
da askeri hakimlerin statüsüne tabidirler. Aylıkları, kesenekleri, sosyal yar-
dımları ve ödenekleri tabi oldukları asıl bütçelerinden, yollukları ve diğer gi-
derleri Milli Savunma Bakanlığı bütçesinden karşılanır.
Tetkik hakimlerine bu görevlerinin devamı süresince 2155 sayılı Kanun uya-
rınca tayın bedeli verilir.
Ek Madde 3 - (Ek: 11/12/1981 - 2563/7 md.)
Sıkıyönetim komutanlıkları askeri mahkemelerince verilmiş bulunan kararlara
ilişkin olarak görev yapmak üzere; Askeri Yargıtay Başsavcılığınca belirlenecek
ihtiyaca göre, Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanının
yapacağı teklif üzerine istenilen sayıda Cumhuriyet savcısı ile Cumhuriyet sav-
cı yardımcısı asıl görev yerleri ile ilişikleri kesilmemek ve kadroları saklı
kalmak koşulu ile kazanılmış hakları ve kadro maaşları ile Askeri Yargıtay Baş-
savcılığında, süre ile sınırlı olmaksızın özel kanunlarındaki usule göre Hakim-
ler ve Savcılar Yüksek Kurulunca Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı olarak gö-
revlendirilirler ve aynı usulle görevlerine iade edilirler. Hakimler ve Savcılar
Yüksek Kurulu istemin intikalinden itibaren 15 gün içinde gerekli kararı verir.
Görevlendirilecek Cumhuriyet savcıları ile Cumhuriyet savcı yardımcılarının,
Yargıtay Başsavcı yardımcılığına atanabilme niteliklerini haiz olmaları ve
fiilen en az 7 yıl süre ile hizmet görmüş olmaları şarttır. Cumhuriyet savcıla-
rı ve Cumhuriyet savcı yardımcılarının yükselmeleri, birinci sınıfa ayrılmaları
ve diğer özlük işleri bu madde hükümleri saklı kalmak üzere özel kanunlarına gö-
re yapılır ve Askeri Yargıtay Başsavcılığı hizmetinde geçirdikleri süreler asıl
mesleklerinde geçmiş sayılır. Cumhuriyet savcıları ile Cumhuriyet savcı yardım-
cılarının çalışma ve genel davranışları gözönüne alınarak haklarında Askeri Yar-
gıtay Başsavcı Başyardımcısı ve Askeri Yargıtay Başsavcısının düzenleyeceği si-
ciller yükselmelerinde değerlendirilmek üzere Adalet Bakanlığına gönderilir. Üç
aydan az olan hizmetler için sicil düzenlenmez.
Sicillerin düzenlenme şekli ve esasları yönetmelikte gösterilir.
Haklarında disiplin soruşturması açılması ve disiplin cezası verilmesi; şah-
si ve görev ile ilgili suçlarının soruşturulması ve kovuşturulması ile diğer öz-
lük işleri bu madde hükümleri saklı kalmak üzere özel kanunlarına göre yapılır.
Ancak, özel kanunlarına göre verilen izinden sonra soruşturma işlemi Askeri
Adalet Müffettişleri tarafından yapılarak soruşturma evrakı Adalet Bakanlığına
gönderilir.
Cumhuriyet savcıları ile Cumhuriyet savcı yardımcıları izin, istirahat ve
tedavi konularında askeri hakimlerin statüsüne tabidirler. Aylıkları, kesenekle-
ri, sosyal yardım ve ödenekleri tabi oldukları asıl bütçelerinden, yollukları ve
diğer giderleri Milli Savunma Bakanlığı bütçesinden karşılanır.
Cumhuriyet savcıları ile Cumhuriyet savcı yardımcılarına bu görevlerinin
devamı süresince 2155 sayılı Kanun uyarınca tayın bedeli ödenir.
VI NCI BÖLÜM
Geçici Hükümler ve Yürürlük
Geçici hükümler:
Geçici Madde 1 - Bu kanun yürürlüğe girdiği tarihte Askeri Yargıtayda Baş-
kan, Başsavcı, İkinci Başkan ve Daire Başkanı olarak görevli bulunanlar üye sa-
yılarak rütbe ve kıdem sırasına göre yeniden atanmaları bir ay içinde tamamla-
nır.
Geçici Madde 2 - Bu kanuna göre yapılması gerekli Askeri Yargıtay İçtüzüğü,
Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren üç ay içinde yürürlüğe konur.
Bu İçtüzük yürÜrlüğe girinceye kadar 127 sayılı Kanuna gÖre dÜzenlenmiş bu-
lunan iç çalışma esaslarının uygulanmasına devam olunur.
Yürürlük:
Madde 45 - Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 46 - Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
1600 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi
-------- ---------------------------------------------- ---------------
2563 - 15/12/1981
Konu: Askeri Yargıtay Kanunu 
