TAKIMIN MUHAREBE EĞİTİMİ
('Takımın Muharebe Talimi'-1908)
Bu
kitap, Berlin Askeri Üniversitesi eski müdürlerinden General
Litzmann'ın
'Seferber Mevcudunda Takım, Bölük ve Taburun Muharebe
Talimleri'
adlı eserinin ilk bölümünü oluşturmakta olup, Selanik'te
3.Ordu
Karargahı'nda görevli, Kurmay Kıdemli Yüzbaşı Mustafa Kemal
tarafından
Almanca'dan Osmanlıca diline çevrilmiş ve 1908 yılında
Selanik Asır
Matbaasında basılmıştır.
Kitabın özü, seferi tam
mevcutlu bir takımın, değişik hava şartları
ve çeşitli arazide,
basit bir mesele içinde muharebe yöntemlerinin
uygulaması, avcı
hattı teşkiliyle bir avcı hattının ateş muharebesi
üzerinde
toplanmaktadır.
Mustafa Kemal Paşa, subayların
arazide yetiştirilmesini amaçlayan
tatbikatın, önemini vurgulayan bu
eserini, 1911 yılında 5. Kolordu
Harekat Şube Müdürü iken
yazmıştır. Bu eserde, karşılıklı olarak kırmızı
ve mavi muharebe
birliklerinin Selanik-Kılkış arasında yaptıkları
savunma ve taarruz
uygulamalarının değerlendirilmesi yapılmıştır.
CUMALI
ORDUGAHI
('Cumalı Ordugâhı'-1909)
Cumalı
Ordugahı, Makedonya bölgesinde, Köprülü - İştip yolu üzerinde
bulunmaktadır. Bu
ordugahta, 3. Süvari Tümen Komutanı Tuğgeneral
Suphi Paşa'nın komutası
altında kurulan bir süvari tugayına eğitim
ve manevra yaptırılmıştır. Bu
manevraya katılan Mustafa Kemal,
'Cumalı Ordugahı' adlı eserini yazmış,
süvari, bölük, alay, tugay
eğitim ve manevralarını anlatmıştır.
Mustafa Kemal
bir kurmay subay olarak teorik bilgilere önem vermekte,
ancak askeri
tatbikat ve manevralardan sadece katılanların
yararlanmasını
yeterli görmemektedir. Bu yüzden, 10 gün süren bu
tatbikat sırasında
tututuğu gözlem notlarını, hazırlanan meseleleri ve
komutanların
yaptıkları eleştirileri yazmış, bol kroki ile küçük bir
broşür
haline dönüştürmüştür. 12 Eylül 1909'da tamamladığı bu eseri,
Selanik'te
1909 yılında matbaa harfleriyle basılmıştır. Eser, 39 sayfa
metin
ve 7 adet krokiden oluşmaktadır.
TAKTİK VE
TATBİKAT GEZİSİ
('Tâbiye Tatbikat Seyahatı'-1911)
Bu
eserinde, bir muharebeyi sevk ve idarede belirli kuralların
olamadığını
vurgulaması yanında, komutan olan kişinin nitelikleri
üzerinde de
durmuştur. Bunlar ise, birliğini barışta ve savaşta eğitmek,
yönetmek ve gözetmekteki üstün başarı, elindeki kuvvetin eksikliğini
giderecek
düşünce gücü ve astlarından her konuda üstünlüğü sağlamaktır.
Bunun
yanında, kişisel cesaret, başkalarının hareketini önceden seziş ve
harekatını en uygun zamanda yapabilme yeteneği olmalıdır. Ortak amacın
gerçekleştirilebilmesi
için birliklerini başarılı bir şekilde yönetmeli,
astları üzerinde
etkili olmalı ve otoritesini kurabilmelidir.
Bu
eserde ayrıca bir komutanın başarılı olabilmesi için bu kuralları
sadece
okumuş ve öğrenmiş olmanın yeterli olamadığı, bunların
tatbikatının
da önemi belirtilmiştir.
BÖLÜĞÜN MUHAREBE
EĞİTİMİ
('Bölüğün Muharebe Talimi'-1912)
'Bölük
Muharebe Eğitimi' olarak yayınlanan eser, meskun yerlerde
muharebe,
savunma ve taarruz konularını kapsamaktadır. Meskun yerlerin
sınırlayıcı
durumlarının muharebeye etkisi, savunma mevziinin seçimi,
savunma
mevziinin hazırlanması, ateş sahalarının temizlenmesi, ateş
taksimi,
ateş tutmayan ölü bölgelerin kapatılması ve mevziin işgali gibi
savunmanın esasını oluşturan konular işlenmiştir. Ayrıca taarruzda
birliğin
aldığı tertip ve düzen, ilerleme, ateş üstünlüğü, ihtiyatların
kullanılması
gibi taarruz harekatında her zaman karşılaşılacak konular
ele
alınmıştır.
Genç Kurmay Önyüzbaşı Mustafa Kemal
(Atatürk) tarafından, Almanca
aslından tercüme edilen ve bağlı
olduğu ordunun eğitimine katkısı olan
bu eserden yeni nesillerin de
faydalanabilmeleri için bugünkü Türkçe'ye
çevrilmiştir.
*
TAKTİK
MESELESİNİN ÇÖZÜMLENMESİ VE EMİRLERİN YAZILIŞ ŞEKLİNE YÖNELİK
BROŞÜR.
('Tabiye
meselesinin halline ve emirlerin yazıIış şekline dair
broşür'-1916)[/b]
Edirne'de
bulunan 16.kolordu komutanlığına atana M.Kemal'in 1916
yılında
kaleme aldığı küçük bir kitapçıktır. 1916 yılında Edirne'de
yayınlanmıştır.
Kitabın kaleme alınış amacı tüm ast birlik komutanlarını
emirlerin
yazılması ve incelenmesi konusunda bilgilendirmektir. Kitapta
bir
emrin açık, sade, anlaşılır ve amacına uygun olarak nasıl
yazılacağı
örneklerle en ince ayrıntısına kadar anlatılmaktadır.
SUBAY
VE KOMUTAN İLE KONUŞMALAR
('Zâbit ve Kumandanla Hasbihal'-1918)
'Subay
ve Komutan ile Konuşmalar' Atatürk'ün askerliğe ilişkin
eserlerinin
en önemlilerinden birisidir. Bu eser, Atatürk, 1914 yılında
Kurmay
Yarbay rütbesiyle Sofya askeri Ataşesi olarak bulunduğu sırada,
Nuri
conker'in 'Zabit ve Kumandan (Subay ve Komutan)' adlı kitabına
karşılık
olarak yazılmıştır.
Genç subayın, içinde bulunduğu
ordudaki aksaklıkları, hataları nasıl
sezdiğini, bunlara karşı
tepkisiz kalmayarak üst makamlara hatalar ve
çözüm yollarını nasıl
sunduğunu, ülkenin içinde bulunduğu askeri ve
siyasal durumdan
duyduğu acıları kitabın birinci bölümünde bulmaktayız.
Atatürk,
bir subayın taşıması gereken özveri, ölümü göze alma, emri
altındakileri
sevk ve idare edebilme, taarruz ruhu, insiyatif
özellikleri
hakkında, Nuri Conker'in görüşlerine katılmış ve kendi
düşüncelerini
de çeşitli örneklerle destekleyerek açıklamıştır.
Bunların
yanı sıra, Türk kadınının, aslında toplumu yaratmada çok
etkili
olabilecekken, suskunluğu seçtiğini bütün açıklığıyla ortaya
koymaktan
kendini alamamıştır. Türk ulusu hakkında ise 'kuşkusuz bizim
ulusumuzun
karakteri de bütün karakterler gibi yükselmeye ve istenen
şekle
girmeye elverişlidir. Fakat kendi kendisine olmak
koşuluyla...'dedikten
sonra, dışardan ulusumuzun karakterine yapılmak
istenen etkilerin
amacına ulaşamayacağını vurgulamıştır.
Subaylarda ve
erlerdeki inisiyatif özelliğine eserinde geniş bir
bölüm ayıran
Atatürk, kendi dönemindeki ile daha önceki dönemlerde
Osmanlı
ordusunu kıyaslamıştır. Özellikle Trablusgarp Savaşı'nda
edindiği
deneyimler ile kendiliğinden hareket ve iş görme özelliğinin,
olması
gereken sınırını göstermiştir.
Atatürk, eserin son
bölümünde, Kuzey Afrika'da birlikte çarpıştığı
korkusuz ve yiğit
silah arkadaşlarını anmış ve onları 'yüksek askerlik
niteliklerine'
sahip insanlar olarak tanımlamıştır. Bu davranışı O'nun
diğer bütün
üstünlüklerinin yanı sıra insancıl yönüne de tanıklık eder.
NUTUK
(1927)
Yurdumuzun parçalanıp, işgal
edildiği günlerden başlayarak, Türk
tarihinde bir dönüm noktası olan
İstiklal Savaşı'nı, Türkiye
Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ve
inkılapların yapılışını anlatan Nutuk,
siyasi ve milli tarihimizin
birinci elden, değerli bir kaynak eseridir.
Atatürk'ün
kendi kaleminden çıkan bu eser, yine Atatürk tarafından,
Cumhuriyet
Halk Partisi'nin 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında Ankara'da
toplanan İkinci Kurultayı'nda 36,5 saat süren ve altı günde okunan
tarihi
bir hitabeye dayandığı için Nutuk adını almıştır.
Nutuk
yalnız geçmiş devrin bir hikayesi olarak dünümüzü anlatmakla
kalmayıp,
yakın tarihimizden alınan ibret dolu tecrübelerle, milli
varlığımızın
bugününe de yarınına da ışık tutabilen bir değer
taşımaktadır.
Nutuk,
milleti ülkenin geleceğini belirleyecek olan milli birlik
ilkesi
etrafında bilinçlendirip, kenetlendirerek, milli irade ve milli
hakimiyet
kavramlarının harekete dönüştürülmesi yoluyla, Türkiye Büyük
Millet
Meclisi'nin kuruluşundan Cumhuriyetin ilanına kadar uzanan
başarılı
bir tarihi akışın hikayesidir.
Nutuk ilk defa 1927
yılında, biri asıl metin, diğeri belgeler olmak
üzere Arap
harfleriyle iki cilt olarak yayınlanmıştır. Aynı yıl, tek
cilt
halinde lüks bir baskısı da yapılmıştır. Yazı inkılabından sonra,
bu
ilk metnin okunması güçleştiğinden, 1934 yılında, Milli Eğitim
Bakanlığınca
üç cilt olarak yeniden basılmıştır. Nutuk, Atatürk Kültür
Dil ve
Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezince yeniden
basılmıştır.
GEOMETRİ
KİTABI (1937
Atatürk bu kitabı ölümünden
birbuçuk yıl önce III. Türk Dil
Kurultayından hemen sonra 1936-1937
yılı kış aylarında Dolmabahçe
Sarayında kendi eliyle yazmıştır.
Atatürk Arapça ve Farsça terimlerle
dolu ders kitaplarının
öğrenciler açısından öğrenimi geciktireceğini
düşünmüştü. Bu amaçla
geometri derslerinde ele alınan konulara ait tüm
terimleri tek tek
gözden geçirmiş ve arapça, farsça kökenli bu terimlere
Türkçenin
yazım kurallarını da dikkate alarak yeni isimler türetmiştir.
(ÖRNEK
: üçgen, beşgen, kare, yamuk vs.) Ardından yapmış olduğu bu
çalışmayı
dil bilimcilerin onayına sunmuş, onayı takiben geometri
derslerinde
öğretmenler tarafından kullanılmak üzere bastırılarak
öğretmenlere
dağıtılmıştır. Günümüzde geometri öğretiminde kullanılan
Türkçe
kökenli terimlerin hemen tamamı Atatürk'ün ürettiği terimlerdir.
MEDENİ
BİLGİLER
Bu eserde, Atatürk'ün vatandaşlık
hak ve görevleri hakkındaki
düşünceleri Prof.Dr. Afet İNAN
tarafından kaleme alınmıştır. 1931
yılında ilk defa yayınlanan bu
eser, 1988 yılında Atatürk'ün 50. ölüm
yıldönümü vesilesiyle kendi
el yazılarıyla belgelendirilerek yeniden
yayınlanmıştır. Bu
kitaptaki görüş ve değerlendirmeler tamamen Atatürk'e
aittir.
Kitabın yazılış amacı değişik eğitim ve öğretim kurumlarında
okutulan
çeşitli derslerde kaynak kitap olarak kullanılmasıdır. Medeni
Bilgiler
kitabında, çağdaş devlet, toplum ve insan tipinin sahip olması
gereken
milli ve evrensel değerler anlatılmaktadır.
Konu: Atatürkün yazılı eserleri 
