Hicri Takvim (Yıllık Dini Gün ve Geceler)

Muharrem - Safer - Rebiülevvel - Rebiülâhir - Cemaziyelevvel -
Cemaziyelâhir -Recep - Şaban - Ramazan - Şevval - Zilkade - Zilhicce

-----------------------------------------------------------------

* Hicri aylar 12 dir ve toplam 354 gündür.

* Hicri günler güneş battıktan sonra başlar ve diğer gün güneş batımına
kadar devam eder (Cuma gecesi dediğimiz halde Perşembe gün akşamdır
miladi günde. Ama hicri günde o cumanın gecesidir ve cuma günü ertesi
gün güneş batımına kadar devam eder).

* Hicri yıl, ayın dolaşımını esas aldığından dolayı, miladi yıldan on
bir gün daha azdır.

* Hicri aylar, dünyanın güneş etrafında dönmesinden oluşan mevsimlere
bağlı değildir. İslâmi bayramlar, her sene aynı ayda geldiği için farklı
mevsimlerde gelir. Mesela, Ramazan ayı veya Hac mevsimi yaz aylarında
gelebileceği gibi kış aylarında da gelebilir.

* İslâmi gün ve geceler, ayın dolaşımını tamamladığı her otuz üç senede
bir defa aynı güne gelir.
* İslâmi takvimlerdeki küçük farklılıklar aşağıdaki sebeplerden
kaynaklanmaktadır:

a- Hilâlin ilk görünüşünü belirleyecek uluslararası standart bir ölçüm
aletinin olmaması.
b- Hilâlin ilk görünüşünü belirlemede farklı ölçüm aletlerinin ve farklı
yolların kullanımı.
c- Hilâlin gözetlendiği yerdeki hava durumu.

Muharrem

(1. Muharrem) Hicri Yılbaşı:

Resulüllah (s.av)'ın Mekke'den Medine'ye hicretini başlangıç alarak,
kameri aylara göre ilk defa tarihi başlatan Halife Ömer b. Hattab
(r.a)'dır. Ömer b. Hattab (r.a), miladi 622'ye denk gelen hicret
hadisesini İslâmi tarihin başlangıcı olarak kabul etmiştir.

(10. Muharrem) Aşure Günü:

Muharrem ayının onuncu gecesi, Aşure gecesidir. Onuncu günü de Aşure
günüdür. Muharrem ayı, Kur’an-ı kerimde, kıymet verilen dört aydan
biridir. Bu ayın en kıymetli gecesi de Aşure gecesidir. Allahü teâlâ,
birçok duâları Aşure günü kabul etmiştir. Hz. Âdem’in tövbesinin kabûl
olması, Hz. Nuh’un tufandan kurtulması, Hz. Yûnus’un balığın karnından
çıkması, Hz. İbrahim’in ateşte yanmaması, Hz. İdris’in göğe çıkarılması,
Hz. Yakub’un oğlu Hz. Yusuf’a kavuşması, Hz. Yusuf’un kuyudan çıkması,
Hz. Eyyûb’un hastalıktan kurtulması, Hz. Musa’nın Kızıldeniz’i geçmesi,
Hz. İsân’ın doğumu ve ölümden kurtulup, diri olarak göğe çıkarılması
Aşure günü oldu. Bugün yapılacak işler:
1- Aşure günü oruç tutmak sünnettir.
2- Sıla-i rahim yapmalı. Yani akrabayı ziyaret edip, hediye ile veya
çeşitli yardım ile gönüllerini almalı.
3- İlim öğrenmeli.
4- Sadaka verilmelidir.
5- Çok selam vermeli.
6- Çoluk çocuğunu sevindirmeli.
7- Gusletmeli ve Tevbe etmeli.

Rebiülevvel

(12. Rebiülevvel) Mevlid Kandili:

İnsanlığın kurtuluşu için gönderilen son ve en büyük peygamber, bizim
Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.s.) 571 yılında Kameri aylardan
Rebiü'l-evvel ayının 12. gecesi doğmuştur. Bu mübarek geceye "Mevlid
Kandili" denir.
O'nun doğduğu çağda dünyanın her tarafında cehalet, zulüm ve ahlâksızlık
almış yürümüş, Allah inancı unutulmuş, insanlık korkunç ve karanlık bir
duruma düşmüş, dünya yaşanmaz hale gelmişti.
Sevgili Peygamberimizin tebliğ ettiği İslâm dini ile dünya aydınlandı,
tek Allah inancı ile kalpler nurlandı. Eşitlik, adalet ve kardeşlik
geldi. O'na inanan toplumlar gerçek huzura kavuştu.

O'nun doğduğu gece, insanlığın kurtuluşu için çok hayırlı ve mübarek bir
başlangıçtır.
Bu gece, müslümanlar arasında yüzyılllardan beri büyük bir coşku ile
kutlanmakta, sevgili Peygamberimiz derin bir saygı ile anılmaktadır.
Büyük alim Süleyman Çelebi tarafından yazılan ve asıl adı
"Vesiletün'necat" olan mevlid kitabı O'nun doğumunu, üstünlüğünü ve
mucizelerini en güzel bir şekilde dile getiren değerli bir eserdir.
Peygamberimizin doğum yıldönümlerinde okunan mevlidleri saygı ile
dinlemek, O'nun mübarek ruhuna salât ve selâm okumak hiç şüphesiz büyük
milletimizin sevgili Peygamberimize olan engin sevgi ve bağlılığının bir
ifadesidir.
Bununla beraber, O'nun ahlâk ve fazilet dolu hayatını öğrenmek ve
kendimize örnek almak başta gelen görevlerimizdendir. Asıl o zaman O'nun
sevgisini ve hoşnutluğunu kazanmış oluruz.

Recep

(1- Recep) Üçayların Başlangıcı:

Üç aylar diye bilinen Recep, Şaban ve Ramazan ayları manevi bakımdan
diğer aylardan daha üstün ve daha bereketlidir. Recep ayı gelince
Peygamberimiz şöyle dua ederdi:
«Allah'ım bize Receb ve Şabanı mübarek eyle ve bizi Ramazana ulaştır.»
Recep ve Şaban ayları Ramazan ayının müjdeleyicileridir.

(Recep'in İlk Cuma Gecesi) Regâib Kandili:

Recep ayının ilk cuma gecesi "Regaib Gecesi" dir. Bu gece, Allah'ın
rahmet ve bağışlamasının bol olduğu, duaların kabul edildiği mübarek bir
gecedir. Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur:
«Beş gece vardır ki, onlarda yapılan dualar geri çevrilmez (yâni kabul
edilir). Bunlar:
– Recebin ilk cuma gecesi,
– Şabanın onbeşinci gecesi,
– Cuma geceleri,
– Ramazan bayramı gecesi,
– Kurban bayramı gecesi'dir.»

(27. Recep Gecesi) İsra ve Mirac Gecesi:

Allah'ın dâveti üzerine sevgili Peygamberimiz bir gece Mekke'deki
Mescid-i Haramdan Kudüs'teki Mescid-i Aksa'ya götürülmüş, oradan Cebrâil
ile birlikte bütün gökleri aşarak "Sidretül'münteha" denilen makama
yükselmiştir. Peygamberimiz (s.a.s.) buradan daha ileriye gitmiş ve
vasıtasız olarak Yüce Allah ile görüşmüştür.
Bu mukaddes yolculuğun Mekke'den Kudüs'e kadar olan bölümüne İsra,
Kudüs'ten itibaren devam eden bölümüne de Mi'rac denir. Peygamberimiz,
beş vakit namazı ümmetine Mirac hediyesi olarak getirmiştir.
Mirac olayı Peygamberimizin en büyük mucizelerinden biridir. Hicretten
bir buçuk yıl önce Receb ayının 27. gecesinde meydana gelmiştir.

Şaban

(15. Şaban Gecesi) Berat Kandili:

Şaban ayının 15. gecesi "Berat Gecesi"dir. Borçtan, suç ve cezadan
kurtulmak anlamını taşıyan Berat, günahlardan kurtuluş gecesi demektir.
Bu gece yüce Allah'ın, kendisine yönelip af dileyen mü'minleri
bağışlayarak kurtuluş beratı verdiği bir gecedir. Bu geceyi şuurlu bir
halde geçirerek dileklerimizi Allah'a sunmamızı isteyen Sevgili
Peygamberimiz şöyle buyuruyor:
«Şaban ayının onbeşinci gecesi olduğu zaman, o geceyi ibadetle geçirin,
gündüzünü de oruç tutunuz. Çünkü, Allah Teâlâ, o gece güneş doğuncaya
kadar, dünyaya rahmetle tecelli ederek şöyle buyurur:
– Yok mudur bağışlanmak isteyen, bağışlayayım?
– Yok mudur rızık isteyen,rızıklandırayım?
– Yok mudur dert ve musibete yakalanan, şifa vereyim?
– Daha ne gibi dilekleri olan varsa istesinler vereyim.»
Öyle ise Rabbimizin müjdesine kulak vererek bizlere tanınan bu
fırsatlardan yararlanmalıyız.

Ramazan

(1. Ramazan) Orucun Başlangıcı:
(Ramazanın son 10 Gününde) Kadir Gecesi:

Ramazan ayının 27. gecesi "Kadir Gecesi"dir. İnsanlara dünyada ve
ahirette mutlu olmanın yollarını gösteren dinimizin kutsal kitabı
Kur'an-ı Kerim Peygamberimize Ramazan ayı içinde Kadir Gecesinde inmeye
başlamış, Hz. Muhammed (s.a.s.)'e peygamberlik görevi bu gecede verilmiş
ve İslâm güneşi bu gecede doğmuştur. İşte bu önemli olaylar Kadir
Gecesine büyük bir şeref vermiş, üstün bir değer kazandırmıştır.
Kadir gecesinin bin aydan daha haylırlı olduğu Kur'an-ı Kerim'de açıkça
bildirilmiştir. Sevgili Peygamberimiz de bu gecenin fazileti hakkında
şöyle buyurmuştur:
«Kim ki, faziletine inanarak ve mükâfatını Allah'tan bekleyerek Kadir
Gecesini ibadetle geçirirse geçmiş günahları bağışlanır.»
Kadir Gecesi biz mü'minlere Allah Teâlanın büyük bir lütfu ve sonsuz
rahmetinin eseridir. Bu geceyi Allah rızası için namaz kılarak, Kur'an
okuyarak ve dua ederek en iyi bir şekilde değerlendirmeliyiz.

Hz. Aişe bir gün Peygamberimize:
–«Ya Rasûlellah: Kadir Gecesine rastlarsam nasıl dua edeyim?» diye
sordu.
Peygamberimiz şöyle buyurdu:
–«De ki: Ya Rab; sen çok affedicisin, affetmeyi seversin, beni afffet.»
Sevgili Peygamberimizin öğrettiği bu duayı, biz de Kadir Gecesinde
tekrar edelim.
Kandil gecelerini; Allah rızası için namaz kılmak, Kur'an okumak,
Peygamberimize salât ve selâm okumak, günahlarımızın bağışlanması için
Allah'tan af dilemek, dünya ve ahirete ait dileklerimiz için dua etmek
ve yapacağımız yardımlarla yoksulları sevindirmek suretiyle
değerlendirmeliyiz.

Şevval

(1.-3. Şevval) Ramazan Bayramı:

Yılda iki dini bayramımız vardır:
1– Ramazan bayramı.
2– Kurban bayramı.
Bayram sevinç günü demektir. Ramazan ayında oruç tutarak Allah'ın emrini
yerine getiren, Kurban Bayramında kurban keserek Allah yolunda
fedâkârlık gösteren, bayram namazlarını topluca kılan müslümanlar
görevlerini yapmış olmanın sevinç ve mutluluğunu yaşarlar.
Bayramlarda anne, baba ve büyükler ziyaret edilir, dargınlar barışır,
hısım ve akrabalar arasında karşılıklı hediyeleşmeler dostlukları
pekiştirir.
Bayramlarda mü'minler birbirleri ile bayramlaşır, uzakta olanlara
tebrikler gönderilerek gönülleri alınır. Kabirler ziyaret edilerek
ölüler için dua edilir. Kur'an okunarak ve sadaka verilerek ruhları şad
edilir.
Bayramlar, Allah'ın mü'min kullarına birer ziyafet günleridir. Bu
günler, Allah'ın rızasına uygun davranışlarla değerlendirilmelidir.

Zilhicce

(9. Zilhicce) Arefe Günü:

“Lebbeyk Allahümme lebbeyk. Lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk.
İnne’l-hamde ven’ni’mete leke ve’l-mülke lâ şerîke lek.”
“Buyur Allah’ım. Emrini dinlemeye hazırım. Emrine boynum kıldan ince.
Emrine ve fermanına sözümle, özümle, gönlümle, kalbimle kurban olayım.
Emrine boyun eğdim. Senin şerîkin ve ortağın yoktur. Emrine kurbanım.
Sözüne hayrânım. Buyur Allah’ım. Hamd Sana mahsustur. Nimet Senindir.
Mülk Senindir. Senin hiçbir şekilde benzerin ve ortağın yoktur.”

Yüz binlerce hacının ağzından bu günlerde tek bir kelime halinde dökülen
teslîmiyet sözleridir bunlar. Bugün güneş doğduktan sonra hacılar
Arafat bölgesine doğru harekete geçerler. Öğle vaktinde öğle ve ikindi
namazlarını “cem-i takdim” ile birlikte kılarlar. Hemen ardından
Arafat’ta vakfeye başlayarak, vakfede gözyaşı dökerler, tevbe ve
istiğfar ederler, duâ eder ve inşaallah doğdukları gün gibi
günahlarından arınırlar.
Bugünde bolca duâ edelim. Ne dileğimiz varsa Allah’a arz edelim. Ne
muradımız varsa Allah’tan isteyelim.

Teşrîk tekbîrleri başlıyor:

Arefe günü sabah namazından itibaren bayramın dördüncü günü ikindi
namazına kadar her farz namazın hemen ardından, başka hiçbir kelime
konuşmadan, Teşrîk Tekbîrleri getirmek her Müslüman için vâciptir. Bu
hüküm umûmîdir. Yani namazını cemaatle kılan da, yalnız kılan da, kurban
kesen de, kesmeyen de, seferî olan da, olmayan da, kadın veya erkek tüm
Müslüman’lar Teşrîk Tekbirleri getirmelidirler.
Teşrîk tekbîrleri, Farz namazdan selâm verdikten hemen sonra araya
hiçbir söz karıştırmadan;
“Allâhü Ekber, Allâhü Ekber, Lâ ilâhe illallâhü vallâhü Ekber, Allâhü
Ekber Ve lillâhi’l-hamd” diyerek getirilir.
Mânâsı:
“Allah en büyüktür. Allah en büyüktür. Allah’tan başka ilah yoktur.
Allah en büyüktür. Allah en büyüktür. Hamd yalnız Allah içindir.”

(10.-13. Zilhicce) Kurban Bayramı:

Kurban, kurban bayramı günlerinde ibadet niyetiyle belli hayvanlardan
birini keserek yapılan bir ibadettir. Buna Arapça'da "Udhiyye"denir.
Kurban, Allah Tealâ'nın ihsan buyurduğu varlığa bir teşekkürdür. Kurban
ibadeti İslâmiyetten önce de vardı.

(8.-10. Zilhicce) Hac Günleri:

Cuma Günü

müslümanlar için bir bayram günü demektir. Cuma namazı cemaatle kılınır.
Bu sebeple müslümanlar bir araya gelerek birbirleri ile yakından
tanışmak ve görüşmek imkânı bulurlar. Her hafta müslümanların böyle bir
araya gelmesi aralarındaki dostluğu artırır, birlik ve beraberliği
güçlendirir.
Cuma, önemli olayların meydana geldiği çok hayırlı ve faziletli bir
gündür. Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:
«Üzerine güneşin doğduğu en hayırlı gün cuma günüdür. Adem (a.s.) o gün
yaratılmış, o gün cennete konulmuş ve o gün cennetten çıkarılmıştır.»
«Cuma gününde bir saat vardır ki, hangi mü'min o saatte Allah'tan bir
dilekte bulunursa Allah onun dileğini kabul eder.»