Yatırımsızlık – İşsizlik

Yatırımsızlık – İşsizlik

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

4 Haziran 2010
Türkiye yatırım yapmadan, üretim yapısını değiştirmeden, eğitimin
kalitesini yükseltmeden nasıl işsizliğe çare bulacak? Boş lafla,
övünmekle, cek cak’la, istatistiklerle oynamakla, ne yazık ki işsizliğe
çare bulunamıyor, çözüm üretilemiyor. Rakamları doğru okumadan çözüm
üretilemeyeceğinden, sıkıcı gelse de yine rakamlara dayanarak işsizliğin
artış nedenlerini ortaya koymaya çalışalım.
* Türkiye’de sabit sermaye yatırımlarının GSYİH içindeki payı giderek
düşmektedir.
Türkiye’de Sabit Sermaye Yatırımı / Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Oranı DPT
verilerine göre 2007 yılında yüzde 21.8’e, 2008’de yüzde 20.2’ye, 2009
gerçekleşme tahminine göre de yüzde 16.9’a gerilemiştir.
Kamu kesimi yatırımlarının GSYİH oranı son üç yılda sırasıyla yüzde 3.9,
yüzde 4.1 ve yüzde 4.1 olarak göreceli düşük düzeyini korurken, düşüş
özel kesim yatırımlarından kaynaklanmıştır. Özel kesim sabit sermaye
yatırımlarının GSYİH oranı 2007 yılında yüzde 17.9’a, 2008 yılında yüzde
16.1’e, 2009 yılında da yüzde 12.9’a gerilemiştir.
***
* İmalat sanayisi yatırımları da azalmaktadır.
Kamu kesimi, imalat sanayisinden çekildiğinden, imalat sanayisi
yatırımlarının belirleyicisi özel kesimdir. Özel kesim imalat sanayisi
yatırımları son yıllarda sürekli azalma eğilimi göstermektedir. Yine DPT
(Devlet Planlama Teşkilatı) verilerine göre, özel kesimin imalat
sanayisi yatırımları sabit fiyatla (1998 fiyatıyla) 2009 yılında, 2008
yılına göre yüzde 25.0 düzeyinde azalış göstermiştir. Bir ekonomide
imalat sanayisi yatırımları bu denli azalıyorsa, ciddi bir sınai üretim
artışı olmaması ve istihdam daralması doğal sonuçtur.
İSO’nun (İstanbul Sanayi Odası) “Türkiye Ekonomisi 2010” raporunda, Orta
Vadeli Ekonomik Program’da öngörülen büyüme oranları kullanılarak
düzenlenen tabloya göre, özel sektör sabit sermaye yatırımları 2012
yılında dahi 2006 düzeyine ulaşamayacak, 2006 düzeyi 100.0 kabul
edildiğinden 2012 yılı yatırımları 98.6’da kalacaktır.
* Sanayi dalları giderek montaj sermaye haline gelmektedir.
Sanayi dalları, ara girdileri üretme yerine, işletme dışından özellikle
dışalım (ithalat) yolu ile sağlamaktadır. Sanayinin mülkiyet yapısı,
gümrük birliği, izlenen kur politikası, firmaların kısa süreli kârı
ençoklamak tutkusu, bu sonucu doğurmaktadır. Sanayi dallarında yaratılan
Net Katma Değer/Satış Hasılatı; özellikle üretimde dikey tamlaşma
derecesinin iyi bir göstergesi olan Brüt Katma Değer/Satış Hasılatı
oranları giderek düşmektedir.
Brüt Katma Değer/Satış Hasılatı oranını, gerçi ürünler üzerindeki KDV,
ÖTV gibi dolaylı vergiler de etkiler. Ancak Türkiye’de dolaylı
vergilerin yükünün artmasına karşın oranın düşüşü, montaj sanayisine
doğru gidişi tam olarak da yansıtmamaktadır.
* Eğitim düzeyinin giderek yavanlaşması.
Üretimin iki önemli girdisi; sabit sermaye yatırımları, diğeri de
emektir, iş gücüdür. Ülkede sabit sermaye yatırımları azalır ve sektörel
dağılımı da bozulurken, eğitim kalitesi de giderek düşmektedir. Bina
yapmakla, içine bilgisayarlar koymakla eğitim düzeyi yükseltilemez.
Eğitim düzeyini eğitmenlerin kalitesi belirler. Eğitim daha çok diploma
verme ya da diploma alma amacına dönük olunca, Türkiye’de eğitimli
değil, ama diplomalı işsiz sayısı artmaktadır. Ayırmacılığın,
partizanlığın, ideolojik yaklaşımın, gelir sağlamanın eğitim alanına da
girmesiyle eğitim ve beceri düzeyi yetersiz diplomalı işsiz sayısının
artması doğaldır. Çabalar, kaliteli eğitmen yetiştirmek, geleceği
planlamak yerine “imam hatiplilerin puanlarını nasıl yükseltiriz”e
odaklığında eğitim alanında açığın giderek büyümesi de kaçınılmaz
olacaktır.
Türkiye’de sorun yaratan, sorunları derinleştiren politikalarla,
sorunları çözmeye kalkışmak da herhalde düzeyimizi aşan bir zekâ
göstergesi oluyor.

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]