Yaşlanmayı Geciktirmek

Konu: Yaşlanmayı Geciktirmek Paz Haz. 06, 2010 4:45 pm

Yaşlanmayı geciktirmek için hareketli olun

Yaşlanmanın geciktirilmesi için günlük yaşam işlevlerinin artırılması ve
hareketli olunması; sağlıklı yaşlanma için ise dengeli beslenilmesi,
hareketsiz kalınmaması, sigara içilmemesi ve alkol kullanılmaması
gerektiği vurgulandı.
Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma Merkezi (GEBAM)
Müdürü Prof. Dr. Yeşim Gökçe Kutsal, Uluslararası Yaşlılar Günü
dolayısıyla yaptığı açıklamada, ana rahminde döllenmeyle başlayan ve
geri dönüşü olmayan bir değişimler silsilesi olan biyolojik yaşlanmanın,
tek boyutlu bir süreç olarak ele alınmaması gerektiğini söyledi.

Her bireyin diğer insanlardan veya yakınlarından farklı yaşlandığını
kaydeden Prof. Dr. Yeşim Gökçe Kutsal, “Çünkü herkesin genetik
kodları-şifreleri, çevresel faktörlere maruziyeti, geçirdiği
hastalıklar, kazalar ve bunlarla fizyolojik olarak başa çıkabilme
mekanizmaları birbirinden farklıdır” dedi.

Bir kişide sadece biyolojik ve psikolojik değil, sosyal anlamdaki
değişikliklerin tümünün yaşam süresini belirlediğinin göz ardı
edilmemesi gerektiğini ifade eden Kutsal, fizyolojik anlamdaki
yaşlanmanın kişinin algılama, öğrenme, sorunlara çözüm üretme ve
davranışlarına yansıdığını, bu süreçteki psikolojik değişikliklerin ise
sosyal anlamdaki ve toplum içindeki rolüne de yansıyarak konunun sosyal
boyutunu oluşturduğunu kaydetti.

YAŞLANMA NEDİR?
Yaşlanmayla ilgili farklı teoriler bulunduğunu anlatan Kutsal, bu
teorilerden birine göre, organizma hücrelerinde sürekli DNA hasarı
oluştuğunu, bir taraftan da bunların tamir edildiğini, fakat yıllar
boyunca ortaya çıkan hasarların kişinin hücrelerini ve organlarını
olumsuz yönde etkilediğini anlattı. Yaşlanmaya serbest radikallerin
sebep olduğunu savunanların da bulunduğunu kaydeden Kutsal, “Buna göre,
serbest radikaller hücre zarına, proteinlere, yağlarına ve genetik
yapıya yani DNA’ya zarar verirler. Serbest radikallerin kaynaklarından
bazıları aşırı ultraviyole ışınları, radyasyon, enfeksiyonlar, stres,
hava kirliliği, sigara ve toksik özelliği olan zararlı kimyasallardır”
diye konuştu.

Genetik teoriye göre ise, yaşlanma ve ölümün bir program dahilinde
geliştiğini ve bu programı belirleyenin genetik şifre olduğunu ifade
eden Kutsal, “Bu durumda yaşlanma geni bulunduğunda bu programa müdahale
edilebileceği savunuluyor” dedi.

“YAŞLANMAYA MÜDAHALE EDİLEMEZ”
“Erken yaşlılık hastalığı” olarak bilinen, çocuklukta başlayıp hızla
yaşlanma belirtileri gösteren ve yaşlılık hastalıklarına bağlı olarak
çok erken ölümlerle sonuçlanan Progeria hastalığına tek bir gendeki
mutasyonun yol açtığının belirlendiğini anlatan Kutsal, “Bu hastalık
bebeklik çağında ortaya çıkmaktadır ve kalıtımsal değildir. Yapılan
araştırmalarla hastalığın geni bulunmuş, tedavisiyle ilgili bir umut
doğmuştur. Ancak, bununla birlikte yaşlılığın sırrının çözülmesi ve
yaşlanmaya müdahale edilmesi şu an için söz konusu değildir” şeklinde
konuştu.

Yaşlanmayla birlikte vücudun hastalıklarla savaşan silahı olan
bağışıklık sisteminin işlevlerinin de azaldığını, başta bakteriler ve
virüsler olmak üzere hastalık yapıcı etkenlere direncin azaldığını
anlatan Kutsal, “Yıllar içinde insan vücudu kendi dokularıyla yabancı
maddeler arasındaki farkı tanıma yeteneğini kaybetmeye başlar ve genç
erişkinlik döneminde vücudu etkileyen organizmayla savaşırken yaşlanınca
kendi vücudunda hastalık oluşturabilir. Ayrıca endokrin bezlerin hormon
salgılamalarındaki düzensizlikler ve yetersizlikler yaşlanmayı
başlatabilir” dedi.

YAŞLANMAYI GECİKTİRMENİN YOLLARI
Kutsal’ın verdiği bilgiye göre, yaşlanmayı geciktirmenin yolları şunlar:
Günlük yaşam işlevlerinizi artırın,
Hareketli olun,
Toplum içinde yer sahibi olmaya çalışın,
Kendi işlerinizi yapmaya çalışın,
Ruhsal sağlığınızı korumaya özen gösterin ve gerekirse destek alın,
Sosyal açıdan kendinizi iyi hissetmek için sosyal ilişkilerinizi
geliştirmeye çalışın,
Kültürel olanaklardan yararlanmak için koşullarınızı zorlayın,
Sağlık kontrollerinizi ihmal etmeyin,
Ekonomik koşullarınızın durumunu gözden geçirip, gerekirse konuyla
ilgili yardım kuruluşlarıyla bağlantıya geçin.

Kutsal’ın sağlıklı yaşlanma önerileri ise şöyle:

Tüm besin gruplarından yeterli miktarda alarak dengeli beslenin,
Hareketsiz kalmayın,
Sigara ve alkol kullanmayın,
Sağlık kontrollerinizi zamanında yaptırın,
Gerektiği zaman, gerektiği kadar ve doktor önerisiyle ilaç kullanın,
Aşırı güneş ışınlarından korunun,
Uyku ve dinlenmeye yeterli zaman ayırın,
Aile bireyleri ve arkadaşlarınızla ilişkilerinizi koruyup geliştirin,
sosyal aktivitelere katılın,
Gelir durumunuzu gözden geçirip, gelir ve barınma güvenliğini sağlamak
için plan yapın,
Evde ve dışarıda kazalardan ve düşmelerden korunmak için önlem alın,
Yaşama karşı olumlu bir tutum takının ve sizi mutlu kılan şeylere zaman
ayırın,
Yaşlanma sürecini olumsuz etkileyen gıdalar tüketmeyin.

Kalori kısıtlamasının yaşla birlikte artış gösteren radikal miktarı ve
yağ birikiminde azalma, metabolizmada yavaşlama, hücre bütünlüğünde
sağlamlaşma ve antioksidan savunma sisteminde artış sağladığını, böylece
yaşam süresinin uzadığını ve yaşlanmayla birlikte görülme sıklığı artan
hastalıklara yakalanma oranının azaldığını ifade eden Kutsal, dengeli
beslenmenin sağlıklı bir bedene sahip olmak için gereken lif, protein,
vitamin ve mineralleri içerdiğini söyledi.

Prof. Dr. Yeşim Gökçe Kutsal, “Meyvelerin ve sebzelerin renklerinin açık
ya da koyu olması, daha fazla antioksidan madde içerdiğini gösterir ki
bu da bedenin yaşlanmasına neden olan oksidatif stresi azaltır. Yeterli
miktarda tahıl ürünleri, zeytinyağı, balık, yağsız et, az yağlı süt
ürünleri, ve su içmek dengeli beslenmede önemli yer tutar” dedi.

alıntı[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]