OKSİJENLİ SOLUNUM:
Solunum;enerji verici besinlerin kimyasal bağlarında depolanmış
enerjiden yararlanarak ATP sentezlenmesine denir. Eğer organik madde
oksijen kullanılarak CO2 ve H2O�ya kadar parçalanırsa bu olaya oksijenli
solunum denir.
Kimyasal bağlardaki bu enerji, bağların açılmasıyla ortaya çıkarılır. Oksijenli solunum sonucunda 38 ATP�lik enerji üretilir.
Mitekondrisi olan bütün hücreler oksijenli solunum yapar. İnsanın
alyuvarları hariç bütün hücrelerinde mitekondri olduğuna ğöre, bütün
hücrelerimizde oksijenli solunum yapılır diyebiliriz. Her canlı, her
hücresinde, her an oksijenli solunum yapar.(Bakteri ve mavi � yeşil
algler dışında ) Bitkiler de öteki canlılar gibi hücrelerinde her an
oksijenli solunum yapar. Yani gündüz fotosentez, gece solunum yaptığı
düşüncesi yanlıştır. Çünkü solunum hem gece, hem gündüz yapılır.
Tüm bunlardan da anlayacağımız gibi fotosentez sonucu oluşan besin ve
oksijen solunumda kullanılarak karbon dioksit ve suya
dönüştürülür.Bunlarda tekrar fotosentezde kullanılır.
BESİN + OKSİJEN mitekondri + SU + KARBONDİOKSİT + ENERJİ
Enzim
Kirec suyu kullanılarak ortamda karbondioksit olup olmadığı, solunum
yapılıp yapılmadığı, oksijen kullanılıp kullanılmadığı anlaşılabilir.
FERMANTASYON
Organik besin maddelerinin oksijen kullanımından yıkılarak enerji
üretmesine denir. Fermantasyon (oksijensiz solunum) olayının tamamı
hücrenin sitoplazmasında meydana gelir. Fermantasyon sonucu oluşan
ürünler canlıdan canlıya çok az değişiklik gösterir. Oksijensiz yolla
enerji eldesi, bakterilerin büyük bir bölümünde, maya mantarlarında,
omurgalıların çizgili kaslarında ve bazı tohumlarda gerçekleşir.
Fermantasyon olayı iki ana kademede gerçekleştirilir. Bu safhalar
�glikoz� ve �son ürün oluşumu�dur.
A) Glikoz Reaksiyonları: Glikozun, prüvik
asite kadar parçalanması reaksiyonlarına glikoz denir. Bu reaksiyonlar
hem oksijenli(aerobik) hem de oksijensiz(an aerobik) solunumun başlangıç
kısmını oluşturur,yani her iki solunum da ortaktır. Her canlı hücre
glikolizi gerçekleştirebilir. Pasif haldeki glikoz moleküllerinin
aktifleşerek reaksiyona girebilmesi için canlıların vücut ısısı
yetersizdir. Bunun için aktivasyon enerjisi olarak ATP harcanır.
Glikozun aktifleşmesi için 2 ATP molekülü gerekir. Aktifleşen glikoz bir
dizi reaksiyonla pirüvik aside kadar parçalanır. Bu olaylar sonucunda 4
ATP ve 2NADH sentezlenir. Başlangıçta glikozu aktifleştirmek için 2ATP
kazanılmış olur. Bütün canlılarda glikoz safhasında görev yapan
enzimler aynıdır. Bütün fermantasyon çeşitlerinde ATP üretimi de
glikoliz kısmında gerçekleşir. Bunun için bütün fermantasyonların ATP
kazancı da aynıdır. Sonuç olarak glikoz sonunda şu ürünler oluşur :
� 4 molekül ATP
� 2 molekül NADH
� 2 molekül Pirüvat