Makarna Hakkında Bilmedikleriniz

Dünya Sağlık Örgütü günlük enerjinin %55-60'ının karbonhidrat,
%12-15'inin protein ve %25-30'unun yağlardan karşılanması gerektiğini
vurgulamaktadır. Beslenmede, besinlerin içerdiği yağ oranı ve kan
şekeri üzerine etkileri büyük önem taşımaktadır. Tahıllar, içerdikleri
kompleks karbonhidratlar ve düşük yağ oranları ile diyetisyenlerin
beslenme programları hazırlarken sıklıkla tercih ettiği bir besin grubu
olarak karşımıza çıkmaktadır. Zaten Türkiye'de %70 tahıla dayalı bir
beslenme planı söz konusudur.

Karbonhidrat, Protein Ve Yağ

Kan şekerinden sorumlu en önemli besin karbonhidratlardır. Protein ve
yağ içeren besinlerin kan şekeri üzerine etkisi göz önüne alınmayacak
kadar düşüktür. O nedenle insanlar özellikle ekmek, pilav, makarna gibi
tahıl grubundan bir besin yemediklerinde doymadıklarını dile
getirmektedir. Tahıl tüketimi başlıca un şeklinde olmaktadır. Un
denilince ilk olarak buğday unu anlaşılır, diğer unlar ise elde
edildikleri tahılın adı ile anılırlar (mısır unu, pirinç unu vb.). Un
değirmen veya fabrikalarda tahıl tanelerinin öğütülmesi ile elde
edilir. Kepek tabakasının ve embriyonun protein, vitamin ve mineral
kapsamı endosperme göre daha fazla olduğu için, değirmende öğütülen
unlar fabrikalarda öğütülenlere kıyasla bu öğelerden daha zengindir.

Makarna Ya Da Erişte

Sağlıklı beslenme çerçevesinde temel besin maddelerinden biri olan
makarna, ilk olarak İtalya'da yapılmıştır. Ancak makarna benzeri erişte
(halk arasında "yayım" olarak da bilinir) çok eski çağlardan beri
Anadolu'da yapılmaktadır. Makarna, ekmeklik buğdaydan daha koyu renkli,
protein açısından daha zengin bir buğday türü olan durum buğdayından
yapılmaktadır. Un hamur haline getirildikten sonra bıçakları olan
silindirden geçirilmekte, kesilen hamurlar kurutularak
paketlenmektedir. İyi bir makarna, kaynar su içerisinde pişirildiğinde
şekli bozulmamalı ve su çekerek kuru ölçüsünün iki katı
genişleyebilmelidir. Pişmiş makarna ne yapış yapış ne de lastik gibi
olmalıdır. Isırıldığında sert olmalıdır. 7'den 70'e herkesin severek
tükettiği makarna; ucuz, pratik, lezzetli, raf ömrü uzun, kolay
bulunabilir, düşük enerji içeren, yüksek besin değerine sahip, biçimsel
olarak 40'ın üzerinde türü olan bir besin maddesidir.

Ülkemizde özellikle spagetti, fiyonk ve burgu şeklinde tercih edilen
makarnanın yıllık tüketimi kişi başına yaklaşık 5-6 kg. olarak
hesaplanmaktadır. Ülkelere göre kişi başına düşen yıllık makarna
tüketim miktarlarına bakıldığına İtalya 27-30 kg. ile ilk sırada yer
alırken, bunu Venezüella, ABD, Mısır, Kanada, Yunanistan, Fransa ve
Portekiz gibi ülkeler izlemektedir. Ülkemizde makarnanın kilo
aldırdığına dair yanlış bir inanış vardır. Halbuki makarna
şişmanlatmaz. Eğer öyle olsaydı yukarıda yer alan ülkelerden sadece ABD
şişmanlık ile bu denli mücadele etmez, bu durum özellikle İtalya'nın
halk sağlığı sorunu haline gelirdi. 100 gr. pişmemiş makarna 355 kkal.
enerji, 77 gr. karbonhidrat, 11 gr. protein, 0,3 gr. yağ içerir. Bunun
yanında folik asit, niasin, A, B1 ve B2 vitamini ile demir, kalsiyum,
çinko, potasyum ve fosfor gibi mineraller de içermektedir. Dolayısıyla
makarna düşük enerji içermesine rağmen besleyici değeri yüksek bir
besindir. Ancak makarnaya eklenen yağ ve/veya soslar onun enerji
içeriğini olumsuz yönde etkilemektedir.

Börekten salataya, ana yemekten garnitüre kadar pek çok şekilde
karşımıza çıkan makarnanın domates, biber, fesleğen, süt, yumurta,
soya, vitamin gibi çeşni içeren ve kepekli alternatiflerinin üretilmesi
pazar payında yeni bir trend sağlamıştır. Ancak şişmanlattığına dair
yanlış inanışlar nedeni ile insanlar makarna yemekten kaçınmaktadır.
Özellikle büyüme ve gelişme çağındaki çocuklar açısından yararlı bir
besin olan makarna, porsiyon ölçülerine dikkat edildiği ve uygun
soslarla hazırlandığı taktirde kilo problemini bile ortadan kaldırmaya
yardımcı olacaktır. Yeter ki makarna ve mantı ile ekmek yeme gibi
alışkanlıklar bırakılsın.

Hamur İşleri

Öte yandan hamur işlerinden (kek, börek, kurabiye, pasta vb.)
kaçınmakta yarar vardır. İçlerinde sadece un değil, aynı zamanda yüksek
oranda yağ, şeker ve yumurta gibi sıkıntı yaratacak besinler de
bulundurmaktadır. Elbette belirli aralıklarla bu tarz besinler
yenilecek. Ancak egzersiz yaparak alınan enerjiyi harcamak koşulu ile.
Özellikle ev hanımlarının yaptığı en büyük hata; güne veya davete yemek
yemeden gitmeleri. Bu durumda kan şekerleri düşmekte, daha fazla ve
hızlı yemekteler. O nedenle sık sık, azar azar beslenmek
önerilmektedir. Bu durumda kişi azı ile yetinmeyi bilir. Dolayısıyla
unlu mamuller kilo aldırmamakta, tüketilen miktar ve tüketim sıklığı
önem arz etmektedir.